Cennet ülke olarak bilinen Norveç dün kendi topraklarında gerçekleşen ilk terör saldırısının şokunu yaşadı. Ülkeyi kana bulayan ilk saldırı, Başkent Oslo’nun en işlek caddesi Akersgata’da, bakanlık binalarının bulunduğu bölgede yerel saat ile 15.20’de meydana geldi. Şiddetli patlama sonucu ilk belirlemelere göre 7 kişi hayatını kaybederken, yüzlerce kişi de yaralandı. İktidardaki İşçi Partisi’nin Oslo yakınlarındaki Utöya adasında bulunan gençlik kampında meydana gelen silahlı saldırıda ise 20’den fazla kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı gerçekleştiren polis üniformalı kişi yakalanırken, polis, zanlının Oslo’daki bombalı saldırı ile bağlantısı olduğunu açıkladı.
İkinci bomba paniği
Norveç Başbakanı Jens Stoltenberg’in sözcüsü Sindre Fossum Beyer, o sırada makamında bulunmayan Başbakan’ın güvende olduğunu belirtti. Ancak, başkentte patlamanın meydana geldiği bölge, savaş alanına döndü. Başbakanlık ofisi ve ülkenin en büyük tabloid gazetesi Verdens Gang’ın (VG) da bulunduğu 17 katlı bina büyük hasar gördü. Oslo polisi, olaydan bir buçuk saat sonra patlamaya bir bombanın neden olduğunu açıkladı. Bombanın Adalet Bakanlığı önünde park etmiş bir arabada patladığına dair iddialar ise doğrulanmadı. Olay yerinde başka bombaların da olduğuna dair bilgiler de geldi, TV2 kanalı şüpheli bir paket nedeniyle boşaltıldı.
Sokaklar ceset dolu
Patlamanın ardından iki olarak açıklanan ölü sayısı, daha sonra artarak 7’ye yükseldi. Hükümet binasında da ölülerin bulunduğu belirtildi. Görgü tanıkları ise, yaralıların yerlerde yattığını, bir pencereden sarkan ceset gördüklerini, yollarda cesetlerin olduğunu, Maliye Bakanlığı binasından insanların kanlar içinde kendilerini dışarı attıklarını, Petrol Bakanlığı binasında da yangın çıktığını aktardı. Polis, halkın abluka altına alınan kent merkezini boşaltması talimatı verirken, cep telefonlarının da kesinlikle kullanılmaması çağrısı yaptı. Bulunduğu yer gizli tutulan Başbakanı Jens Stoltenberg ise “Norveç’in çok ciddi bir durumla karşı karşıya olduğunu” söyledi. Kraliyet ailesinin de güvenli bir yerde bulunduğu belirtilirken, polis, asker ve Kraliyet muhafızları kentin güvenliğini sağlamak için görev başında.
Dehşet adası
Oslo’daki patlamanın ardından başkentin kuzeyinde yer alan Utöya Adası’nda iktidardaki Norveç İşçi Partisi’nin her yıl düzenlediği ve Başbakan Stoltenberg’in de konuşma yapmak üzere katılacağı gençlik kampında silahlı bir saldırı meydana geldi. Polis üniforması giyen saldırgan, yaşları 15 ila 25 arasında değişen 560 gencin bulunduğu adada rastgele ateş açmaya başlayınca kamp bir katliam sahnesine dönüştü. Saldırgan tüfek, el silahı ve otomatik silahla kalabalığı tararken dehşete kapılan birçok genç denize atlayarak anakaraya kadar yüzerek kaçmaya çalıştı. Diğerleri ise ormana dağılarak saklanacak yer aradı. Saldırı haberinin ardından adadaki gençlere ulaşamayan aileler korku içinde beklerken, helikopterler ve botlarla acil kurtarma çalışmaları başlatıldı.
‘Saldırılar bağlantılı’
BBC’ye konuşan Evan adlı bir kurtarma çalışanı adada tam bir panik yaşandığını, her tarafta yaralı gençlerin olduğunu anlattı. Ağır yaralıları anakaraya taşımaya çalıştıklarını belirten Evan, aralarında kafasından vurulmasına rağmen hala hayatta olan bir gencin de olduğunu söyledi. Saldırgan kısa bir süre sonra tutuklandı, ancak bu sefer de adada bomba korkusu başladı. Bölge polisi, Norveç televizyonu NRK’ya adaya da bomba yerleştirldiğine dair şüpheler olduğunu belirtti. Araştırmalar sonunda, adada patlamamış bomba bulundu.
Görgü tanıkları adada en az 20 kişinin öldüğünü söylerken, polis can kaybının dokuz ya da on olduğunu belirtti. Basın açıklaması yapan polis teşkilatı, zanlının Oslo’daki patlama bölgesinde görüldüğünü söyledi. Zanlının adaya gitmek için bineceği kayıkta polis kimliği gösterdiği ve Oslo’daki terör saldırısı nedeniyle rutin kontrole gittiğini söylediği açıklanırken, kesinlikle polis teşkilatından olmadığının da altı çizildi. Kamp yerinde bulunan Norveç devlet televizyonu NRK muhabirleri, zanlının uzun boylu sarışın İskandinav tipli bir kişi olduğunu belirtti.
Hedef Başbakan mı?
İlk saldırının başbakanlık binasının bulunduğu merkeze düzenlenmesinin ve Başbakan Norveç Başbakanı Jens Stoltenberg’in o sırada binada bulunmadığının açıklanmasının ardından, başbakanın konuşma yapması beklenen gençlik kolları toplantısına baskın düzenlenmesi akıllara, “Hedef Başbakan mıydı?” sorusunu getirdi.
Radikal islamcı örgüt üstlendi
İkinci Dünya Savaşı’ndan beri en kanlı gününü yaşayan Norveç’teki saldırıların kim ya da kimler tarafından düzenlendiği merak ediliyor. Saldırılardan saatler sonra İslami terör örgütü Ensar el Cihad el Alami, internet sitesinde yaptığı bir açıklama ile saldırının sorumluluğunu üstlendi. Örgüt, açıklamasında, saldırının Norveçli güçlerin Afganistan’daki varlığına ve Hz. Muhammed’e yapılan aşağılamalara bir cevap olduğu belirtilerek, “Sizi saldırı olacağı konusunda uyarıyorduk. Bu gördüğünüz henüz başlangıç, daha fazlası gelecek” denildi. Açıklamalar Norveçli yetkililer tarafından doğrulanmadı. Radikal İslamcılara ait bir başka forumda ise “Amir Ghruzni” adı ile yazan bir kişi saldırıların amacının Norveç Başbakanı’na birliklerini Afganistan’dan çekmesi için bir uyarı olduğunu belirtti.
Kim yapmış olabilir?
- ABD ve BM’nin terör listesinde bulunan Irak merkezli Ensar el-İslami adlı örgütün kurucusu Molla Krekar 2002’de Norveç’e gitmişti. Norveç’te yargılanan fakat hakkında yeterli delil bulunamayan Krekar’ın Irak’a iadesine 2005’te karar verilmiş olsa da, idam edilebileceği endişesiyle karar ertelenmişti. Krekar sınırdışı edilirse “Norveç’in çok ağır bir bedel ödeyeceğini” söylemişti.
- Saldırıların Norveç’in Afteposten gazetesinin daha önce Danimarka’da bir gazetenin yayımladığı Hz. Muhammed karikatürlerini geçen sene yeniden yayımlamasının üzerine düzenlenmiş olabileceği de iddia edildi.
- Polis geçen yıl, ülkede bombalı bir saldırı planladıklarından şüphelendiği El Kaide bağlantılı üç Müslüman’ı tutuklamıştı.
lLibya’daki hava operasyonuna katılan Norveç ordusu, operasyona katılmasından bir gün sonra, ciddi bir siber saldırı ile karşı karşıya kaldı.