Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın bütçesinin görüşülmesi sırasında söz alan DP Milletvekili Mustafa Arabacıoğlu, Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların GSMH’leri arasında ciddi fark olduğunu dile getirerek, olası bir çözümde bazı sıkıntılar yaşanabileceğine işaret etti.
 
Arabacıoğlu bu konuda ne gibi önlemler alınmasının düşünüldüğünü sordu.
 
ANGOLEMLİ
 
TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli, doğal gazın yaratacağı ekonomik açılıma işaret ederek, bu açıdan bölgedeki istikrarın önemli olduğunu anlattı.
 
Döviz kurlarının hızla yükseldiğini kaydeden Angolemli, bu durumun ekonomiye yansımasına işaret ederek Türkiye’de dövizle yapılan borçlanmalarla ilgili kısıtlamalara işaret etti.
 
Hiçbir akaryakıt alımında kendisine fatura verilmediğini söyleyen Angolemli, bunun kayıt dışılık yarattığını söyleyerek bununla ilgili ne gibi önlemler alındığını sordu.
 
Öte yandan akaryakıt fiyatlarının hızla yükseldiğini belirten Angolemli, Rekabet Kurulu’nun daha aktif hale getirilmesi gerektiğini anlattı.
 
Angolemli, eşel-mobil sisteminde değişiklik olup olmayacağını sordu.
 
Organize Sanayi Bölgeleri’nin fabrikaların dağınık şekilde konumlanmasını önlemek için kurulduğunu söyleyen Angolemli, öte yandan yol kenarlarında fabrika açılmasına devam edildiğini ifade etti. Angolemli, yasaların buna izin verip vermediğini sordu ve bu konuda gereğinin yapılmasını istedi.
 
Elektrik konusunda gerçek bir enterkonnekte sisteme geçilmesine kimsenin itirazı olmadığını söyleyen Angolemli, ancak Kıb-Tek’in de korunması gerektiğini anlattı. Hükümetlerin değişmesiyle kurumlarda kadro değişikliği yaşandığını, bunun kurumlara zarar verdiğini anlatan Angolemli, Kıb-Tek gibi kurumların özerkleşmesi gerektiğini kaydetti.
 
 
Yolların aydınlatılmasında sorun yaşandığını, bu nedenle trafik kazaları meydana geldiğini dile getiren Angolemli, bu konuda gereğinin yapılmasını istedi.
 
Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi için ayrılan bütçeye işaret eden Angolemli, bu konuda ne gibi adımlar atıldığını sordu.
 
Emeklilerin ellerinden alınan haklarının geri verilmesi gerektiğini dile getiren Angolemli, emekliler için bunun çok önemli olduğunu dile getirerek bu konuda öneri getirilmesini istedi.
 
ATUN
 
Ardından Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, konuşmacılara yanıt verdi.
Konuşulanları dikkatle dinleyip notlar aldığını dile getiren Bakan Sunat Atun, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın son hükümet döneminde Ticaret Dairesi, Sanayi Dairesi gibi daireler yanında KOBİGEM gibi unsurlar da içerdiğine işaret ederek Bakanlık altındaki daireleri ve sorumlulukları anlattı.
 
Atun, ülke ekonomik modelinin ayakları yere basan bir noktaya varması ve kendi finansmanını sağlayacak hale gelmesinin önemine değindi.
 
2010-2012 ekonomik planında yaptıkları tespitler ve sundukları çözüm önerilerine değinen Atun, bu planın genel olarak sürdürülebilir ekonomiye ulaşmayı hedeflediğini anlattı.
 
Atun, atılan adımlar neticesinde bütçe açığının azaldığını kaydetti.
 
Ekonomi ve Enerji Bakanlığı hedeflerinden bahseden Atun, gümrüklerin otomasyona geçmesinin kayıt dışı ekonomiyle mücadele açısından oldukça önemli olduğunu söyledi.
 
“AÇIK KAYGI VERİCİ”
 
Sunat Atun, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun açıklarının kaygılandırıcı olduğunu dile getirerek, yapının sürdürülebilir olmadığını anlattı.
 
Geçen hafta müzakerelerle ilgili ekonomi heyetiyle görüştüğünü anlatan Atun, sunumun önemli bölümünden memnun kaldığını, tatmin olmadığı noktalarla ilgili sorular sorduğunu dile getirerek, basına yansıdığı gibi doğrudan vergilerin kurucu devletler tarafından, dolaylı vergilerin ise federal devlet tarafından elde edileceği bir yapı öngörüldüğünü dile getirdi.
 
Olası bir çözümde sosyal güvenlik kurumu borçlarıyla Kıbrıslı Türklerin baş başa kalacağını dile getiren Atun, bu konuda Kıbrıs Türk tarafının gerekeni yapması gerektiğini söyledi.
 
Atun, Kuzey ve Güney’deki mevduat birikimi farklılığı sorusuyla ilgili, Güney Kıbrıs’taki mevduatların yüksek olmasının nedeninin yurt dışından gelen fon ve kaynaklar olduğuna işaret etti.
 
Suç gelirlerinin önlenmesi konusundaki soruya cevaben bu konuda hazırlanmış yasanın hayata geçirilmesi için Meclis’e görev düştüğünü dile getiren Atun, Para Kambiyo Teşkilat Yasası’yla ilgili çalışmaların sürdüğünü anlattı.
 
Atun, TSE ile yapılması planlanan düzenleme konusunda bir ön protokol hazırlanarak görüş almak üzere gönderildiğini, sanayi strateji belgesinin ise hazır olduğunu ve Başsavcılık görüşü hazır olunca Bakanlar Kurulu’na yollanacağını belirtti.
 
Atun, Teknopark Yasası’nın ise Ekonomi ve Enerji Bakanlığı yürütmesinde olsa da komitede görüşülürken Ulaştırma Bakanlığı’na yöneltildiğini kaydederek bunu doğru bulmadığını anlattı.
 
Eşel mobil konusundaki soruya cevaben belirli bir mali disiplin yoluna girildiğine işaret eden Atun, KKTC bütçesi fazla vermeye başladığı anda eşel mobilin iki ayda bire inmesi konusunun ele alınabileceğini dile getirdi.
 
Dövizle borçlanma konusuna da değinen Atun, Türkiye’de sadece dövizle borçlanmaya kısıtlama gelmediğini dövizle alınan ithal mallar konusunda da önlem alındığını dile getirerek, yabancı parayla borçlanmanın sınırlanmasının doğru bir karar olduğunu dile getirdi.
 
Benzin istasyonlarının fatura kesebildiğini dile getiren Atun, Rekabet Kurulu altyapısının her geçen gün güçlendirildiğini kaydetti.
 
Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi konusunda AB kriterlerinde mücadele başlatıldığını anlatan Atun, konuyla ilgili açılan tedbir ve ceza davalarına işaret etti.
 
İhracat rakamlarının arttığına işaret eden Atun bunun çok önemli bir gelişme olduğunu söyledi.
 
Atun, esnafa kullandırılan kaynakların artarak devam edeceğini söyledi.
Doğal kaynakların Kıbrıs Türk halkının hak ve menfaatleri çerçevesinde kullanılması gerektiğini söyleyen Atun, elektrik konusunda TC ile yapılan işbirliği anlaşmasına işaret ederek, bu anlaşmanın altında ciddi pragmatik nedenler bulunduğunu, bunların en önde geleninin fuel oil olduğunu anlattı.
 
Türkiye’deki enerji üretiminin üçte birinin hidro elektrik tesislerinden, üçte birinin doğalgazdan elde edildiğini anlatan Atun, Türkiye’nin enerji üretimi için fuel oil kullanımından uzak olduğunu dile getirdi.
 
Fuel oil’in fiyat ve arz güvenliği konusunda büyük sıkıntılar barındığını anlatan Atun, verimlilik sürdürülebilirlik ve küresel rekabet adına demode olmuş fuel oil sisteminden uzaklaşmak gerektiğini anlattı.
 
2011 yılında Güney Kıbrıs’taki santrallerin çökmesiyle Kuzey’den Güney’e 3 noktadan bağlantı kurulduğunu hatırlatan Atun, Güney Kıbrıs hükümetine ortak iletim merkezi kurma önerisinde bulunduğunu, bunun çok olumlu sonuçları olabileceğini dile getirdi.
 
Gaz ve petrol alanında son 5 yılda Güney Kıbrıs yönetiminin 3 büyük şirket ve 5 devletle işbirliği anlaşması imzaladığına işaret eden Atun, Kıbrıslı Türklerin dünyadaki denklemler içerisinde nasıl ve hangi şekilde yer alabileceğini tartışması gerektiğini dile getirdi.
 
Kıbrıslı Türklerin, eşitlik temelinde bir federal çözüme ulaşılması halinde otomatik olarak denklemin parçası olacağını dile getiren Atun, bunun olmaması halinde ne gibi adımlar atılması gerekeceğinin düşünülmesi gerektiğini anlattı.
 
Konuşmasının ardından Hasan Taçoy’un soruları üzerine Atun, Meteoroloji Yasası’nın 3 tüzüğünün geçtiğini dile getirerek, çok kısa süre içersinden Meteoroloji Yasası’nın çalışmaya başlayacağını dile getirdi.
 
Yenilenebilir Enerji Kurulu’nun süratle gelen talepleri incelediğini anlatan Atun, Enerji Dairesi’nin kurucu taslağının 2011 yılında Meclis’e gittiğini ancak hayata geçmediğini anlatarak, bu dönemde bu yönde irade gösterileceğini umduğunu anlattı.
 
Atun, teknoparkların tamamen bilimle ve araştırmayla ilgili konular olduğunu ve bunun da Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’yla ilgili olduğunu dile getirdi.
 
Atun’un konuşmasının ardından Komite Başkan Vekili ve CTP Milletvekili Birikim Özgür, emeklilerden yapılan kesintilerin iadesi için 12 milyon TL’lik bir ek kaynak ayrılması için öneri sundu.
Konuyla ilgili teknik görüşü istenen Maliye Bakanlığı Müsteşarı Ahmet Havutçu konunun kendisini aştığını ifade etti.
 
Konuyla ilgili söz alan dönemin Maliye Bakanı Ersin Tatar, bu paranın ödenmesini istediğini söyledi.
 
Öneri oy çokluğuyla reddedildi.
 
Böylece Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi, 1 milyar 63 milyon 906 bin 100 TL olarak öngörülen Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesini oy çokluğuyla kabul etti ve bugünkü çalışmalarını tamamladı.
 
Komite çalışmalarına salı günü Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Polis Genel Müdürlüğü,  İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçelerinin görüşülmesiyle devam edecek.