Çankaya Köşkü’nde basın huzurunda imzalanan anlaşmaya Başbakan Ömer Soyer Kalyoncu ile Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu imza koydu.
 
“Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Temini ve Yönetimine İlişkin Hükümetler Arası Anlaşma” Ankara’da imzalandı.
 
Anlaşmaya Başbakan Ömer Soyer Kalyoncu ile Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu imza koydu.
 
Ankara’ya, 3 bakanıyla birlikte dün gece giden Başbakan Kalyoncu ile Davutoğlu, imza töreninin ardından ortak basın toplantısı da düzenledi.
 
ASRIN PROJESİ
 
Deniz altından borularla su taşınmasını sağlayan, dünyada ilk ve tek olma özelliği taşıyan ve “Asrın Projesi” diye nitelenen “KKTC Su Temin Projesi” 7 Mart 2011’de Alaköprü Barajı’nın temelinin atılmasıyla başlamıştı.
 
Anamur’daki Dragon çayının suyunu, Akdeniz’in 250 metre altından askıda borulu deniz geçiş sistemiyle Geçitköy Barajı’na taşıyan projeyle KKTC’ye içme ve sulama amaçlı yılda 75 milyon metreküp su taşınması hedefleniyor.
 
Açılışı, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla 17 Ekim 2015’te yapılan KKTC Su Temin Projesi, 1.6 milyar TL’ye mal olmuştu.
 
Deniz geçişi 80 kilometre olan projenin ana dağıtım hatlarının da 500 kilometre civarında olacağı tahmin ediliyor.
 
Su Temin Projesi’nin tamamlanmasının ardından iki ülke arasında suyun yönetimine ilişkin görüşmeler yapılmış ve bazı tartışmalar yaşanmıştı.
 
KKTC’den 4 bakanın Ankara’da yaptığı görüşmeyle oluşturulan anlaşma metni taslağındaki bazı maddeler hükümet ortağı CTP tarafından kabul görmeyince konu yeniden müzakere edilerek taslağa son hali verilmişti. Bakanlar Kurulu da geçtiğimiz Perşembe günü anlaşma metnini kabul etmiş ve imzalaması için Başbakan Ömer Kalyoncu’ya yetki vermişti.Ankara’ya, 3 bakanıyla birlikte dün gece giden Başbakan Kalyoncu ile Davutoğlu, imza töreninin ardından ortak basın toplantısı da düzenledi.
 
İmza töreninde ve basın toplantısında, Dışişleri Bakanı Emine Çolak; Bayındırlık, Çevre ve Kültür Bakanı Kutlu Evren; Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali; Türkiye’nin Kıbrıs İşlerinden de Sorumlu Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile öteki yetkililer de hazır bulundu.
 
Anlaşmanın amacı, “temin edilen suyun etkin ve verimli bir şekilde yönetimi ve işletilmesinin sağlanarak, KKTC’nin içme-kullanma suyu, zirai sulama suyu ve atıksu arıtma ihtiyacının, uluslararası standartlar ve çevreye saygı esasları temelinde karşılanmasını sağlayacak hukuki bir çerçeve oluşturma” olarak ifade ediliyor.
 
DAVUTOĞLU: “STRATEJİK BİR HAMLE YAPIYORUZ”
 
Anlaşmanın imzalanmasının ardından Başbakan Kalyoncu ile ortak basın toplantısı düzenleyen Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu, su projesiyle stratejik bir hamle yaptıklarını ifade etti.
 
Asrın projesiyle ilgili anlaşmayla taçlandığını belirttiği Başbakan Kalyoncu’nun ziyaretinin önemini vurgulayan Davutoğlu, hükümetler kurulur kurulmaz başbakanların ilk ziyaret ettiği ülkenin KKTC olduğunu ve kendisinin de bu ziyareti yaptığını; Başbakan Kalyoncu’yu da davet ettiğini ve ziyaretin bugün gerçekleştiğini söyledi.
 
Davutoğlu, “Asrın Projesi’nin dünyada ender ve bu anlamda ilk deniz aşırı proje olduğunu; projeyle Yavruvatan’la Ananavatan’ın birbirine bağlandığını” ifade etti.
 
Ahmet Davutoğlu, “asırlarca aynı kaderi paylaştıkları su gibi aziz KKTC’ye Torosların suyunu gönderdiklerini” belirtti.
 
“HAYAL DİYE BAKILIRDI”
 
Su temin projesinin temeli atıldığında birçok kişinin bir hayal diye baktığı bir proje olduğunu ve “acaba gerçekleşir mi?” düşüncesi taşıdığını ifade eden Davutoğlu, projedeki süreci anlattı. Davutoğlu, geçen yıl 17 Ekim’de de cumhurbaşkanlarının katılımıyla düzenlenen açılış töreniyle çok büyük bir mutluluğu birlikte yaşadıklarını kaydetti.
 
“STRATEJİK HAMLE”
 
“Asrın projesiyle hem KKTC’ye, Türkiye’nin ana sütü gibi helal suyunu gönderiyoruz hem stratejik bir hamle yapıyoruz” diyen Davutoğlu, dünyada su kaynaklarının sınırlı olduğunu ve Anadolu suyunun stratejik öneme sahip olduğunu vurguladı.
 
Türkiye Başbakanı Davutoğlu, Kıbrıs’ta bir barış olursa öneminin daha da ortaya çıkacağını, Türkiye ile Kıbrıs arasında kurulan hattın, iki ülkeyi birbirine bağlama yanında, Kıbrıs’ın geleceği ve çözüm süreci anlamında yapılmış bir hamle olacağını söyledi.
 
Projenin hayırlı uğurlu olmasını dileyen Ahmet Davutoğlu, “İnşallah bu suyla içme suyla birlikte bütün soydaşlarımızın içme suyu meselesinin hallolması yanında Kıbrıs’ın bereketli toprakları daha bereketli olacak” dedi.
 
MÜZAKERELER… YASALAR… ÇALIŞMALAR
 
Davutoğlu, Başbakan Kalyoncu ile Kıbrıs’la ilgili birçok konuyu ele aldıklarını, müzakerelerde gelinen son aşamayı birlikte gözden geçirdiklerini, yapılan çalışmaları değerlendirdiklerini; Kalyoncu’nun bazı yasama faaliyetleri hakkında kendilerine bilgi aktardığını; kendilerinin de kanaatlerini paylaştıklarını belirtti.
 
Davutoğlu, KKTC’nin kendi ayakları üzerinde, kurumsallaşmış yapıya kavuşmasının Türkiye için önemli olduğunu vurgulayarak, çözüm olsun olmasın bunun önem taşıdığını söyledi. Başbakan Davutoğlu, KKTC’nin bir çözümde kurucu devlet olarak varlığını devam ettireceğini, ya da dünyada saygın ve tanınmış bir devlet olarak kendi yoluna devam edeceğini kaydetti.
 
Türkiye’nin her zaman, hangi şartlarda olursa olsun “Kıbrıslı kardeşlerinin” yanında olduğunu vurgulayan Türkiye Başbakanı Davutoğlu, “Su projesinde olduğu gibi, olmazı olur kılan projelerle desteğimize ve KKTC’deki soydaşlarımızın huzur güven içinde yaşaması için bundan sonra da ne gerekirse yapmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
 
KALYONCU’YLA ANKARA ANILARI…
 
Davutoğlu, Başbakan Kalyoncu’nun üniversite yıllarını Ankara’da geçirdiğini, oraların yabancısı olmadığını da belirterek, biraz da hatıraları paylaştıklarını ifade etti. Ahmet Davutoğlu, “İkinci evinize, Anavatana, kendi evinize hoşgeldiniz. Bütün soydaşlarımıza KKTC’deki kardeşlerimize Kardeşlere selamlarımızı iletmenizi rica ederim” dedi.
 
KALYONCU: “BİZİM İÇİN AB-I HAYAT”
 
Başbakan Ömer Kalyoncu da konuşmasında, misafirperverlik ve yakın ilgi yanında su projesinin hayata geçmesinde fikri ve emeği olan herkese teşekkür etti.
 
Yeraltı kaynaklarında sıkıntılar yaşayan ülke için Türkiye’den gelen suyun önemini vurgulayan ve “bizim için ab-ı hayattır” diyen Başbakan Kalyoncu, suyun iki ülke ilişkilerinde yeni dönem açmasını, ekonomik ilişkiler yanında barış, istikrar ve karşılıklı yarar işlevi görmesini diledi.
 
Kalyoncu, Kıbrıs’ta barış ve kalıcı çözüm arayışlarında önemli mesafeler kat edilen bir dönemde bulunulduğunu belirterek, müzakerelerin olumlu devam ettiğini, su projesinin kurulacak federal cumhuriyette Kıbrıs Türk tarafı açısından da hayati değer taşıdığını söyledi.
 
“BARIŞ VE YAKINLAŞMA DOĞRULTUSUNDA KULLANILMALI”
 
“Suyun barış ve yakınlaşma doğrultusunda kullanılması gerektiği” inançlarını vurgulayan Başbakan Kalyoncu, iki toplum arasındaki görüşmelerin ilerlediği hassas bir dönemde TC ile KKTC arasındaki ilişkilerin olumlu seyretmesinin de büyük önem arz ettiğini kaydetti.
 
“ENDİŞELER ZAMAN KAYBETTİRSE DE…”
 
Suyun adaya taşınması, yönetilmesi ve işletilmesi bakımından gerek kendilerinin, gerekse TC tarafının taşıdığı bazı endişelerin, anlaşmanın imzalanmasında biraz zaman kaybettirse de bugün bu anlaşmanın imzalandığını söyleyen Kalyoncu, “Artık suyun bereketinden yararlanma zamanı gelmiş bulunmaktadır” dedi.
 
Başbakan Kalyoncu, Davutoğlu ile olumlu diyalogdan memnuniyetlerini de vurgulayarak misafirperverlik için teşekkür etti.
 
SORULAR… AKEL’İN AÇIKLAMASI… “O DA BİZİ BAĞLAMAZ”
 
Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Başbakan Kalyoncu, bir soru üzerine AKEL’in “Türkiye’yle bir anlaşma bizi bağlamaz, böyle bir anlaşmayı ancak federal bir Kıbrıs Cumhuriyeti imzalayabilir” yönündeki açıklamasını da yorumladı.
 
Davutoğlu, “Zaten bizim tanımadığımız bir ülkenin yorumu da bizi bağlamaz, böyle demek icap eder, bu zihniyeti yansıtır” dedi.
 
“ADANIN BÜTÜNÜNE SU GÖTÜRÜYORUZ… KKTC’YE HER ŞEYİMİZİ VERMEYE HAZIRIZ”
 
Bu tavrın, olumlu da olsa hiçbir adımı benimsemediklerini gösterdiğine dikkat çeken Ahmet Davutoğlu, “Biz Kıbrıs adasının bütününe su götürüyoruz. KKTC’ye biz her şeyimizi vermeye hazırız. Hiç kimsenin tereddüdü olmasın. Bu herhangi bir ülkenin diğer ülkeye yardımı gibi de telakki edilmez bizim tarafımızdan. Onun için ana sütleri gibi ak ve helal Anadolu suyu gidiyor dedim. Şehit kanına da gönderme yaptım” ifadelerini kullandı.
 
Başbakan Davutoğlu, Kıbrıslı soydaşlarına hakları olan bir suyu gönderdiklerini belirterek şöyle devam etti.
 
“SADECE TÜRKLERE DEĞİL RUMLARA DA AB-I HAYAT OLACAK”
 
“Bu aynı zamanda Kıbrıs adasına gidiyor. Kıbrıs adasına ulaşan bir su inşallah barış olduğunda bütün Kıbrıs’a sadece Türklere değil Rumlara da ab-ı hayat olacaktır Sayın Kalyoncu’nun ifadesiyle… Bunu da söyledik.
 
Bunu büyük bir barışın ilk adımı olarak zikrettik. Bakın biz ne kadar yapıcı bir dil kullanıyoruz. Bu giden su sadece Türklere gidiyor, Rumlar istifade edemeyecek demedik. Su bütün insanlığa Allahtan bir lütuftur. Ne olursa olsun suyu kimseye kesmeyiz. Biz bu kadar olumlu dil kullanırken karşı taraf bu anlaşma bizi bağlamaz diyor. Bağlasa ne olur, bağlamasa ne olur. Bu su oraya gitti mi gitti, anlaşma imzalandı mı imzalandı. Bu anlaşmayla KKTC’deki her soydaşımız bu sudan istifade edecek mi edecek. E onları da bağlamayıversin, bu kadar dert etmeye gerek yok. Ama zihniyeti yansıttığı için önemli. İşte bu zihniyet nedeniyle Kıbrıs’ta barışa ulaşılamıyor. Yani olumlu bir adımı bile engellemeye, kötülemeye, yok saymaya dönük tavır barışı engelliyor.”
 
Davutoğlu, her türlü çözüme ve konuşmaya açık olduklarını, su göndermeye de açık olduklarını ifade ederek “Çünkü kendimize güveniyoruz, haklılığımızdan eminiz, gücümüzden de eminiz, durduğumuz pozisyondan da eminiz. Dolayısıyla çok ciddiye almamak lazım. Bir gün şimdi ciddiye almadıkları bu anlaşmayla gelen suyu içmeye başladıklarında herhalde bu günü hatırlarlar ve Türkiye’ye teşekkür ederler, Sayın Kalyoncu’ya bu anlaşma için teşekkür ederler, kendi yaptıklarından da gün gele utanırlar” dedi.
 
KALYONCU: “HER İKİ TARAFIN YAPTIĞI ANLAŞMALAR GEÇERLİ OLACAK”
 
Başbakan Ömer Kalyoncu da aynı soruyu yanıtlarken, Kıbrıs’ın güneyinin ve kuzeyinin de yaptığı anlaşmaların federal cumhuriyet oluşturulurken bir bir alt alta yazılacağını ve geçerli olacağını belirterek, AKEL’in bu konudaki açıklamayı yaparken bunu unuttuğunu söyledi.
 
Basın toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Vekili, TBMM Başkanı İsmail Kahraman’la da görüşen Başbakan Kalyoncu ve heyeti bu akşam 19.45’te yurda dönmek üzere Ankara’dan ayrıldı.