Merkez Bankası herkesin merak ettiği, dünya ekonomisindeki yavaşlamaya rağmen hampetrol fiyatlarının neden ucuzlamak yerine daha da pahalandığını araştırdı. Merkez’in araştırmasına göre bazı Arap ülkeleri, ‘Arap Baharı’nın kendi ülkelerine de gelmesine engel olmak için halkın refahını yükseltecek nitelikte büyük kamu yatırımları başlattı.

34 dolara düşmüştü

Merkez Bankası, söz konusu araştırmayı önceki gün yayınladığı Enflasyon Raporu’nun içerisinde yayınladı. “Ortadoğu Ülkelerinde Artan Kamu Harcamalarının Ham Petrol Fiyatlarına Olası Etkileri” konulu araştırmaya göre, 2008 kriziyle birlikte petrol fiyatları 34 dolara kadar indi. Ancak önce OPEC üyesi ülkeler üretimi kıstı, ardından da 2010 yılı sonlarına doğru ‘Arap Baharı’ patlak verdi. Bu gelişme bazı ülkelerde karışıklığa yol açarken, rejim değişikliği yaşamayan bölge ülkeleri kamuharcamalarını artırıp halkın refah seviyesini yükselterek olayların önüne geçmeye çalıştılar. Merkez Bankası, IMF raporlarından da yararlanarak hazırladığı rapora göre, petrol fiyatları özellikle 5 ülkenin yaptığı olağanüstü boyuttaki kamuharcamaları yüzünden arttı. Araştırmaya göre, Arap baharından korkan Birleşik Arap Emirlikleri yüzde 48, Bahreyn yüzde 53, Suudi Arabistan yüzde 54,Katar ise yüzde 59 kamu harcamalarını artırdı. Suudi Arabistan’ın 2011 yılı Şubat veMart aylarında açıklananyeni harcamapaketlerinin büyüklüğü GSYİH’ya oranla yüzde 19 düzeyine ulaştı. Irak,Kuveyt, Katar ve Cezayir GSYİH’ya oranla yüzde 3-4 aralığında ek harcama paketleri açıkladı.

Daha da gerilemez!

Merkez Bankası, bu ülkeler nedeniyle hampetrol fiyatlarının 20 dolar civarında yükseldiğini, daha önce 60,4 dolarlık fiyatla harcamalarını finanse eden ülkelerin şimdi petrolün varilini 80 dolara çıkararak harcamaların maliyetini karşıladıklarını tespit etti. Raporda, önümüzdeki dönemde de bu harcamalar nedeniyle petrolün gerilemeyeceği aksine, küresel ekonomideki yavaşlamaya rağmen artışın devam edeceği tespiti yapıldı.

Fazladan 8 milyar dolar ödedik

Petrol üreten ülkeler petrol fiyatlarını 1 dolar artırdıklarında kasalarına 5milyar dolar ilave para giriyor. 20 dolarlık artış sayesinde bu ülkeler yılda 100 milyar dolar fazladan para kazanıp yatırımlarına harcadılar. Bu artan refahın faturasını ise Türkiye ekonomisi ve vatandaşlar ödüyor. Petroldeki 20 dolarlık artış nedeniyle Türkiye 8 milyar dolar fazladan kaynak ödemek zorunda kaldı. 20 dolarlık artış olmasaydı benzinin litresi yaklaşık 40 kuruş ucuzlayacak, dolayısıyla vatandaş arabasının deposunu 20 lira daha ucuza doldurabilecekti.