Büyükşehirlerin en büyük sorunlarından biri hiç kuşkusuz trafik... Bir noktadan diğerine ulaşmak, hele bir de mesafe uzunsa, adeta işkence... Bu kabusu en aza indirmek için hangisi daha avantajlı; özel otomobil mi, yoksa toplu taşıma araçları mı?

İki seçenek için de şikayetler gelecektir... Özel araçla yola çıkınca; yoğun bir trafik, yakıt masrafı, park sorunu... Toplu taşımada ise; kalabalık ve aktarma... Ancak şu da bir gerçek; trafikte seyreden araç sayısı çoğaldıkça, yoğunluk da bir o kadar artıyor. Özellikle iş yoğunluğu olduğu saatlerde...

Günlük toplu ulaşım yolculuklarının son verilerine bakıldığında; raylı sistemlerde yüzde 90, karayolu ulaşımında yüzde 55 ve denizyolu ulaşımında yüzde 78 oranında artış gözleniyor. Yani; motorlu taşıtlarla yapılan yolculukların yüzde 65'i toplu taşıma araçları ile gerçekleşmiş...

Son yıllarda mevcut raylı sistemlere yeni güzergahlar eklenmesi, bu rakamı yükselten önemli etkenlerden biri... Gitmek istediğiniz yere, hiç trafiğe takılmadan, çok daha kısa sürede ulaşabiliyorsunuz... Ve kuşkusuz bu gibi projeler arttıkça, zamanla trafik derdinde de kurtulacağız.

Bir de işin ücretlendirme boyutu var tabii ki... Çoğu vatandaş, şu anki bilet fiyatlarını yüksek bulsada; İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşımdan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Muzaffer Hacımustafaoğlu aynı görüşte değil...

Hacımustafaoğlu, İstanbul ile diğer gelişmiş şehirleri kıyasladığımızda ortaya çıkan tabloda, oldukça düşük fiyatlarla karşılaştığımızı söylüyor.

Örneğin; aylık biniş kartı fiyatı; İstanbul'da 110 TL, Londra'da 160 Euro (380 TL), New York City'de ise 89 dolar (140 TL)...

Ayrıca, aktarma sisteminin de İstanbul'a özgü ve ekonomik olduğunun altını çizen Hacımustafaoğlu, bu sayede ortalama bilet fiyatının 1,04 TL'ye denk geldiğini belirtiyor.

İlerleyen zamanlarda, gittiğiniz mesafe kadar ödeyeceğiniz bir ücret politikası da gerçekleşecek...

Türkiye'de ve İstanbul'da toplu taşımada neredeyiz?
İstanbul genelinde yapılan yolculukların yüzde 45'i yaya, yüzde 19'u özel otomobil, yüzde 36'sı toplu taşıma araçları kullanılarak yapılıyor. Buna göre, 2009 yılı itibariyle günlük 9 milyon 835 bin 27 adet yolculuk, toplu ulaşım araçları kullanılarak gerçekleşti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, araçların ulaşımından çok insanların ulaşımını dikkate alan bir ulaşım politikası izlediği için yatırımların büyük kısmı da toplu ulaşıma ayrılmış durumda.

Toplu ulaşım hizmetlerinin geliştirilerek otomobil bağımlılığının azaltılması öncelikli hedeflerimiz arasında yer alıyor.

Ayrıca, günlük toplu ulaşım yolculuklarını incelediğimizde; (2004 yılına oranla) raylı sistemlerde yüzde 90, karayolu ulaşımında yüzde 55 ve denizyolu ulaşımında yüzde 78 oranında artış yaşandığını gözlemledik.

Hem ülke hem de şehir genelinde nüfusun kaçta kaçı (kaç kişi) toplu taşımayı tercih ediyor?
İstanbul'un nüfusu 2009 yılı itibariyle 12 milyon 879 bin 250 olarak belirlendi. Kent geneli hareketlilik oranının 1,83 olması dikkate alınırsa, motorlu taşıtlarla yapılan günlük yolculuğun toplam 12 milyon 962 bin 964 olduğu ortaya çıkıyor.

Günlük toplu ulaşımla 9 milyon 835 bin 27 adet yolculuk yapıldığı göz önüne alındığında, nüfusun yüzde 42'sinin toplu taşımayı tercih ettiği sonucuna ulaşmaktayız. Bu, ülke geneli ortalamasının üzerinde bir oran...

Yıllık olarak ortalama ne kadar harcanıyor?
Ulaşım yatırımları genel bütçenin büyük bir oranını kapsıyor. 2004 yılından bu güne kadar konsolide yatırım bütçemizin yüzde 63'ü ulaşım yatırımlarına ayrıldı. 2004-2010 yılları arasında Karayolu, Raylı Sistemler, Denizyolu ile bakım-onarım hizmetleri ve trafik hizmetleri konusunda tamamlanan yatırımlara 13,5 milyar TL'lik harcama yapıldı. Devam eden yatırımlarımızla birlikte 16 milyar 383 milyon TL harcama gerçekleşti.

Dünya standartlarına baktığımızda, Türkiye'de toplu taşımacılık nasıl değerlendirilebilir? Eksik yönleri var mı? Varsa neler?
Toplu taşımacılıkta dünya standartları incelenirken, ülkeler yerine genelde büyükşehirler karşılaştırılıyor. Burada önemli olan; mevcut kent içi ulaşım talebinin, toplu ulaşım sistemleri ile ne derece karşılandığı... Ayrıca, bu talebin karşılanırken yolculara ne ölçüde hız, güvenlik ve konfor avantajı sağlandığı da performans göstergelerini meydana getiriyor.

İstanbul ile Avrupa ve Amerika'daki büyükşehirlerde hizmet veren toplu taşıma sistemleri karşılaştırıldığında, özellikle kent içi ve şehirlerarası raylı sistemlerin geliştirilmesine yönelik yatırımların arttırılarak; toplu ulaşım kullanımının daha cazip hale getirilmesi gerektiği sonucu çıkıyor. Bu minvalde, her geçen sene raylı sistemlere daha fazla yatırım yapılıyor.