Türkiye Bilimler Akademisi'nden (TÜBA) yapılan açıklamada, hastalara etkinliği ispatlanmamış ''kök hücre tedavileri'' konusunda ücret karşılığı ''kök hücreler'' verilmek üzere bir pazar oluşturulduğu belirtilerek, bu durumun bilim insanları olarak kaygıyla izlendiği bildirildi.

 

TÜBA Kök Hücre Çalışma Grubu akademisyenleri tarafından yapılan basın açıklamasında, kök hücre araştırmalarının günümüzün bilim ve teknoloji gündeminin en önemli, aynı zamanda en tartışmalı konularından birini oluşturduğu vurgulandı.

 

Açıklamada, insan kök hücrelerinin elde edilmesinin, araştırılmasının ve tedavi amaçlı olarak kullanımının ülkelere göre değişiklikler gösterdiği de kaydedildi.

 

''İnsan embriyonik kök hücrelerinin, biyolojik özelliklerinin henüz yeterince bilinmediği ve potansiyel kanser oluşturma riski gibi nedenlerle halen deneysel araştırma aşamasında'' olduklarının işaret edildiği açıklamada, ''Bu hücreler hastalıklar için henüz bir tedavi seçeneği aşamasında değildir. Bu hücrelerle ilgili araştırmalar, halen laboratuvarlarda deneysel olarak devam etmektedir. Kullanım amaçları ve kaynağından bağımsız olarak, henüz tedavi niteliğine kavuşmamış, araştırma düzeyindeki kök hücreler ve uygulamaları ilke olarak ticaret unsuru ve kazanç kaynağı olmamalıdır'' görüşü ifade edildi.

 

''KÖK HÜCRE PAZARI OLUŞTU''

 

Açıklamada, kök hücrelerin hastalara uygulanışı konusunda kaygı verici bir takım durumların oluştuğuna dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi:

 

''Günümüzde etkinliği ispatlanmamış 'kök hücre tedavileri' konusunda, hastalara ücret karşılığı 'kök hücreler' verilmek üzere bir pazar oluşturulduğunu, bilim insanları olarak kaygıyla izlemekteyiz. İlaca yanıtsız veya ileri dönem bazı hastalıklarda, yüksek ücretler karşılığında, bilimsel temeli gösterilmemiş 'kök hücre tedavileri' önerilerek, hasta ve ailelerinin ümitleri istismar edilebilmektedir. Öyle ki, bazı hastalar 'kök hücre tedavi turizmi' adı altında, farklı ülkelere etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmamış ve etik denetim altında olmayan 'kök hücre tedavileri' almak üzere, büyük mali ödemeler ve zorluklar ile seyahat etmektedirler.''

 

KISITLAMALAR KALDIRILSIN

 

Açıklamada, embriyonik kök hücrelerin laboratuvar şartlarında araştırmaları üzerindeki kısıtlamanın kaldırılmasının, Türkiye'de bu alanda yapılacak özgün çalışmalara büyük bir kolaylık sağlayacağı belirtilerek, Türkiye'de kapsamlı kök hücre araştırmalarının yapılabileceği ''Mükemmelliyet Merkezleri''nin kurulması ve geliştirilmelerinin desteklenmesi gerektiği vurgulandı.

 

Aynı açıklamada, ''Hastaların ve ailelerin ısrarları ile doğal beklentileri, hiçbir zaman kök hücre araştırmaları ve insanlara uygulamalarındaki bilimsel ve etik hataların yapılmasını haklı gösteremez'' denildi.