|
|
Bulanık görme, odaklanma zorluğu, gözleri kısarak bakma, ışığa karşı duyarlılık, bakılan karakter etrafında ışık saçılmaları görme, göz kapaklarında iltihap, baş ağrısı gibi sorunların da yaşanabileceği bu durumdan alınacak basit birkaç önlemle kurtulmak mümkün.
Op. Dr. Mustafa Temel
Göz Hastalıkları UzmanıGöz yorgunluğu, gözlerde sulanma, batma- yanma… Liste uzadıkça uzuyor. Bu şikayetlerin oluşmasında en önemli nedenlerden biri, belli bir süredeki göz kırpma sayısının çok azalmasıdır. Normalde dakikada ortalama 25 kere gözlerimizi kırparız. Bu işlemin, üst kapağının dinlenmesi, gözyaşı ile gözün beslenmesi ve temizlenmesi, kornea yüzeyinin kayganlaştırılması ve üzerinde son derece düzgün bir yüzey oluşturarak net ve berrak görmenin sağlanması gibi birçok nedeni vardır. Ekranlarla çalışırken bu sayı dakikada 10’un altına, hatta 5-6’ya düşer. Böyle olunca da gözyaşı buharlaşır ve kornea yüzeyi kurur; yanma, batma, kızarıklık gibi yukarıda sıralanan birçok şikayete neden olur. Eğer kişide ayrıca gözyaşı seviyesi normalden az ise –ki bunun nedeni birçok göz hastalığı ya da vücudun başka rahatsızlıkları ya da vücuttaki başka çeşitli hastalıklar için ağızdan alınan ilaçlar olabilir- bu şikayetler çok daha çabuk ve şiddetli olur. Ayrıca, bilgisayarda bazen iyi görebilmek için ya da konsantre olunduğunda gözleri iyice açarak bakanlar olabilir. Bu durum da sorunu artıran bir etkendir. İşte tüm bu nedenlerle, ekranla çalışırken bilinçli olarak sık göz kırpmak yararlı olur. Bazen de suni gözyaşı damlaları kullanmak gerekebilir.
Kırma kusurlarına dikkatEkranla çalışanlarda göz şikayetlerinin bir diğer önemli nedeni kişide farkına varılmamış, tespit edilmemiş ya da daha önce tespit edilmiş ancak durumunda değişiklik oluşmuş kırma kusurlarıdır(gözlük kullanmayı gerektiren hastalıklar; yani miyopi, hipermetropi ve astigmatizma). Özellikle çocuklarda ve gençlerde en küçük harfleri bile görebildiği halde bazen kırma kusuru bulunabilir.
Halk arasında “bilgisayarın gözleri bozduğu” şeklinde bir düşünce mevcuttur. Bu doğru değildir. Ancak mevcut kusur bilgisayar kullanımıyla açığa çıkmış veya belirginleşmiş olabilir. Bu nedenlerle aileler en küçük göz şikayeti olan çocuklarını bile uzmana yılda bir kere kontrol ettirmelidir. Gözlük kullanmak durumunda olanlar ekranla çalışırken gözlüklerini mutlaka takmalıdırlar.
Uygun oturuş ve monitöre mesafe önemli
Şikayetlerin bir diğer kaynağı ise “uygun oturuş ve duruş”a dikkat etmemektir. Ekranın üst kenarı göz hizasında olmalı, ekrandan uzaklık ekrandakileri rahat görebilecek en uzak mesafe olmalıdır. Ayrıca pencerelerle ekran açısı uygun olmalı, pencere ve diğer kaynaklardan gelen görüntüler ekran üzerine düşmemelidir.
Ekranlardan yayılan ışının kendisi bugünün modern teknolojileriyle üretilen monitörlerde artık tehlike yaratmamaktadır. Ancak çözünürlük ve tazeleme hızı düşük olmamalı; aksine bu konuda bonkör davranılarak yüksek çözünürlüklü ve yüksek tarama hızlı monitörler kullanılmalıdır. Bu monitörler çok daha az oranda göz şikayetlerine yol açmaktadır. Ayrıca ekranlar yapıları nedeniyle çok toz topladıklarından uygun malzemelerle sık sık temizlenmelidirler.
Yazarken küçük karakterlerden kaçının
Bunlardan başka, iri puntolu ve gözü yormayan karakterlerle yazmak, koyu renk zeminler üzerinde açık renk karakterlerle çalışmak, 45-50 dakikada bir 5-10 dakika ara verip gözü dinlendirmek de göz sağlığı için çok önemlidir.