İki ülke ilişkilerini stratejik alana taşımakta kararlı görünen Papandreu ve Netenyahu'nun, Türkiye'nin Ortadoğu'da geliştirdiği aktif politikalar ile son dönemde gerilen İsrail-Türkiye ilişkilerini ağırlıklı gündem maddesi olarak ele alacakları ifade ediliyor.

Papandreu'nun Netenyahu'yu daveti üzerine Atina'da gerçekleşek görüşme, Başbakanlık Sarayı'nda yapılacak. Netanyahu, Yunanistan'ı ziyaret eden ilk İsrail başbakanı olacak. 21-22 Temmuz'da İsrail'i ziyaret eden Yorgo Papandreu, İsrail devletinin 1993 yılında Yunanistan tarafından tanınmasından sonra başbakan düzeyinde gerçekleşen ilk temas olmuştu.

 

 

Son yıllarda iki ülke silahlı kuvvetleri arasında artan işbirliğini ekonomik, siyasi ve diplomatik alana yaymak isteyen Yunan Başbakan Papandreu, Temmuz sonunda gerçekleştirdiği İsrail ziyaretinde bu konulara ağırlık vermişti. Papandreu, İsrail ile ekonomik ilişkileri geliştirmek istiyor. Bu bağlamda taraflar, turizm, ticaret, tarım, teknoloji ve bilimsel çalışmalar konularını öncelikle gündeme getirmişti. Özellikle Türkiye ile İsrail ilişkilerinin gerilmesinden sonra Yunanistan, İsrailli turistlerin tercih ettikleri ilk ülke olarak öne çıkmıştı. İsrail vatandaşlarının tatil için Yunanistan'ı tercih ettiklerine dikkat çeken ve bunun iki ülke ilişkilerini geliştirdiğine vurgu yapan Devlet Başkanı Şimon Peres, iki ülke ilişkilerinin daha da geliştirilebileceğinin altını çizmişti. Peres, "İsrail ve Yunanistan her zamankinden daha yakın. Tarihsel, siyasi ve onlarca başka alanda, hergün ilişkilerimizin geliştiğini görüyoruz." ifadelerini kullanmıştı. Peres ile görüşmesinde Papandreu da ikili, bölgesel ve Doğu Akdeniz ile Ortadoğu'nun tamamında işbirliğini geliştirmelerinin çok önemli olduğunu vurgulamıştı.

 

Turizm konusuna ağırlık veren Atina ile Tel Aviv, ikinci önceliği ticarete vermeyi hedefliyor. Teknoloji, teknoloji ve bilimsel alanda bilgi paylaşımı ile tarım sektörüne ağırlık verilmesi de mutabakat sağlanan diğer konular arasında yer alıyor. Tarım alanında iki ülkede var olan fırsatların değerlendirilmesi hedefleniyor.

 

Ekonomik işbirliğinden başka Yunanistan ve İsrail, son yıllarda geliştirdikleri silahlı kuvvetler arasındaki işbirliğini savunma, güvenlik ve terörle mücadele kapsamında daha ileriye taşımayı planlıyor. Yunan silahlı kuvvetlerinin İsrail ile askeri alanda geliştirmek istediği biliniyor. İki ülke silahlı kuvvetleri, iki yıldan bu yana özellikle Ege ve Akdeniz'de ortak tatbikatlar konusundaki işbirliğini arttırmıştı. En son Mavi Marmara gemisine düzenlenen kanlı baskın nedeniyle Yunanistan ve İsrail arasında devam eden hava tatbikatı iptal edilmişti. Yunanistan, bu tatbikat kapsamında İsrail'in hava sahasını kullanmasına izin vermişti. Yunan To Vima gazetesi, Netenyahu'nun Atina ziyaretinde askıya alınan ortak askeri tatbikatlar konusunu gündeme getireceğini yazdı. Bu bağlamda Yunanistan ve İsrail arasında Ege'de ortak hava ve deniz tatbikatlarının sonbaharda başlaması konusunda mutabakat sağlanması bekleniyor. Netenyahu'nun Yunan hava sahasının İsrail'e açılması konusunda Papandreu'ya yeni bir teklif götürebileceği de ifade ediliyor.

 

Yunan siyasi analistlere göre Atina, Türkiye ve İsrail ilişkilerinin gerilmesini fırsata çevirmek istiyor. Bölgede daha aktif bir rol üstlenmek isteyen Atina, İsrail ile stratejik işbirliğini geliştirmek suretiyle oluşan boşluğu fırsatı çevirmeyi hedefliyor. Yunanistan, son yıllarda Türkiye'nin Ortadoğu ve Arap dünyasıyla geliştirdiği siyasi ve ekonomik etki ağından pay kapmak arzusunda. Son yıllarda siyasi ve ekonomik çalkantılara enerjisini harcayan Atina, Papandreu hükümetiyle birlikte Arap ülkeleriyle ekonomi merkezli ilişkilere ağırlık veriyor. Yunan uzmanlar, Arap dünyasıyla geleneksel anlamda iyi ilişkilere sahip Yunanistan'ın bunu iyi değerlendiremediği ve Türkiye'nin gerisinde kaldığı eleştirisinde bulunuyor.

 

Bu yönde çabalara ağırlık veren Yunanistan, Avrupa yatırımcısının kaçtığı ülkeye taze para getirmenin alternatif çözümlerinden biri olarak Arap sermayesine gözünü dikmiş durumda. Papandreu hükümeti, yaklaşık 6 aydan bu yana Mısır, Lübnan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Libya ve Suriye ile ekonomik işbirliğini geliştirmek için olağanüstü çaba harcıyor. Hükümet yetkilileri, ekonomik temaslar kapsamında neredeyse her hafta bir Arap ülkesinde temaslarda bulunuyor, bu ülkelerden liderleri Atina'da ağırlıyor. Bu bağlamda İsrail ile de ekonomik ve siyasi ilişkiler, son bir ayda başbakanlar seviyesinde gerçekleşen 'sıcak temaslar'la perçinleniyor.

 

 

Öte yandan Papandreu, İsrail ve Filistin arasında ilan edilmemiş bir arabulucu rolü için çok istekli görünüyor. Papandreu, geçen ay İsrail'i ziyaretinin ardından Filistin yönetimini de ziyaret etmişti. Hatta Netenyahu, Papandreu'dan barış sürecine katkı vermesini istemiş, Filistin yönetimini barış sürecinin yeniden başlaması konusunda İsrail tarafının samimi mesajını iletmesini ve İsrail'in sadece müzakere etmek değil, barışa ulaşılması arzusunda olduğunu aktarmasını talep etmişti.

 

Papandreu da Peres ve Netanyahu ile yaptığı görüşmelerde, barış süreci ile görüşmelerin yeniden başlamasını desteklediğini kaydetmişti. Papandreu, Yunan tarafının, Filistin sorununa çözüm bulunması için Amerika ve Avrupa Birliği (AB) himayesinde diyalogu desteklediğini ifade etmişti. Gazze'deki insanlık dramına dikkat çeken Papandreu, soruna kalıcı çözüm bulunmasının şart olduğunu vurgulamıştı. Papandreu, Gazze'ye yardım edilmesi konusunda Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın öncü rol oynamak istediklerine ilişkin teklifini de İsrail ve Filistin yönetimine iletmişti.

 

 

Filistin konusunda öncü rol oynamakta kararlı olan Yunan Başbakan Papandreu, bugün yapacağı Netenyahu görüşmesi öncesi dün akşam bir dizi telefon görüşmesinde bulundu. Başbakanlık basın bürosundan yapılan açıklamada, Papandreu'nun Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mubarek, Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmut Abbas ve Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa ile ayrı ayrı telefonda konuştuğu bildirildi. Papandreu'nun gerçekleştirdiği temaslara ilişkin mesajları, Netenyahu'ya aktarması bekleniyor.

 

 

Son olarak İsrail lideri Netenyahu, Başbakan Yorgo Papandreu'ya Ege adalarından birinde birkaç günlük tatil yapmak istediğini ilettiği bildirildi. Netenyahu'ya Papandreu'nun eşlik edebileceği belirtiliyor.