|
|
Anlaşmanın Rusya'nın güç endüstrisi açısından büyük başarı olduğuna inandığını belirten Vladimir Putin, "Yerli makine üretimlerine yapılacak düzinelerce sipariş garantisi, Rusya'nın nükleer endüstrisine güven düzeyini de artıracak." öngörüsünde bulundu.BAŞAR BÜYÜKKOL - Rusya Başbakanı Vladimir Putin hükümet toplantısında Mersin Akkuyu'da inşa edilecek Türkiye'nin ilk nükleer santralini gündeme aldı. Putin, Rusya'nın atom enerjisi şirketi (Rosatom)'un alım garantisi ile inşa edeceği nükleer santral için "Türkiye'de kurulacak ilk nükleer santral anlaşması Rus enerji şirketleri açısından büyük başarı." ifadesini kullandı.
"Türk ortaklarımızla bu ülkenin ilk nükleer santralini inşa konusunda anlaştık. Rusya Türkiye'nin 4,8 GW kapasitesindeki ilk modern nükleer santralini kuracak ve işletecek." hatırlatmasında bulunan Rusya Başbakanı, Türkiye'nin de sorumluluğunun bir gereği olarak kendilerine önemli miktarda alım garantisi verdiğini kaydetti.
Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in mayıs ayında gerçekleştirdiği Türkiye ziyaretinde sağlanan anlaşmaya göre Akkuyu'da kurulacak nükleer santralin inşa ve işletim hakkı tamamı ile Rusya'ya ait olacak. Önümüzdeki dönemde Rusya çoğunluk hissesi kendisinde kalmak şartı ile ortak alabilecek. TBMM'den geçen toplam yatırım bedeli 20 milyar dolara ulaşması beklenen anlaşmanın önümüzdeki dönemde inşa aşamasına geçebilmesi için bir dizi yeni kontratların imzalanması gerekiyor.
ANLAŞMA TÜRKİYE AÇISINDAN DA BÜYÜK KAZANÇ
Türkiye Moskova Eski Büyükelçisi Halil Akıncı TBMM görüşmelerinde nükleer santral anlaşmasını muhalefetin 'vatana ihanet belgesi' olarak tanımlaması ile ilgili soruya, "Vaktiyle boğaz köprüsü de vatan hainliğiydi." cevabını vermişti. Türkiye'nin 1950'lerden bu yana nükleer santral hayali kurduğunu anımsatan Büyükelçi Akıncı, "Artık bunun zamanı geçiyor. Fransa enerjisinin yüzde 70'ini nükleerden karşılıyor. Çevreci örgütlerin eleştirisine bakmamak gerekir. En temiz enerji nükleer. Ruslarla imzalanan anlaşmada riskler karşılıklı olarak alınıyor. Ruslar para yatırıyor. Santral yarım kalsa, üretime geçemese kendisi para kaybedecek." yorumunu yapmıştı.
Anlaşmanın Türkiye açısından büyük bir kazanç olduğuna vurgu yapan Akıncı, "Burada modern bir teknoloji kullanılacak. Dünyada binden fazla reaktör var. Bir Çernobilden ve diğer bir kaç küçük kazadan bahsediyoruz." eleştirisi getirmişti. Akıncı imzalanan anlaşmanın doğalgaz anlaşmasına göre çok daha dengeli bir yatırım anlaşması olduğuna dikkat çekmişti. Müzakere sürecinde alt kademede ve bakanlar düzeyinde çok zorlu görüşmeler yapıldığına işaret eden Halil Akıncı, "Türkiye aleyhine bir durum olduğunu düşünmüyorum. Ruslar'ın gelmesi ile birlikte diğer ülkeler de gelmeye başladı. Rekabet şansı elde ettik. Bunu da görmek gerekiyor." demişti.
TBMM'de onaylanan anlaşma metnine göre proje şirketi, elektrik satın alma anlaşmasının sona ermesinin ardından nükleer güç santralının her bir ünitesi için işletmeye girişten 15 yıl sonra net karın yüzde 20'sini Türkiye'ye verecek. Bu ödeme, santralın ömrü boyunca devam edecek. Proje şirketi, ilk 7 yılda 1. üniteyi devreye sokacak. Şirket daha sonra art arda birer yıl aralıklarla 2, 3 ve 4. üniteleri ticari işletmeye alacak. Türkiye, nükleer güç santrali yapılacak sahayı, mevcut alt yapısıyla birlikte bedelsiz olarak, santralın söküm sürecinin sonuna kadar proje şirketine tahsis edecek.
Anlaşmada alım garantisi ile ilgili de şu bilgiler yer alıyor:
"Proje şirketi, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulundan (EPDK) elektrik üretimi lisansı almasından sonraki 30 gün içinde, 4 ünite için sabit miktarlı elektriğin alınması amacıyla Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) ile elektrik satın alma anlaşması imzalayacak. TETAŞ, proje şirketinden santralde üretilmesi planlanan elektriğin ünite 1, ünite 2 için yüzde 70'ine ve ünite 3, ünite 4 için yüzde 30'una karşılık gelen sabit miktarlarını, her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden itibaren 15 yıl boyunca KDV hariç 12,35 ABD senti/kWh fiyattan satın almayı garanti edecek."