Kamu Reformu Çalışmalarında Sona Gelindi

Tasarıdaki en köklü değişikliklerden biri de, kamu görevlisi olmayanların da yönetici atanmasına imkan vermesi.

İçişleri ve Yerel Yönetimler Bakanı Nazım Çavuşoğlu, geçen hafta Bakanlar Kurulu’nca onaylanarak Meclis’e sevk edilen Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı hakkında TAK muhabirine bilgi verdi.

Geniş kapsamlı bir yasa çalışması olan Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı’nın istihdamlar, atamalar ve terfilerde yenilikler içerdiğini kaydeden Çavuşoğlu, hizmet sınıflarının kamu görevlilerinin yer değiştirmelerini kolaylaştıracak şekilde daha basitleştirildiğini söyledi.

Müşavirler yaratılması nedeniyle eleştiri konusu olan üçlü kararnameyle atamalar konusunda da tasarıda önemli düzenlemeler bulunduğunu kaydeden Çavuşoğlu, üçlü kararnameyle sadece Cumhurbaşkanı, Başbakanlık ve bakanlıkların en üst amiri olan müsteşarlarının atanacağını belirtti.

Yönetici atamalarının liyakata dayandırıldığını ifade eden Nazım Çavuşoğlu, kamu görevi dışındaki kişilerin de yönetici atanmasına olanak veren tasarıyla ilgili özetle şunları söyledi:

“Kamu görevi içindekilere yükselme şansı veren kariyer sisteminden, kamu görevi dışındakilere de belli tecrübe ve niteliklere haiz olmak ve gerçekleştirilecek sınavlarda başarılı olmak koşuluyla doğrudan yönetici pozisyonlarına atanma şansı sunan pozisyon sistemine doğru esnekleştirilme öngörülüyor.

Tasarı ayrıca kamu görevine ilk atanma ve terfilerde ilgili kurumların temsilcilerine söz hakkı sağlayacak sınav kurallarının oluşturulmasını, terfi ve kademe ilerlemesinde kıdem yerine liyakati öne çıkaran düzenlemelerin getirilmesini, performansa dayalı yönetim anlayışının geliştirilmesi ve performans değerlendirme sonuçlarının ödül-ceza ile ilişkilendirilmesini, disiplin işlemi başlatma ve sonlandırma süreçlerinin etkinleştirilmesini ve intibakların kazanılmış haklara halel getirmeden yapılmasını düzenleyen geçici maddeler içeriyor.”

Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı’nda, kamudaki hizmet sınıfları, derece ve kadroların değiştirilmesi öngörülüyor. Tasarıda 6 ana hizmet sınıfı “üst kademe yöneticileri, yöneticilik hizmetleri, mesleki ve teknik hizmetler, genel kamu hizmetleri, yardımcı mesleki ve teknik hizmetler ve yardımcı genel kamu hizmetleri” olarak isimlendirildi.

Üst kademe yöneticileri sınıfı sadece Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, bakanlıkların en üst amiri ve üçlü kararnameyle atanan müsteşarları kapsayacak.

Üst kademe yöneticileri sınıfında aranacak nitelikler değiştirilerek daraltıldı. Kamu görevi içinden yapılacak atamalarda üniversite lisans diplomasına sahip olma; yöneticilik hizmetleri sınıfının en az ikinci derecesine atanmış olup en az 3 yıl bu kademede başarılı hizmet verme koşulu da getirildi.

Kamu görevi dışından yapılacak atamalarda ise lisans diplomasına sahip olmak veya kamu görevi dışında belgelendirilmiş olmak üzere en az 6 yılı yöneticilik olmak üzere toplam 15 yıl çalışmış olmak; doktora derecesi alanlarda ise 10 yıl çalışmış olmak koşulu getirildi.

Tasarı, üst kademe yöneticilerinin görevden alınmasıyla ilgili de önemli bir değişiklik içeriyor. En az 2 yıl görev yapanlar, görev yaptıkları mevkiinin maaşıyla; 2 yıldan az görev yapanlar ise önceki görevlerinin maaşıyla müşavir olacak. Halen yürürlükteki yasada, 2 yıldan az üst kademe yöneticiliği yapıp müşavir olanlar barem 17 B üzerinden maaş çekiyor.

Kamu görevlilerinin atanmasında ve terfilerinde, sendika temsilcilerinin de yer alacağı sınav kurulları yetkili olacak. Kurulda, Kamu Hizmeti Komisyonu’nun da bir temsilcisi bulunacak.

Tasarıyla, kamu görevlilerini bağlayan yasaklara “kamu görevinden ayrıldıktan sonra istihdam yasağı” da eklendi. Buna göre, kamu görevlisi, kamu görevinden ayrıldığı iki yıl zarfında, kamuda görevli olduğu son hizmet yılı boyunca birinci derecede denetimini yürüttüğü şirketler ya da diğer kuruluşlar tarafından yönetici ya da danışman pozisyonunda istihdam edilemeyecek. Kamu görevlisi ile bağlı bulunduğu kurum arasında, kamu görevinden ayrılmasından sonra geçen iki yılda hiçbir şekilde bu kişiden hizmet alımı sözleşmesi de yapılamayacak.

Yapılan bir değişiklikle, kamu görevlilerinin değerlendirilmesi ve ödüllendirme, performansa dayandırıldı. Tasarıda performansa geniş yer veriliyor.

İzin haklarının yeniden düzenlendiği tasarıda, hamilelik ve doğum izni süreleri de değişti. Buna göre halen 42 gün doğum öncesi, 42 gün de doğum sonrası olan izinler; doğum öncesi 6; doğum sonrası da 10 haftaya yükseltiliyor.

Hastalık ve mazeret izinleri ayrıntılı düzenlenen tasarıda, erkek kamu görevlilerinin halen 10 gün olan çocuğunun hastalanması durumunda verilen mazeret izni, 15 güne çıkarılıyor. Kamu görevlisinin eşinin ve/veya çocuğunun uzun süreli tedavi gerektiren hastalığa yakalanması durumunda 3 aya kadar mazeret izni de tasarıyla getirilen yeni haklar arasında yer alıyor. Engelli çocuğu bulunan kamu görevlileri için de mazeret izinleri düzenlendi.

Hayat pahalılığı ödeneğinin 6 ayda bir maaşlara yansıtılmasını öngören tasarı; ek çalışma ücretlerini de şimdi olduğu gibi hafta içi günler ve idari tatillerde 1’e 1.1; hafta sonu ve resmi tatil günlerinde 1’e 1.5 olarak düzenliyor.

Tasarıyla getirilen yeniliklerden biri de “siyasi danışman” kadroları. Sözleşmeli olacak siyasi danışmanlar, Başbakan ve bakanlarca atanacak. Başbakan, “Siyasi baş danışman ve iki siyasi danışman”; bakanlar ise ikişer siyasi danışman istihdam edebilecek.

Siyasi danışmanlar Başbakan ve ilgili bakanlarca istihdam edilecek ve Bakanlar Kurulu’nca onaylanıp ilan edilecek. Siyasi danışmanların bütçeleri ilgili bakanlığın bütçesinde gösterilecek.

Görevleri başbakan ve bakanla birlikte sona erecek veya başbakan veya bakanların uygun görmesiyle sözleşmeleri sona erdirilebilecek siyasi danışmanların görevleri arasında, “resmi ve özel yazışmalara yardımcı olmak; siyasi ve teknik değerlendirmelere katkıda bulunmak; başbakan ve bakanların bağlı olduğu siyasi partiyle ilişkileri yürütmek” gibi konular yer alıyor.

Siyasi danışmanlar eğer kamu görevlileri arasından istihdam edilmişse, görevleri sona erince eski kadrolarına geri dönecek.