|
|
Bültende yılın dördüncü ve son çeyreğinde dünya ekonomisinin genel görünümüne ve KKTC ekonomisi ile ilgili en güncel bilgilere yer verilirken, temelde KKTC Bankacılık sektörünün son durumu, veriler ve temel göstergeler üzerinden yapılan analizler çerçevesinde, kamuoyunun bilgisine sunuldu.
Merkez Bankası Başkanı Dr. Bilal San, bültenin önsözünde ülke ekonomisinin son dönemlerde özellikle yurt dışı ekonomik ve siyasi gelişmelerin tesiri altında kaldığını, sermaye hareketlerine bağlı olarak, gelişmekte olan ülkelerin ekonomik performansının olumsuz yönde etkilendiğini ve para birimlerinin değer kaybetmesinin, finansal piyasalarda dalgalanmalara ilaveten faiz oranlarının yükselmesine neden olduğunu belirtmektedir. Dr. Bilal San ayrıca, gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının, bu olumsuz etkileri sınırlandırmak amacıyla kendi koşulları çerçevesinde kararlar aldıklarını, KKTC Merkez Bankası Yönetim Kurulu’nun da, sermaye hareketlerinin finansal istikrar üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerine yönelik olarak, temelde likidite sağlanması ve maliyetlerin azaltılması gibi parasal önlemler içeren kararlar ürettiğini vurgulamıştır.
2013 yılsonu enflasyon oranının yıllık bazda yüzde 10,2 olarak gerçekleşmesinde özellikle elektrik, akaryakıt gibi kalemlere yapılan zamlar ile döviz kurlarının seyri belirleyici olmuştur.
San, 2013 yılsonu enflasyon oranının beklentiler doğrultusunda yükseldiği ve yıllık bazda yüzde 10,2 olarak gerçekleştiğini belirtmekte ve bu artışta özellikle elektrik, akaryakıt gibi kalemlere yapılan zamlar ile döviz kurlarının seyrinin belirleyici olduğunu vurgulamaktadır. San’a göre, “Enflasyon oranındaki artış trendi ekonomide sorunların artış potansiyelini de beraberinde getirmektedir. Bütçe gelir ve giderlerinde artış meydana gelmesine rağmen, gider artış hızının gelir artış hızından daha fazla olmasına bağlı olarak bütçe dengesi 45,3 milyon TL açık vermiştir.”
Bankacılık sektörü bilanço büyüklüğü 2013 yılsonu itibarı ile GSYH’nın 1,75 katına ulaşmış ve önemli bir büyüklüğe erişmiştir.
2013 yılı genelinde KKTC bankacılık sektörünün kaynak yapısı, aktif kalitesi, kârlılık ve özkaynak yeterliliği açısından güçlü yapısını koruduğu gözlenmiştir. Bankacılık sektörü bilanço büyüklüğü 2013 yılsonu itibarı ile GSYH’nın 1,75 katına ulaşmış ve önemli bir büyüklüğe erişmiştir. Sektörün en önemli yabancı kaynaklarını oluşturan mevduat, toplam aktifin yüzde 80’ini teşkil etmektedir. 2013 yılı içerisinde mevduatın ve buna paralel olarak toplam aktiflerin önemli oranda büyüme kaydettiği görülmektedir. Bankacılık sektörü aktif kalitesi değerlendirildiğinde tahsili gecikmiş alacaklarda artış olmasına rağmen, kredilerdeki artışa bağlı olarak, TGA oranının azaldığı gözlemlenmektedir. Sektör aktif kârlılığı yüzde 1,83 ve özkaynak kârlılığı ise yüzde 16,90 gibi oldukça sağlıklı seviyelerde seyretmektedir.
Bankacılık sektörüne ilişkin yapılması gereken düzenlemelere yayınlanmış bültenlerde ve değişik vesilelerle değinildiğini belirten Dr. Bilal San, söz konusu düzenlemelerin, kısa vadede kârlılık üzerinde baskı oluşturması ihtimal dahilinde olmakla beraber, uzun vadede sektörün sürdürülebilir sağlıklı bir yapıya kavuşması ve özkaynak yapısını güçlendirmeye devam etmesi açısından son derece önemli olduğunu vurgulamış ve Bankacılık sektörüne dair düzenlemelerin gündemdeki yerini almasının zaruret arz ettiğini belirtmiştir.
San: “Döviz geliri olmayanların döviz cinsinden borçlanmalarının hem borçlu hem de borç veren açısından büyük risk teşkil ettiği unutulmamalıdır.”
Ödenmeyen her kredinin sektörün ortalama kredi maliyetini ve dolayısıyla faizini artırdığı gerçeğinden hareketle tahsili gecikmiş alacakların artışı, bankaların fonlama kabiliyetini kısıtlayıcı bir etki yapacak ve bu durum da ülkenin menfaatine olmayacaktır. Dolayısıyla, her türlü kredi kullandırımında başlıca kriterler arasında yer alması gereken “borçlunun ödeme kabiliyeti”, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 7,6 olan ülkemizde, döviz cinsinden kredi kullandırılırken özellikle dikkate alınmalıdır. Zorunlu olmadıkça borçlanılmaması, zorunlu durumlardaysa gelirle aynı para biriminden borçlanılması daha doğru olacaktır. Borç yiğidin kamçısı değil, ayak bağıdır.