Bültende yılın ikinci çeyreğinde dünya ekonomisinin genel görünümüne ve KKTC ekonomisi ile ilgili en güncel bilgilere yer verilirken, ağırlıklı olarak KKTC Bankacılık sektörünün durumu çeşitli istatistiki verilerle ve göstergelerle kamuoyunun bilgisine sunuldu.
 
KKTC Merkez Bankası Başkanı Dr. Bilal San: “Ülkemizde ilk kez bankalararası yurt içi ödemelerin gerçek zamanlı gerçekleştirilmesine imkan verecek bir ödeme sisteminin kurulması amacıyla yaklaşık bir yıldır sürdürülen Elektronik Ödeme Sistemi projesi çalışmalarımız belirli bir aşamaya gelmiştir.” Dedi.
San, 2015 yılının ilk aylarında hayata geçirilmesi hedeflenen ve dört farklı para birimi (TRL, GBP, EUR, USD) ile ödeme yapılabilmesine olanak sağlayacak Elektronik Ödeme Sistemi projesinin devam eden altyapı çalışmaları konusunda bankaların da bilgilendirildiğini ifade etti.
 
KKTC Merkez Bankası Başkanı Dr. Bilal San, KKTC’de mali sektörün yasal reform çabalarının omurgası konumundaki bankacılık yasası ile ilgili hazırlanan ve yetkili mercilere sunulan taslakların yıllardır sürüncemede bırakıldığını, sektör için hayati öneme haiz yasaların gecikmesinin, tüketiciler lehine yapılması öngörülenler başta olmak üzere tamamlayıcı düzenlemelerin tehirine neden olduğunu söyledi.
 
Geçtiğimiz 2 yıl içinde donuk alacakların yeniden yapılandırılması konusunda çıkartılan 4 yasanın Ülkemizdeki tahsili gecikmiş alacaklar sorununun çözümüne katkıda bulunmadığı, aksine Haziran 2012’de 467 milyar TL olan tahsili gecikmiş alacakların Haziran 2014 itibarıyla 573 milyon TL’ye yükselmesine neden olduğunu ifade etti. San, alacaklarının tahsilinde büyük sıkıntılarla karşılaşan bankaların mevcut şartlarda kredi vermeye zorlayan düzenlemelerimizden duydukları rahatsızlıkları dile getirmeye başladıklarını, verilen sözlerin tutulmaması nedeniyle kendilerine hak vermemenin mümkün olmadığını belirtti.
 
Dr. Bilal San, Bültenin önsözünde yılın ikinci çeyreğinde gelişmiş ülkelerin ekonomilerindeki toparlanma devam etmekle birlikte, küresel belirsizlik algısında azalma gözlenmediğini ifade etti. “… Ortadoğu ve Doğu Avrupa’daki jeopolitik gelişmeler piyasalardaki risk algısının günlük haberlere göre değişmesi sonucunu getirmektedir. Son on yılda özel kesim borçluluk oranı belirgin ölçüde artan Türkiye ile 2014 yılında dış ticaret açığının GSYH’ye oranının yüzde 40 olması beklenen KKTC de risk taşıyan ülkeler arasındadırlar. KKTC’de kamu ve özel kesim borçluluk düzeylerinde ve bunu belirleyen borç ilişkilerinde ihtiyatlı duruşun muhafaza edilmesi zaruridir. Konuyla ilgili bireysel tedbirler elbette nihai karar verici konumundaki kurumların ve şahısların inisiyatifindedir. Ancak, yasal zeminin sağlamlığı yasa yapıcıların iradesine bırakılmıştır. Dolayısıyla geri ödeme kapasitesinin belirlenmesi ve borçlanmaya karar verilmesi dışında risk sınırlarının tespit edilmesi, borç ilişkisinden doğan her durumun yasal mevzuatla tanımlanması ve finans sektörünün derinlik ve etkinliğinin artırılması yasal düzenlemelerle mümkündür.”
 
KKTC Merkez Bankası’nın Dönem İçindeki Düzenlemeleri:
 
Merkez Bankası Başkanı San: “KKTC Merkez Bankası, yayımladığı tebliğlerle ve aldığı Yönetim Kurulu kararlarıyla bankaların daha sağlıklı olmalarını hedefleyen çalışmalarını sürdürmektedir.”
 
Bankaların iç denetim/kontrol ve risk yönetimi süreçlerini düzenleyen tebliğde değişiklik yapılarak denetim sürecinin ilk halkası konumundaki öz-denetimin sağlamlaştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca, Sermaye Yeterliliğine İlişkin Tebliğ’de yapılan değişiklikle bankaların daha güçlü sermaye yapısına sahip olması hedeflenmiştir.
 
KKTC Bankacılık Sektörünün 2014 İkinci Çeyrek Genel Görünümü
 
Dr. Bilal SAN: “KKTC bankacılık sektörü brüt krediler/mevduat oranı gelişmekte olan ülkeler ortalamasının da, küresel ortalamanın da altında olmakla birlikte 2013 yılının Haziran ayına göre 6,3 puan artarak yüzde 79,6’ya yükselmiştir.”
 
Sektörün konsolide bilanço büyüklüğü yılın ikinci çeyreği itibarıyla 13.759 milyon TL’ye yükselmiş, brüt krediler 8.762 milyon TL, mevduat 11.037 milyon TL olmuştur. İkinci çeyrek sektör bilançosunda gözlenen en dikkat çekici artış, ilk çeyrekte “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile yapılan değişikliğin ve bankalararası para piyasası seanslarının ikiye çıkarılmasının da etkileriyle 5 milyon TL’den 146 milyon TL’ye çıkan bankalararası para piyasası işlemlerinde görülmüştür. Sektörün özkaynak toplamı ise, yeni sermaye yeterliliği tebliğinin tanımladığı ihtiyati sermaye yeterlilik oranını tutturmak amacıyla sermaye artırımına gidilmesinin de etkisiyle 2013 yılının aynı dönemine göre yüzde 11,3 oranında artışla 1.391 milyon TL’ye yükselmiştir. Sektördeki toplam 22 bankanın yıl başında 224 olan şube sayısı Haziran sonunda 226’ya çıktığı halde, sektörde çalışan personel sayısı 2.882’den 2.829’a gerilemiştir.