Prof.Dr.Ata Atun

Mağusa’yı Mağusa’lılardan Dinleyin

12 Eylül 2024 Perşembe

Ben Mağusa’lıyım.
Ailem ve köklerimiz, Karpaz yarımadasının başlangıç bölgesi olan Boğaz’ın Ergazi
köyünden.
1970 yılında üniversite eğitimimi tamamlayıp Mağusa’ya döndüm.
Ağabeyim, Barış Harekatı sonrası Mağusa’nın ilk Belediye Başkanı seçilen rahmetlik
Mimar Bora Atun ile birlikte bugün farklı duygularla gezdiğiniz Maraş’ta çalıştık.
Birçok yapının tasarımcı mimarı ve mühendisleri olduk. Maraş’taki bazı binaların
şantiye şefliğini de yaptım. Mesela Maraş Ordu evinin karşısındaki, günümüzde
lojman ve yurt olarak kullanılan 8 katlı binanın Mimarı ve mühendisi bizleriz.
Yani Maraş’ı Rum’un kaleminden çıktığı haliyle değil, yaşayarak tanıyanlardanız. Kimin
nerede oturduğunu, hangi binanın ne zaman yapıldığını, sokaklarını, caddelerini,
kedilerini, köpeklerini, elektrik, telefon ve kanalizasyon sistemini dahi bilenlerdeniz.
Nitekim daha 1971 yılında Mağusa tapu dairesinden bir şekilde edindiğim harita
parçalarını birleştirip, Mağusa Kale içi, Türk bölgeleri ve Maraş’ın haritasını
oluşturmuştum. (Bakınız Oğuz Kalelioğlu, “Kıbrıs Barış Harekatı ve Gazimagosa
Savunmas”ı, Ankara, 2011, ISBN 978-975-8204-20-5, Syf 131)
Bunları niye mi yazdım? Hayatında Mağusa’ya gelmemiş, Barış Harekatı neden olmuş,
harekatta neler yaşanmış bilmeyen kişilerin bu konuda ahkam kesmesine dayanmak
mümkün değil.
Daha evvel Yunanistan’da yayınlanmış, tamamen yalana dayalı kurgulanmış olan
“Famagusta” dizisinin an itibarı ile Netflix tarafından yayınlamasından vazgeçildiği
söyleniyor. Belli ki Netflix, CIA’in ve İngiliz arşivlerinden Maraş ile ilgili doğruları
öğrenmiş ve bu kararı almış. (Öyle olmasını umuyorum.)
Dizinin yapımcısı Güney Kıbrıs Rum Yönetimi vatandaşı Kullis Nikolau, Alfanews’e
yaptığı açıklamada, “Bu, gerçek olayların içine yerleştirilmiş bir kurgu ürünüdür ve
izleyici bunu bilmektedir...” diyerek uyduruk bir senaryo olduğunu söylüyor açık açık.
TRT yapımı “Bir Zamanlar Kıbrıs” isimli diziyi “gerçek olmayan olaylar var” diyerek
yerden yere vuranların, Nikolau’nun “İzleyici bunu bilmektedir” sözlerine ne cevap
vereceğini merak ediyorum. Ayrıca Nikolau veya Kıbrıs sorununun nedenini, Kıbrıs
gerçeklerini öğrenmek isteyenler varsa buyursun KKTC’ye gelsin. Ben onlara bir
Mağusalı olarak 14, 15 ve 16 Ağustos 1974 tarihlerinde Maraş’ta nelerin olduğunu,
nelerin yaşandığını anlatırım.
Hatta şimdi özetleyeyim; 15 Ağustos 1974 akşamüstü Mağusa’ya ulaşan ve bizlerle
kucaklaşan Üsteğmen Erdoğan Acar komutasındaki 28.ci P. Tümen Keşif Bölüğü ile
ayrı kaldığımız 96 yılın hasretini giderdikten sonra, Bölük komutanımız Yüzbaşı Oğuz
Kalelioğlu komutanımın “Maraş’ta hangi delikte, hangi sıçan var sen çok iyi biliyorsun”
açıklaması sonrasındaki emri ile, sabaha doğru Mağusa’ya ulaşan arkadan gelen ana
birlik 230.cu P. Alayı ve Zırhlı Alayın rehberlik görevini üstlendim.
Sıcak çatışmalar yaşayacağımızı düşünerek gerekli hazırlıkları yaptıktan sonra 16
Ağustos sabahı iki koldan, Namık Kemal Lisesi önündeki caddeden ve günümüzde
Maraş’a girilen güzergah üzerinden Maraş’a doğru ilerlemeye başladık. Gözlerime
inanamıyordum. Daha bir ay evvel sokakları, evleri, binaları, dükkanları, meyhaneleri

ve restoranları insan ve araç dolu Maraş’ta hiç kimseler yoktu. Sokaklarda adeta in
cin top oynuyordu. Evcil hayvanlar bile ortadan yok olmuştu. Şehir terk edilmiş,
sessiz, sakin ve metruk haldeydi. Ortalıkta, kendilerini korumasız ve silahsız Kıbrıs
Türkleri önünde aslanlar zanneden ama Türk ordusunun önünden tavşanlar gibi
kaçan EOKA B teröristleri ve Rum Milli Muhafız ordusu mensupları da yoktu. 1964
yılından beri Kıbrıs adasında turistik tatil yapan, EOKA B teröristleri, korumasız ve
silahsız Kıbrıs Türklerine saldırırken müdahale etmeyen, çatışmalarda, saldırılarda ve
hatta soykırımlarda sadece not tutmaktan öteye bir işe yaramayan Barış Gücü
askerleri bile yoktu.
Saklanırken yakaladığımız Rumlar arasında bulunan bir Ermeni, güzel Türkçesi ile
bana şehrin niye boşaltıldığını “Mağusa Kaymakamlığı ve Belediye herkese haber etti, Türk
köylerinde katliamlar yapılmış. ‘Türk ordusu Maraş’a girince bunun intikamı alacak. Herkes
şehri boşaltsın. Derinya ve İngiliz üslerine sığınsın’ dediler” sözleri ile anlatmıştı.
Maraş şehrinin tümünün bombalandığını içeren ve yapımcısının dahi “kurgu”, yani
gerçeklerle bağdaşmayan dediği Maraş’ta bombalanan sadece 3 yer vardı: Yüksekte
olması nedeni ile sürekli olarak Türklerin yaşadığı Mağusa Surlar içini makineli tüfek
ve uçaksavarlarla tarayan Limandaki Pilot kulesi, Rum Milli Muhafız ordusunun
Mağusa’daki saldırılarını planlayan 3. Taktik komutanlığının yer aldığı Salamina
Tower-A Oteli ve EOKA B teröristlerin karargahı olan Mağusa Kaymakamlık binası.
Başka hiçbir yer bombalanmış değildi. Yani o filmdeki gibi sivil insanlar
kovalanmıyordu.
Biz, sözümona nefret tohumu ekilmesin diye Rum mezalimlerini çok fazla
anlatmayınca Rumlar, tarihi kendi kafalarına göre düzenleyip, Kıbrıs sorununu 1974’le
başladığı yalanını yaymaya çalışıyorlar. Her ne yaparlarsa yapsınlar, her ne
anlatırlarsa anlatsınlar doğru bir şekilde elbet bir gün ortaya çıkacak.
Maraş’ın doğruları da, aynen benim yaşayıp, yazdığım gibi…
Prof. Dr. (İnş. Müh.), Doç. Dr. (UA. İliş.) Ata ATUN
KKTC Cumhurbaşkanı Danışma Kurulu Üyesi
KKTC Cumhuriyet Meclisi 1. Dönem Milletvekili