Türkiye'de istatistiklerin değişim hızına yetişmek mümkün değil. Ekonomi yönetiminin Orta Vadeli Program'da sunum değişikliği ile kişi başına milli geliri satın alma gücü paritesine göre yazıp bir anda 19 bin dolara çıkarması tartışması bitmeden Türkiye İş Kurumu'nun (İşkur) işsizlik verilerinde 1 ayda yaşanan 1.1 milyonluk azalma gündeme geldi. Ağustos ayında kayıtlı işsiz sayısı 3 milyon 219 bin 934 kişi iken eylül ayında bu rakam birden 2 milyon 85 bin 870'e düştü. 1.1 milyon kişinin kayıtlı işsiz verilerinde yer almaması 'önceki rakamlar yanlış mıydı, yoksa makyaj mı var' yorumlarına neden oldu.İşkur yetkilileri Sosyal Güvenlik Kurumu'yla yaptıkları eşleştirmeyle böyle bir değişikliğin yaşandığı ve rakamların güncellendiğini söyledi. Ancak kayıtların birbiriyle karşılaştırılması uygulamasına niçin daha önce geçilmediği sorusuna dün itibariyle bir açıklama yapılmadı.

İŞKUR'UN SİSTEMİ

İşkur kendisine başvuran ve iş arayan işsizlere 'kayıtlı işsiz' adı veriyor. İşkur kendisine başvurup kaydolmayan işsizlerin istatistik dökümünü yapmakla sorumlu değil. İşkur'a hem işveren hem de işsizler başvuruyor. İşverenler ihtiyaç duydukları elemanları ve vasıflarını iş arayanlar da kendi vasıflarını İşkur'a iletiyor. Bu iki başvuruyu eşleştiren ve işsizleri işverenin kaydettirdiği açık işlere yerleştiren İşkur kalan işsizleri de kayıtlı işsiz olarak açıklıyor. Kayıtlı işsizler her ay aylık ve birikimli olarak açıklanıyor.

KAYDINI SİLDİRMİYOR

İşkur'un eylül ayı istatistiklerine göre, ocak-eylül itibariyle birikimli olarak kendisine kayıtlı 5 milyon 570 bin 256 işgücü bulunuyor. Bunlardan 2 milyon 85 bin 870'i kayıtlı işsiz olarak veriliyor. Ancak ocak-eylül verisi ocak-ağustos verisiyle karşılaştırıldığında büyük değişiklik ortaya çıkıyor. Ağustosta kayıtlı işsiz sayısı 3 milyon 219 bin 934 seviyesinde bulunuyor. Bu büyük değişikliği İşkur küçük bir dipnot ile açıklıyor. Açıklamada "2015Eylül ayı itibariyle, işsiz kayıtlarının güncellenmesinde, bireysel sorgulama ve kişinin kendi beyanını baz alan uygulamaya ek olarak kayıtlı işsizlerin çalışma durumlarının SGKkayıtlarından anlık ve toplu olarak sorgulanıp güncellenebildiği bir sisteme geçilmiştir" denildi. İşkur yetkilileri Hürriyet'in konuyla ilgili sorularına söz konusu değişikliğin verilerin çifte sorguyla daha sağlıklı gelmesi nedeniyle yaşandığını yanıtını verdi. Yetkililer şöyle konuştu: "İşkur'a kayıtlı olan işsizler zaman içinde bir işe giriyor. Ancak son durumunu bizde güncellemiyor, bu durumda da İşkur'da işsiz olarak görünmeye devam ediyor. SGKile işsizlik verilerini entegre ettik. Çapraz eşleştiriliyor. Bu sayede bizde işsiz olarak görünen birisi, SGK'lı olarak bir işe girmişse bu durumu tespit edip verilerden düşüyoruz. Bu nedenle veriler güncellendi ve rakamlar değişti."

İŞKUR NASIL İŞSİZ SAYIYOR

İşkur'un istatistik sistemine göre, kuruma başvuran bir kişinin işsiz sayılması için "asgari ücret düzeyinde gelir getirici bir işinin olmaması" gerekiyor. Çalışma çağında ve gücünde olan, çalışmak isteyen, İşkur'a başvurduğunda asgari ücret düzeyinde gelir getirici bir işi olmayan, İşkur tarafından da henüz kendisine iş bulunamayan kişiler "Aktif kayıtlı işsizler" olarak tanımlanıyor.

TÜİK ANKET YAPIYOR

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) işsiz tanımı ise, İşkur'dan farklı. TÜİK'e göre de, "Referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan (kâr karşılığı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak hiç bir işte çalışmamış ve böyle bir iş ile bağlantısı da olmayan) kişilerden iş aramak için son 4 hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan 15 ve daha yukarı yaştaki fertler işsiz kabul ediliyor." TÜİK işsizlik oranı için anket yapıyor.