Darende Meslek Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sibel Uluata, ''Bazı Bitkisel Yağların Karakterizasyonu'' konulu doktora tezinde, bazı meyve çekirdekleri ve tohumlar üzerine araştırma yaptı.

Uluata, İnönü Üniversitesi Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Merkezi (İBTAM) Müdür Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Nurhayat Özdemir'in tez danışmanlığında yürüttüğü çalışmasında, erik, dut, vişne, kiraz ve kavun çekirdekleri ile ısırgan, turp, defne ve menengiç gibi bazı tohumların yağlarını analiz etti.

Çalışma sonucunda, dut çekirdeğinden elde edilen yağın, omega 6 asidi ve antioksidan özellikli E vitaminleri açısından zengin olduğu tespit edildi. Uluata'nın bu çalışması, Uluslararası Gıda Kongresi'nde de bildiri olarak sunuldu.

Tez danışmanı Özdemir
Tez danışmanı Yrd. Doç. Dr. Özdemir, yaptığı açıklamada, çalışmayla, hiçbir alanda kullanılmayan meyve çekirdekleriyle tohumların yağlarını değerlendirmeyi amaçladıklarını söyledi.

Çalışmada kullanılacak toplam 10 atıl meyve çekirdeğinin ve tohumun yağlarını mekanik bir presle çıkardıkları anlatan Özdemir, elde ettikleri yağların kimyasal özelliklerini incelediklerini dile getirdi.

Dutun çekirdeğini özeyerek (koyu şeyleri suyla inceltmek, sulandırmak) bir makineden geçirdiklerini ifade eden Özdemir, basit olan bu işlemde 100 gram dut çekirdeğinden 30 gram yağ elde edebildiklerini, böylece dut çekirdeğinin yağ açısından verimli olduğunu da gördüklerini belirtti.

Kalp ve kolesterol sorunu olan hastalar da kullanabilecek
Dut çekirdeğinin yağının yaklaşık yüzde 80 oranında omega 6 yağ asidi barındırdığını tespit ettiklerini kaydeden Özdemir, ayrıca yağın antioksidan özelliği bulunan E vitamini açısından da çok zengin olduğunu belirlediklerini bildirdi.

Hiçbir zararı bulunmayan yağı, kalp rahatsızlığı olan ya da yüksek kolesterolü bulanan insanların da kullanabileceklerine işaret eden Özdemir, ''Yağ yemesi sakıncalı olan, yağdan uzak durmak zorunda kalan insanlar bile bu yağı kullanabilir. Hiçbir zararı bulunmuyor'' dedi.

Atıl olarak hiçbir yerde değerlendirilmeyen dut çekirdeğinin yağına ilişkin bir çalışmaya rastlamadıklarını ifade eden Özdemir, şunları kaydetti:

''Şimdiye kadar dutun çekirdeği hiç değerlendirilmemiş. Dünya literatüründe de böyle bir çalışma yok. İlk kez biz dutun çekirdeğinin yağını inceledik ve pek çok yağdan daha üstün olduğunu, yaptığımız kimyasal testlerle tespit ettik. Türkiye'de özellikle de Malatya'da bolca dut bulunuyor. Ama sadece meyvesinden yararlanılıyor. Pekmezi, pestili yapılıyor, kurutularak kullanılıyor ama bu işlemler esnasında çekirdeği atılıyor. Bunların değerlendirilmesi lazım. Yapılacak tek şey mekanik bir presle dutun çekirdeğinin yağını çıkarmak. Fabrikasyon işlem görmese de olur, bu yağ direk olarak kullanılabilir. Bunun ekonomiye kazandırılmasıyla hem sağlık sorunları olan insanlar faydalanabilecek hem de ekonomik açıdan atıl durumdaki bir ürün değerlendirilmiş olacak.''

Ürünlerin raf ömrünü artıracak
Gıda sanayinde de kullanılabilecek yağın ürünlerin raf ömrünü uzattığını tespit ettiklerini dile getiren Özdemir, ''Çikolata yapımından kullanılabilecek yağ ile örneğin bir yıl olan bir çikolatanın raf ömrü iki katına çıkabilecek. Bisküvi fabrikaları da kullanabilir. Ürünlerinde yağ kullanan herkes bir miktar dut yağı kullansa ürünlerinin raf ömrü artacaktır'' diye konuştu.