Soma'daki faciadan sonra madencilere, esnaftan öğretmene, taşeron işçiden emekliye kadar yaklaşık 20 milyon kişiyi ilgilendiren düzenlemeleri içeren tasarı, 99 günün ardından Genel Kurul'da kabul edildi.

3 Haziran 2014 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmeye başlanan ve 37 günlük görüşmenin ardından 10 Temmuz günü komisyondan geçen 'Torba Kanun' 15 Temmuz günü Genel Kurula geldi. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve 13 Ağustos tarihinde TBMM'nin 1 Ekim'e kadar tatil kararı almasının ardından 'Torba Kanun' görüşmeleri yeni yasama yılına bırakılmıştı. Ancak Ak Parti'nin Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırmasının ardından kanun tasarısı görüşmeleri geçtiğimiz pazartesi günü tekrar kaldığı yerden devam etti. 148 maddeden oluşan 'Torba Kanun' 99 günün ardından bugün 231 kabul,17 ret oyuyla kabul edilerek yasalaştı.

Tasarı da neler var?

Genel Kurul'da kabul edilen 'Torba Kanun'a göre artık yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Yeraltı işlerinde bir gün bile çalışanlar kıdem tazminatı almaya hak kazanacaklar.

Yeraltındaki çalışma süresi haftada en fazla 36 saat olacak, günlük çalışma süresi ise 6 saati geçemeyecek. Yeraltın madenlerinde çalışan işçiler için emeklilik yaşı 55'ten 50'ye düşürülecek. Tüp bebek deneme sayısı 2'den 3'e yükseltilecek.

Vergi, prim, ceza gibi borçlar yapılandırılacak. Bazı kamu alacaklarında faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı Yİ-ÜFE oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Vergi cezalarının silinmesi söz konusu olmayacak. Vergi asıllarının tamamı, cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecek.

Manisa'nın Soma İlçesi'ndeki maden kazasında hayatını kaybeden işçilerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi veya çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere, bir kişiye istihdam sağlanacak. Maden kazasında hayatını kaybedenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu'na olan bütün borçları silinecek ve hak sahibine aylık bağlanacak.

31 Aralık 2014 tarihine kadar ise 35 bin öğretmen atanacak.

Borçlara yeniden yapılandırma

"Torba Kanun" ile araç muayenesini zamanında yaptırmayanların cezaları ve gümrük vergisi borçları da yeniden yapılandırılıyor.

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen "Torba Kanuna" göre, araç muayenesini zamanında yaptırmamış olanlar, 31 Aralık 2014'e kadar araç muayenesini yaptırırsa aylık yüzde 5 ceza yerine kanunun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon farkını; yayımı izleyen aylarda ise aylık yüzde 1 farkı ödeyecek.

Bakanlar Kurulu, bu süreyi 30 Haziran 2015'e kadar uzatmaya yetkili olacak. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nca takip ve tahsil edilen alacaklar da yeniden yapılandırılıyor. 30 Nisan 2014'ten önce ödenmemiş gümrük vergileri ve cezaları ile bunlara bağlı idari para cezaları, faiz, gecikme faizi ve gecikme alacakları yerine, enflasyon farkının ödenmesi halinde, faiz ve gecikme faizi gibi diğer alacaklardan vazgeçilecek.

Gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın kesilen ve kanunun yayımlandığı tarih itibariyle vadesi geldiği halde ödenmeyen ya da ödenme süresi henüz geçmemiş bulunan idari para cezaları da yapılandırılıyor.

Gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş olan ancak gümrük vergilerinin de tahsil edilmesi gerektiği durumlara ilişkin kanunun yayımlandığı tarih itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan idari para cezaları ile birlikte gümrük vergilerinin de yapılandırılmasına imkan sağlanıyor. Borçlara, 18 aya kadar taksit imkanı getiriliyor.

Merkezi sınavlara ilişkin davalar hızlanacak

Milli Eğitim Bakanlığı ve ÖSYM'nin merkezi sınavları hakkında açılan davalarda hızlı yargılama öngörülüyor. Merkezi sınavlar veya sonuçlarına ilişkin dava açma süresi 10 gün olacak. Dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 3 gün içinde savunma yapılacak. Bu süre bir kereliğine ve en fazla 3 gün uzatılabilecek. Yürütmenin durdurulması kararı verilemeyecek.

Bu davalar dosyanın tekemmülünden itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanacak. Verilen nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 3 gün içinde temyiz yoluna başvurulabilecek. Temyiz istemi en geç 15 gün içinde karara bağlanacak. Bu davalar açılmadan önce üst makamlara başvurma hakkı olmayacak. Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun, Yükseköğretim Kanunu ile Devlet Memurları Kanunu kapsamında yurt dışına gönderilen ancak borçlarının yeniden hesaplanması için başvurmayanlar ile haklarında borç takibi yapılanlar, yapılması gerekenler için de ödeme kolaylığı getiriliyor.

Linyit ve taşkömürünün çıkarıldığı maden iş yerlerinde çalışan işçilere ödenecek ücret, asgari ücretin iki katından az olmayacak. Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden, o ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına üç aydan fazla süreyle çalıştırılmak üzere Türkiye'ye gönderilenler, sosyal güvenlik kapsamına alınacak.

Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra uzman erbaşlığa alınanların, muvazzaf askerlikte geçen sürelerinin kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle derece yükseltilmesinde değerlendirilmesi ve oluşacak farkın SGK tarafından ödenmesiyle ilgili intibak süresi 6 aydan bir yıla uzatılıyor. Kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri kapsamında belediyenin vatandaşlarla yaptığı anlaşmalarla belediye mülkiyetine geçen ve üzerinde proje uygulanarak yeniden vatandaşlara verilecek olan taşınmazlara haciz uygulanamayacak.

Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri üzerinde bulunan hacizler kaldırılacak.

Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulu'nca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı için kurumlar vergisi indirimi uygulanacak.

Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 14 Şubat 2014 tarihine kadar yapılması gereken sermaye artırımlarını yapmayan şirketler, asgari sermaye şartını düzenleme yürürlüğe girdikten itibaren 3 ay içinde yerine getirirse haklarında fesih işlemi uygulanmayacak.

Aday öğretmenliğe atanabilmek için Milli Eğitim Bakanlığı'nın yanı sıra ÖSYM'nin yapacağı sınavda başarılı olma şartı kaldırılıyor. Böylece aday öğretmenliğe atanma sınavını Milli Eğitim Bakanlığı yapacak. Aday öğretmenler, bir yıl sonunda hem yazılı hem sözlü sınava değil, yazılı veya sözlü sınava tabi tutulacak.

Öğretmenlerin hizmet sürelerine, isteğe bağlı il içi veya il dışı yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek. Gelir İdaresi Başkanlığı merkez teşkilatında grup başkanı, daire

başkanı veya taşra teşkilatında vergi dairesi başkanı kadrolarında toplam en az 3 yıl görev yapmış olanlar, atama tarihi itibariyle fiilen bu kadrolardan birinde bulunmaları şartıyla devlet gelir uzmanı kadrosuna atanabilecek.

Sektörel izleme ve değerlendirme raportörü kadrolarına, kanunun yayımından itibaren bir yıl süreyle düzenleyici ve denetleyici kurumların uzmanları ve murakıpları, Başbakanlıkça naklen atanabilecek.

DHMİ'nin sermayesi, yurt dışı ihaleler için artırılacak

Havalimanı inşaatı ve işletmesi şirketlerinin yurt dışı ihalelere DHMİ ile katılmasını sağlamak için DHMİ'nin sermaye yapısını artıracak düzenlemelere gidildi. Buna göre, DHMİ'nin yaptırdığı tesislere ait maliyet bedelleri, söz konusu tesislerin bedelsiz olarak devralınması şartıyla DHMİ sermayesine ilave edilecek.

Maliyet bedelleri ile kayıtlara alınan söz konusu iktisadi kıymetler amortismana tabi tutulacak. Hesaplanan amortismanlar, kazancın tespitinde "kanunen kabul edilmeyen gider" olarak dikkate alınacak. DHMİ'nin sermayesinin artırılmasından doğan kazançlar kurumlar vergisinden, bununla ilgili işlemler de her türlü vergi ve harçtan istisna olacak.

Münfesih durumda bulunan ticaret şirketlerinin kolaylaştırılmış usulle tasfiyesi ve ticaret sicil kayıtlarının silinmesi için 1 Temmuz 2014'e kadar verilen süre yıl sonuna kadar uzatılıyor.

Soma'da meydana gelen maden kazasında hayatını kaybedenlerin yasal mirasçılarına öncelikle hayırsever işadamları olmak üzere diğer hayırsever, gerçek ve tüzel kişiler tarafından bedelleri kendilerince karşılanarak konut yaptırılacak.

Yapılacak bu konutlar için Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nca taşınmaz temin edilecek ve bu konutların maden kazasında hayatını kaybeden kişilerin mirasçıları adına kura ile bedelsiz olarak tapu devir ve tescil edilmesine imkan sağlanacak.

Gündelikçilere kolay sigortalılık

Ev hizmetlerinde aynı kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi çalıştıranlar tarafından ödenecek. Bu kişiler hakkında hastalık sigortası hükümleri uygulanmayacak. Bu kişiler, emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini istemeleri halinde kendileri yatıracak. Süresi içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşecek.

Ev hizmetlerinde bir kişiyi ayda 10 günden az çalıştıranlar işveren sayılmayacak. İş kazası ve meslek hastalığı olaylarında, birisini ev hizmetinde çalıştıranlar işverenlerin yükümlülüklerinden muaf olacak.

Ev hizmetinde 10 günden fazla çalışanlar, "hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar" kapsamında sigortalı yapılacak.

Sigorta bildirimini en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapmayan işverene asgari ücret tutarında ceza kesilecek. Birinci dereceden emekli olan belediye başkanlarına yeşil pasaport verilecek.

Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 14 Şubat 2014 tarihine kadar gerekli sermaye artırımını yapmayan şirketler hakkında, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içinde sermaye artırımını yaparsa fesih işlemi uygulanmayacak.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu üyeliğine atanacak aday sayısı 24'ten 40'a çıkarılıyor. Dini yüksek öğrenim veren fakültelerin dekanları, her coğrafi bölgeden en az iki kişi olmak kaydıyla dini yüksek öğrenim veren fakültelerden 40 öğretim üyesini aday seçecek.

Yurt dışındaki diplomatik misyonlarda sürekli görev yapan din hizmetleri koordinatörlerine diplomatik pasaport verilecek.

İnternet erişimi engeli en geç 4 saatte uygulanacak

Tanıtıcı bilgilerine usulüne uygun olarak internet sitesinde yer vermeyen içerik, erişim ve yer sağlayıcılara verilecek para cezasının üst sınırı 10 bin liradan 50 bin liraya çıkarıldı. Düzenlemeyle, bir içerikle kişilik hakları ihlal edilen kişilerin doğrudan içerik ve yer sağlayıcıyla ulaşması ve içeriğin kaldırılması için uyarıda bulunması amaçlanıyor.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'da da değişikliğe gidilerek, eri­şi­min en­gel­len­me­si ka­ra­rı­nın ge­re­ğinin yerine getirilmesinde azami süre 24 saatten 4 saate indiriliyor.

Milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi nedenlerinden bir veya birkaçına bağlı olarak, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, erişimin engellenmesi Başkanın talimatı üzerine, Başkanlıkça yapılacak.

Erişim sağlayıcıları Başkanlıktan gelen erişimin engellenmesi taleplerini en geç 4 saat içinde yerine getirecek. Başkan tarafından verilen erişimin engellenmesi kararı, başkanlık tarafından 24 saat içinde sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim kararını 48 saat içinde açıklayacak.

Sınır değişikliği

İstanbul'da Ataşehir ve Ümraniye ilçelerinin hudutları, 04 ve E-80 karayolu sınır olarak tayin edilerek yeniden belirleniyor.

İhracatçı Birlikleri'nin görev kapsamı genişletiliyor. Buna göre İhracatçı Birlikleri; TIR karneleri, ATA, A.TR ve EUR'I dolaşım belgeleri, menşe şahadetnameleri ve EAN -UCC çizgi kod işlemleri, mal ve hizmetlerin uluslararası ticaretindeki beyanname, vesika ve benzeri belgeleri düzenleyip onaylayabilecek.

İnternette trafik bilgisi Telekominikasyon İletişim Başkanlığı tarafından ilgili işletmecilerden temin edilerek, hakim tarafından karar verilmesi halinde ilgili mercilere verilecek.

Batman Hasankeyf ilçe merkezinde Ilısu HES Barajı yapımında etkilenen ailelerin, yeni Hasankeyf yerleşim alanına nakilleri, hak sahiplikleri ve borçlandırılmalarına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek. İlgili kanundaki düzenlemeleri yapmak için anonim ve limited şirketler ile kooperatiflere tanınan süre, 31 Aralık 2014 tarihinden 1 Temmuz 2015 tarihine uzatılıyor.

TÜRMOB üyelerinin borçlarının ödenmesinde kolaylık

Kanunla, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) üyelerinin borçlarının ödenmesi konusunda kolaylık getiriliyor. Buna göre, serbest muhasebeci ve mali müşavirler ve yeminli müşavirlerin, üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların TÜRMOB'a olan birlik payı borçlarının asıllarının tamamını 9 taksitte ödemeleri durumunda, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacakların tahsilinden vazgeçilecek. Bundan yararlanmak isteyenlerin, düzenlemenin kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar birime başvurmaları şart olacak.