|
|
Görüşmelere Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyesi 5 ülke(Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve ABD) ve Almanya'nın temsilcileri katılıyor. Avrupa Birliği dış politika şefi Catherine Ashton görüşmelere başkanlık edecek.
BM, nükleer faaliyetlerini açıklamadığı gerekçesiyle İran'a son yıllarda dört ayrı yaptırım uyguladı. Batılı ülkeler, İran'ın nükleer silah geliştirme arzusu içinde olduğunu iddia ediyor.
Bu iddiaları reddeden Tahran ise uranyum zenginleştirme programının uluslararası hukuka uygun ve barışçıl olduğunda ısrarlı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise İstanbul görüşmelerinde büyük bir ilerleme olmasını beklemediklerini ancak anlamlı bir müzakere sürecinin ortaya çıkmasını umduklarını bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mark Toner yaptığı açıklamada, güncellenmiş bir nükleer yakıt takası teklifinin tartışılmasını istediklerini kaydetti. Toner, herhangi bir yeni nükleer yakıt takası teklifinin, 2009 yılından beri Tahran'ın uranyum zenginleştirme sürecini yansıtması gerektiğini belirtti.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, dün Avrupa Birliği Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ve İran Milli Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri ve İran'ın Nükleer Başmüzakerecisi Said Celili ile bir araya gelmiş ve ayrı ayrı görüşmüştü.
Yeni takas önerisi BBC İran muhabiri James Reynolds, son yıllarda yapılan müzakerelerde pek bir ilerleme kaydedilmediğinden, Batılı diplomatların bu kez tek bir amaç belirlediklerini söylüyor.
Batılı ülkeler, İran'ı üç tonu bulan düşük zenginlikli uranyum stoklarından vazgeçirmeye çalışacak. Bu miktarda uranyumun tamamen zenginleştirilmiş olması halinde, bir kaç nükleer silah yapmaya yeteceği düşünülüyor.
Bu amaca ulaşılabilmesi için müzakerecilerin yakıt takası anlaşmasını canlandırmaya hazırlandıkları yolunda haberler bulunuyor. Buna göre İran'ın sahip olduğu düşük zenginlikli uranyumun belli bölümünden vazgeçmesi karşılığında, Tahran'a araştırma reaktörleri için gereken yakıt sağlanacak.
Bununla beraber İstanbul, son bir buçuk yılda bu türden bir yakıt karşılığı uranyum takasının üçüncü kez dile getirildiği yer olacak. Böyle bir anlaşma ilk kez 2009 yılının Ekim ayında gündeme geldi ve kısa süre sonra çöktü.
2010 yılının Mayıs ayında Brezilya ve Türkiye İran'la kendi takas anlaşmalarını yaptı - ama bu anlaşma da bu kez Batı tarafından reddedildi.