Sigorta Sektöründe Yeni Dönem

Sigorta şirketlerinin kuruluşlarıyla ilgili önemli düzenlemeler içeren yasa, bugüne kadar sigorta şirketlerinin 50 bin TL olan ödenmiş sermaye kriterini, “hayat sigortası grubu ” dışındaki şirketler için 2 milyon TL, hayat grubunda faaliyet gösterecek şirketler için de 4 milyon TL’ye çıkardı.

Yasa yürürlüğe girmeden önce kurulan şirketlere yönelik olarak geçici madde ile sermayelerini belirlenen düzeye çıkarmaları için yükümlülükler getiren yeni yasa, şirketlere sermayelerini ek sermaye ile belirlenen düzeye çıkarmaları için 3 yıl süre tanıyor.

Geçmiş yıllarda yıl sonu bilançoları itibarı ile zarar beyan eden şirketler ise, ilk etapta Nisan ayı sonuna kadar ödenmiş minimum sermayenin altına düştükleri miktarı, daha sonra da ek sermayeyi ödemekle yükümlü kılındı.

Sigorta şirketlerine, faaliyet göstermek istedikleri her bir sigorta sınıfı için de haziran ayına kadar ruhsat alma zorunluluğu getirildi.

Yasa ile, sigorta sektörünün “meclisi” konumunda “Sigorta Danışma Komitesi” oluşturulurken, sigorta acenteleri için de düzenlemeler yapıldı.

Yasa, Sigorta Tahkim Komisyonu oluşturulmasını da öngörerek, sigorta şirketleri ile sigortalılar arasındaki sözleşmelerden kaynaklanan 40 bin TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda mahkeme yolu saklı kalmak şartı ile tarafların komisyona başvurabilmelerini kurala bağladı.

Kuzey Kıbrıs Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği üyesi, Dağlı Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Ersan Dağlı, Sigorta Hizmetleri (Düzenleme ve Denetim) Yasası’nın ağır bir yasa olduğunu belirtti.

“KKTC dünyada karşılığı olan, AB’a uyumlu bir sigorta yasasına kavuştu” diyen Ersan Dağlı, bugüne kadar sigortacılık Kuzey Kıbrıs’a özgü bir düzenleme ile yapılırken, artık dünyada karşılığı olan şekli ile yapılacağını söyledi. Dağlı, “Sektör bu yıldan itibaren sağlamlaşacak. En az Bankacılık sektörü kadar güçlü ikinci büyük finans sektörü oluşacak” ifadelerini kullandı.

Yasanın Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’na bağlı Para Kambiyo Dairesi tarafından yürütüleceğini hatırlatan Dağlı, yasaya siyasilerin müdahale edip sulandırmaması gerektiğini vurguladı.

”Yasa ile önemli bir kurum “Sigorta Danışma Komitesi” oluşturulacağını belirten Ersan Dağlı, komitenin Sigorta sektörünün “meclisi” konumunda olacağını söyledi.

Dağlı, Para Kambiyo Dairesi’nin çalışmalarına yardımcı olacak 6 kişilik komitenin 3’ünün Ekonomi Bakanı tarafından onaylanıp Para Kambiyo Dairesi tarafından atanacağını ve bunlardan birinin yönetici olarak Daire müdürü olacağını ifade etti.

Kuzey Kıbrıs Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği Başkanının komitenin doğal üyesi olduğunu da kaydeden Dağlı, Birliğin de başkanla birlikte 3 kişiyi komitede görevlendireceğini anlattı.

Dağlı, komitenin görevinin sigorta sisteminin iyileşmesi hakkında çalışmalar, sigortacılıkla ilgili yasal düzenlemeler yapacağını ve sektörün ihtiyaç duyduğu konularda daireye raporlar hazırlayacağını belirtti.

Yasanın sigorta şirketlerinin kuruluşlarıyla ilgili önemli düzenlemeler içerdiğini kaydeden Ersan Dağlı, “En önemlisi bugüne kadar 50 bin TL olan ödenmiş sermaye kriteri 2 milyon TL’ye çıkıyor. Hayat grubu dışındakiler için. Hayat grubunda faaliyet gösterecek şirketler için bu rakam 4 milyon TL” dedi.

Dağlı, KKTC’de 3 tane hayat grubunda çalışan şirket olduğunu ancak daireye emeklilik ve hayat grupları için başka başvurular olduğunu da söyledi.

Yasa ile şirket yönetim kurulları oluşumuna da değişiklikler geldiğini ifade eden Ersan Dağlı, şirket yönetim kurulu sayısının 3’ten 5’e çıkarıldığını ve yönetim kurulu üyelerinin eğitim düzeylerinin de üniversite mezunu olması şartının geldiğini söyledi.

Buna göre, şirket yönetim kurullarında görev yapacak üyeler, hukuk, işletme ve benzeri branşları mezunları olacak.

Yabancı statüde faaliyet gösteren sigorta şirketleri için ise, yine üniversite mezunu üyelerden “Müdürler Kurulu” oluşacak ve Genel Merkezlerindeki müdür yardımcıları statüsündeki kişilerden oluşacak.

Daha önceki yasada bunların bulunmadığını ifade eden Ersan Dağlı, “Şirketi yabancı ülkedeki şirket yönetirdi. Yeni yasa ile yabancı statüdeki şirketlerin ayrı bir devlet olarak KKTC’de yeni bir yönetim oluşturmaları gerekiyor. Bu çok önemli bir gelişme” şeklinde konuştu.

En önemli ve sigorta şirketlerinin dikkat etmesi gereken maddelerden birinin de sermaye konusunda olduğunu vurgulayan Ersan Dağlı, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren müracaat edecek şirketler için aranan ödenmiş sermaye kriterinin 2 milyon TL olduğunu ancak yasa yürürlüğe girmeden önce kurulan şirketlere yönelik de geçici madde bulunduğunu söyledi. Dağlı bu maddeyi şöyle açıkladı:

“Geçici madde, yasadan önce kurulmuş şirketler için, ödenmiş sermaye olarak öngörülen 2 milyon TL’den eksik kalan kısmı için her yılın ocak ayı sonuna kadar ¼’den az olmamak koşulu ile ve bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak 4 yıl içerisinde nakit olarak ödemeyi öngörüyor.

Yasa 31 Aralık 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe girdiği için bu geçici madde 4 yıl gözükse de 3 yılı kapsıyor. 2011’in ocak ayı sonuna kadar ödenmiş sermayelerini 2 milyona göre hesapladığımızda yaklaşık 24 sigorta şirketimizin sermayelerine yeni bir sermaye koyması gerekiyor.

Barajı aşmış 4 sigorta şirketi yeni yasa ile herhangi bir sermaye eklemeksizin faaliyetlerine devam edecek. Barajı aşamayan 24 şirket ise, sermayelerine göre 75 bin TL’den başlayarak 487 bin 500 TL’ye kadar yeni bir sermayeyi şirketlerine koymaları gerekecek.

Bununla da kalmıyor. Sektördeki şirketlerin dikkat etmesi gereken bir başka madde daha var. Geçmiş yıllarda yıl sonu bilançoları itibarı ile zarar beyan eden, son 3 yıldır eksi bakiye yani zarar beyan eden sigorta şirketleri ödenmiş minimum sermayenin altına düşmüş oluyor. Bu şirketler ilk etapta Nisan ayı sonuna kadar ödenmiş minimum sermayenin altına düştüğü miktarı ödeyecek. Bu şirketler önce eksideki minimum sermayesini nisan ayına kadar sıfır noktasına getirecek. Ondan sonra da ocak ayı sonuna kadar olan ek sermayeyi ekleyecek.”

Yasanın 21. maddesinin de şirketlerin faaliyete geçebilmeleri için, faaliyet göstermek istedikleri her bir sigorta sınıfı için ek bir ruhsat alma zorunluluğu getirdiğine dikkat çeken Ersan Dağlı, “Bu AB standardıdır. Türkiye’de de böyle Güney’de de böyle “dedi.

Yasadaki bir cetvelle sigorta sınıfları için öngörülen sermaye tutarlarının belirtilmekte olduğunu kaydeden Kuzey Kıbrıs Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği üyesi Dağlı, bunun süresinin ise Haziran sonuna kadar olduğunu söyledi.

“Şirketler çalışacakları sınıflar için sermaye koymaları gerekecek” diyen Dağlı, bu rakamların da 850 bin TL’den başlayıp 1 milyon 650 bin TL’ye kadar olduğunu, bunun seçiminin sigorta şirketine bağlı olduğunu ifade etti.

Dağlı Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Dağlı, kendi hesaplarına göre asgari olarak bir sigorta şirketinin minimum 850 bin TL, çalışacağı sigorta grupları için sermaye tutarına ihtiyacı olacağını vurguladı.

Bunların ağır yükümlülükler olduğunu belirten Dağlı, ancak gelinen yüzyılda artan küresel felaketler ve katastrofik risklerin sigortacılığın önem kazandığı bir süreci getirdiğini bunun için de güçlü sigorta şirketleri gerektiğini kaydetti.

Bunun ikinci ayağının da tüketicinin güvenliği olduğunu ifade eden Ersan Dağlı, herhangi bir rizikonun gerçekleşmesinde sağlam bir sektör olup hasarı ödeyebilmesi gerektiğini ve yeni dönemle bunun olacağını söyledi.

İhtiyaç duyulan bütün sermaye hareketlerinin şirketlere nakden ödeneceğini belirten Ersan Dağlı, özellikle yabancı şirketlerin sermayelerinde bulundurdukları paraları KKTC’de Merkez Bankası’na kayıtlı bir bankada tutmalarının da zorunlu olduğunu vurguladı.

Dağlı, eskiden yabancı şirketlerin sermayelerini kağıt üzerinde tutup, parayı ülkelerindeki bankalara taşıdıklarını artık bunun olamayacağını söyledi.

Yasa ile gelecek bir başka konunun da, artık sigorta şirketlerinin dilediği fiyattan işlem yapma “bir başka sigorta şirketinin verdiği fiyatın altına düşer yaparım” mantığının da kalkmakta olduğunu belirten Ersan Dağlı, sigorta şirketlerinin fiyat konusunda rekabete girebileceklerini ancak yılın sonunda aldıkları yükümlülüğe karşılık bir yükümlülük hesabı olacağını anlattı.

Dağlı, “Yıl sonunda sermayesi yükümlülüğü karşılamazsa daire veya sigorta yöneticisi o şirketten ek bir sermaye koymasını isteyecek. Artık, zararına iş yapmak olmayacak. Tamamen hesaba dayanacak, sigorta şirketleri sermayesi yeterli değilse dilediği fiyattan sigorta yapamayacak” dedi.

Yasanın Annan Planı’na Rumların “hayır” demesinin ardından geçmesi gereken bir yasa olduğunu, o zaman bu yasanın geçirilmiş olması halinde bugün güçlü bir sigorta sistemine sahip olunacağını ve 6 yıllık bir zaman kazanılmış olacağını ifade eden Dağlı, bugün ülkeye dünyaca büyük şirketlerin gelmekte olduğunu ve liberal ekonomide bunlara “gelme” deme hakkı bulunmadığını söyledi.

Dağlı, şirketleri uluslararası şirketlerle rekabet edebilecek konuma getirip mali yönden güçlendirmenin şart olduğunu dile getirerek, artık korumacılık döneminin gerilerde kaldığını söyledi.

Hükümetin veya Ekonomi Bakanlığı’nın yeni başvuran şirketlere yol gösterebileceğini belirten Ersan Dağlı, yükümlülüğünü karşılayamayan şirketler ile yabancı şirketleri görüştürerek ortaklık sağlayabileceğini vurguladı.

Yasa ile Kuzey Kıbrıs Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği merkezinde “Sigorta Bilgi Merkezi” kurulacağına da işaret eden Ersan Dağlı, bunun reform niteliğinde bir madde olduğunu söyledi.

Sigorta Bilgi Merkezi’nde sigorta şirketlerinin kesmiş olduğu poliçeler ile ilgili veri tabanı oluşturulacağını belirten Dağlı, bilişim sistemi kurularak geliştirileceğini ifade etti.

“En önemlisi bu bilgi merkezi hasarsızlık indirimleri veya artışlı prim uygulamalarına olanak sağlayacak” diyen Dağlı, Trafik Kazalarını Önleme Derneği’nin sürekli vurguladığı ve yıllardır beklenen uygulamaya bu yasanın imkan vermekte olduğunu dile getirdi.

Ersan Dağlı, “Veri tabanının oluşmasıyla bütün sigorta şirketlerinde hasar ödemesi yapılan kusurlu şahısların bilgileri görülecek. Kaza yapanın cezalandırıldığı ve yapmayanın ödüllendirildiği uygulama gelecek. Eskiden kaza yapmayanın primi kaza yapana ödeniyordu. Bugünden itibaren artık kaza yapan cezalandırılacak” dedi.

Kullanıcı yaşının da artık sigorta priminde etkili olacağını belirten Ersan Dağlı, 18-25 yaş arası gençlerin istatistiklere göre kaza yapma oranının yüksek olduğunu ve bu yaş grubunun sigorta primlerinin yüksek olacağını söyledi.

Dağlı, aracın hızına göre de primlerde değişiklik olacağını, yüksek devirli araçların sigorta primlerinin yüksek olacağını kaydederek, bu uygulamaların trafik kazalarının önlenmesine katkı yapacağına inandığını vurguladı.

Yasa ile gelen bir başka reformun da Sigorta Tahkim Komisyonu oluşturulması olduğunu kaydeden Ersan Dağlı, komisyonun sigorta şirketleri ile sigortalılar arasındaki sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıklara çözüm için Birlik nezdinde kurulacağını belirtti.

“Bugüne kadar uyuşmazlıklar mahkemelere gidiyordu” diyen Dağlı, yasaya göre, 40 bin TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda, tarafların, mahkeme yolu saklı kalmak kaydıyla cüzi bir bedelle komisyona başvurabileceğini söyledi.

Dağlı, uzmanlardan oluşacak komisyonun müracaat tarihinden itibaren 2 ay içersinde uyuşmazlığı sonuçlandırmakla yükümlü olduğunu da vurguladı.

Bankaların kredi alan insanlara sigortayı zorunlu tuttuğunu, bu sigorta poliçelerinde ise çoğu zaman ihtilaflar olduğunu hatırlatan Ersan Dağlı, yasanın kişilerin sigorta şirketini seçme hakkının sınırlandırılamayacağını belirttiğine dikkat çekti.

Dağlı, tüketicinin artık bir kredi aldığında sigortasını bankadan yaptırmaya zorunlu olmayacağını ifade etti.

Kuzey Kıbrıs Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği üyesi, Dağlı Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Ersan Dağlı, şöyle devam etti:

“Bu yasa ile zorunlu sigorta, ki halk arasında üçüncü şahıs olarak biline sigorta poliçelerinin primlerinin şirketler ve acentelerce peşin tahsili şart oluyor. Bunun önemi, zorunlu sigortalar karşı tarafı ödeyen poliçelerdir. Üçüncü şahısların mağdur olmaması için poliçenin peşin tahsilini öngörüyor. Bir araç üçüncü şahısa çarptığı zaman senin paranı ödeyemiyoruz tahsil edemediğimiz için olmasın diye yasa ‘sen paranı alaydın. Peşin almakla sorumlusun. Tazmin etmekle sorumlusun ’ diyor.”

Zorunlu sigortalar dışında kalan kasko, ev ve işyeri gibi sigortalar için düzenlenen poliçelerde “primin ödenmemesi ve sonuçları” ile ilgili kuralların belirtilmesi zorunlu tutulduğunu vurgulayan Dağlı, poliçenin üzerinde “primin ödenmemesi halinde iptal edilir” cümlesi yazılmazsa ve bunu vatandaş bilmezse, prim ödenmediği taktirde poliçenin iptal edilemeyeceği ve zararın ödeneceği kuralının

“Sigorta acenteleri de artık ciddi bir sürece giriyor” diyen Ersan Dağlı, sigorta acentelerinin kendi aralarında gerçek kişiler ve tüzel kişiler olarak ayrılmakta olduğunu ifade etti.

Gerçek kişilerin (şirket olmayan kişi) sigorta acenteliği yapmak için asgari 30 bin TL ve tüzel kişiler için de 50 bin TL mal varlığı bulunmasının zorunlu olduğunu kaydeden Dağlı, sigorta acenteliği için teknik, fiziksel altyapı ve insan kaynağı bulunması gerektiğini kaydetti.

Dağlı, artık evlerde, bisiklet dükkanlarında veya benzin istasyonlarında sigorta yapılamayacağını, ofislerin olması gerekeceğini söyledi.

Acentelerin eskiden sorumluluğu bulunmazken artık yaptıkları poliçelerde sorumlu hale geldiklerini ve mesleki zorunlu sigorta yaptıracaklarını ifade eden Dağlı, acentelerin kusurlarından kaynaklanan kayıpların mesleki zorunluluk sigortasından ödeneceğini vurguladı.

Acentelerin artık Birliğe üye olup yıllık bin TL lisans ücreti ödeyeceğini ve en az lise mezunu olacağını kaydeden Dağlı, bankaların ise acentelik için 5 bin TL lisans ücreti ödeyeceğini ifade etti.

Tali acenteliğin de kalkmakta olduğunu vurgulayan Ersan Dağlı, yasa ile brokerler, exper ve aktüerler için de kurallar gelmekte olduğunu belirtti.