Altyapısı çökmüş, kendi kurumlarıyla ayakta duramayan bir ülke:Afganistan.

2001'deki işgalin ardından yeniden yapılandırılmaya çalışılıyor. O çabaların önemli bir bölümünü de Türkiye üstleniyor.

Türkiye'nin Afganistan'da 1876 askeri var. Kıbrıs'tan sonra en çok askerinin olduğu ülke.

Ama Türk askeri Afganistan'da  muharip yani savaşan güç değil.Taliban ve El Kaide'ye karşı operasyonlara katılmıyor. Onun yerine sağlıktan eğitime tarımdan kamu yönetimine bir çok alanda Afganistan'ın kalkınması için mücadele ediyor.

İlk tim 2006'da kuruldu

O mücadelenin Afganistan'daki adı PRT yani il imar timi. Türkiye'nin ilk timi Afganistan'ın Vardak ilinde 12 Kasım 2006'da açıldı.

4 yılda, 130 çalışanıyla 120 projeye imza attı. 27 milyon dolar harcadı. Afgan polisleri, kaymakamları eğitti. Afgan çocuklarının eğitimine destek oldu; okullar yapıldı. Sağlık ocakları açıldı. Türkiye şimdi bu çabalarını, ikinci bir ile taşıyor; Cevizcan'a.

Afganistan'ın kuzeyinde Cevizcan ilinin Şibirgan ilçesinde, Türkiye'nin ikinci il imar timi kuruluyor. Tim aslında haziran ortasından beri faaliyette. Ama resmi açılışı 21 Temmuz'da yapılacak.

Kabil konferansı için Afganistan'a gelen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Cevizcan'a geçecek ve çalışmaları resmen başlatacak.

Ondan sonra il imar timi, Cevizcan ve Sarıpul illerinde, il ve ilçe yönetim birimlerinin kurulması için çalışacak. Polis eğitimleri yine görev alanı olacak. Eğitim, silahsızlandırma ve topluma yeniden kazandırma çalışmalarında yer alacak.

Tıpkı Vardak'ta olduğu gibi Cevizcan il imar timi de eğitimden sağlığa bir çok projeyleAfganistan'ın yeniden yapılandırılmasına yardımcı olacak.

İl imar timleri sivilleşecek mi?

Kabil konferansının önemli başlıklarından biri sivilleşme. Ama sivilleşme, şehirlerin güvenliği gibi konuları afganlı yetkililere bırakmaktan ibaret değil. İl imar timlerinin de sivilleşmesi gündemde.

Yani Türkiye'den farklı olarak, askeri yetkisi de olan yani bulunduğu bölgenin güvenliğini de sağlayan yabancı ülkelerin il imar timlerinin sosyal projeler için kullanılması için çalışılıyor.

Bunun için Türkiye bir rol model olabilir mi? BM Genel Sekreteri Ban Ki Mun'un Afganistanözel temsilcisi bu sorunun yanıtına ne evet ne de hayır dedi. Ama Kabil konferansı önce Türk gazetecilerin sorularını yanıtlayan temsilci, Türkiye'nin çalışmalarının yakından izlendiğinin mesajını verdi.

Temsilci, "Askeri çözümün bu savaşta geçerli olmayacağını artık herkes biliyor. Türkiye ve yaptıkları üstlendiğimiz sivil rol için üzerinde dikkatle çalışılması gereken bir konu" diye konuştu.