İran'a yönelik ambargoların kalkmasını sağlayacak anlaşmanın yapılmasıyla dikkatler dev ülkenin kaynaklarına yöneldi.
Dünyanın kanıtlanmış en büyük ikinci doğalgaz ve dördüncü petrol rezervlerinin üzerinde oturuyor. İran, yıllık 10 milyar metreküplük doğalgaz ile Rusya'dan sonra Türkiye'nin ikinci doğalgaz tedarikçisi konumunda. Batının yaptırımlarına rağmen petrolde ise Türkiye'nin talebinin yüzde 30'una yakın bir bölümünü İran karşılıyor. Tüpraş'ın petrol alımını arttırması beklenirken, ilerleyen dönemlerde İran'dan aldığımız doğalgaz miktarının da artması ihtimaller arasında.
The Bosphorus Energy Club BaşkanıMehmet Öğütçü, "Türkiye'nin, İran ile enerji konularında ortaklaşa çaba gösterilmesi, güven yaratılması, uluslararası yatırımcılar ile birlikte çalışılması, siyasi ve bürokratik pürüzlerin giderilmesini sağlamak üzere ortak bir üst düzey enerji işbirligi konseyi kurması faydalı olur" önerisi yapıyor.
İRAN PETROLÜ ARTACAK
Yıllarca süren zorlu bir sürecin ardından İran ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1 ülkeleri) arasında gerçekleştirilen nükleer müzakerelerde anlaşma sağladı. Yani İran'ın nükleer programını kısıtlaması karşılığındaTahran'a uygulanan ekonomik yaptırımlar hafifleyecek. Bu tarihi gelişmeden etkilenecek başlıca ülkelerden biri kuşkusuz komşusu Türkiye olacak.
Türkiye, yaptırımlardan önce ithal ettiği petrolün yarısını İran'dan karşılıyordu. Ancak ambargo baskısı nedeniyleİran'dan aldığı petrol miktarını yarı yarıya azaltarak, Irak gibi ülkelere yöneldi. Tüpraş2011'de 9.7 milyon ton ham petrol aldığı İran'dan, geçtiğimiz yıl 5.28 milyon ton ithal etti. Konuya yakın kaynaklar, İran petrolünün dünyadaki en kaliteli petroller arasında yer aldığına işaret ediyor ve Türkiye'nin İran'dan daha fazla ham petrol almasına kesin gözüyle bakıyor. Hatta Enerji Bakanlığı kaynakları, ambargo öncesindeki yüzde 50 seviyesinden bile daha fazla bir miktara çıkılabileceğini vurguluyor.
Öte yandan, İran'a yönelik yaptırımların yumuşaması Türkiye'nin enerji ithalat faturasını da olumlu etkileyebilir. Uzmanlar, son dönemde Suudi Arabistan ve Irak'ın petrol ihracatını artırdığına işaret ederek, "Piyasaya bir de İran petrolü girerse fiyatlar düşecektir. Ucuz petrol ise Türkiye ekonomisi için olumlu bir haber" yorumunu yapıyor. Dün İran ile P5+1 ülkelerinin anlaşmaya vardığına dair haberler üzerine petrol fiyatları inişe geçti. Petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık düşüş Türkiye'nin cari açığını 5 milyar dolara kadar etkileyebiliyor.