|
|
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ünverdi, yaptığı yazılı açıklamada, Sosyal Sigorta Yasa Tasarısının Kıbrıs Türk halkının emekliliğini garanti altına alan ve sosyal hizmetlere sürdürebilirlik kazandıran bir çalışma olduğunu vurguladı.
Tasarının 2008 öncesi sigortalı olanlar için uygulanmakta olan kuralların değiştirilmesini öngördüğünü belirten Ünverdi, “Yasa tasarısı ile KKTC sosyal güvenlik sisteminin uzun yıllardır devam eden gelirleri azaltan ve giderleri çoğaltan gelişme ve uygulamalar neticesinde doğan sorunlarını düzeltmek ve uzun vade de mali sürdürülebilirliğe olumlu katkı sağlayarak, Sosyal Sigortalar Fonunu mali açıdan güçlü kılmak amaçlanmıştır” dedi.
Ünverdi, yasa tasarısının hazırlanışında Sosyal Sigortalar Fonunun mevcut bütçe açıkları, bu açıklara neden olan uygulamalar, sistemin maaş hesaplama formülü ve aylık bağlama oranı, emeklilik yaşları ve Devlet Planlama Örgütü verileri, ölüm yaşları ve emeklilik sonrası yaşam beklentisi verilerinin tek tek incelendiğini belirtti. Bakan, çalışmalar esnasında Devlet Planlama Örgütünden yaşlanma hızı gibi özel bilgiler de talep edildiğini belirtti.
SOSYAL SİGORTALAR DAİRESİNİN GENEL DURUMU
Şerife Ünverdi, Sosyal Sigortalar Dairesinin aktif sigortalı sayısının Nisan 2009’dan 2011 yılı Haziran sonu itibarıyla yüzde 9 artarak 70 bine ulaştığını, dairenin 27.7 bin de emekli sigortalısı bulunduğunu kaydetti.
Ünverdi “Ancak aktif sigortalı sayısına paralel olarak emekli sayısının da artmış olması nedeni ile aktif sayısındaki artışın mali yapıya olumlu etkisi olmamıştır” dedi.
“ÖDEME SIKINTISI DEVAM EDECEKTİR”
Bakan Ünverdi, “Yapısal sorunların düzeltilmemesi halinde her ay yaşamakta olduğumuz ödeme sıkıntısı devam edecektir. Sosyal Sigortalar Dairesi her ay ortalama 1200-1300 emekli vermekte ve emekli sayısı sürekli artmaktadır” şeklinde devam etti.
Sosyal Sigortalar Fonunun Haziran 2011 itibarı açığının, 200 Milyon TL’ye yaklaştığını ve bunun artık sürdürülebilir olmaktan çıktığını ifade eden Ünverdi “Bu nedenle yapısal reformların yapılması zorunlu olmaktadır” dedi.
“SADECE MAAŞ ÖDEMESİ YAPAN YAPIDAN KURTARMALIYIZ”
Sosyal Sigortalar Dairesi tarafından emeklileri için her ay yaklaşık 42 Milyon TL civarında ödeme yapıldığını, bunun Sosyal Sigortalar Dairesinin gelirinin yüzde 90’ından fazlası olduğunu belirten Ünverdi, “Sadece maaş ödeyen ve yapması gereken, vermesi gereken diğer hizmetleri sağlıklı bir şekilde veremeyen bu yapıyı değiştirmek artık kaçınılmazdır.. KKTC halkı Sosyal Sigortalar Dairesinden artık daha fazla hizmet almalıdır” dedi.
Yasa Tasarısında emeklilik yaşının 60 yaşa kadar kademeli olarak yükseltilmesinin öngörüldüğünü ifade eden Ünverdi, Emeklilik yaşını kademeli olarak yükseltme çalışmalarının genelde geleceği kurtarma operasyonları olarak görüldüğünü kaydetti.
Emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltilmesinin bütçe açıklarının kontrol edilmesine ve bütçe disiplini sağlanıp aktüeryal denge kurulmasına yardımcı olacağını kaydeden Ünverdi, global ekonomik krizden etkilenen tüm ülkeler öncelikle Sosyal Güvenlik Sistemleri üzerinde oluşan Mali yükü rahatlatmak için emeklilik yaşlarını kademeli olarak yukarıya çektiğine, İtalya da emeklilik yaşının 67’ye yükseltildiğine işaret etti.
“EMEKLİLİK YAŞLARI İLE MAAŞLAR DEĞİŞİKLİĞİ ZORUNLU KILIYOR”
Mevcut Sosyal Sigortalar Yasasında, emeklilik yaşları ile aylıklar arasındaki ilişkinin Yasasının değişimini zorunlu kıldığını belirten Ünverdi, “25 yıl asgari ücret üzerinde prim yatırımı yapan bir sigortalımız 1275 TL maaş almakta iken 15 yıl veya 60 yaşında 6-7 yıl prim ödeyen başka sigortalılarımızda hemen hemen aynı maaşı almaktadır.Bu durum sistemin sürdürülebilirliğini güçleştirmekte, adaletsizliklere neden olmakta ve sistemin bu yapısı bizzat kayıt dışını teşvik eder bir durumda olmaktadır” dedi.
“İLK YILLARDA TASARRUF 4-5 MİLYON”
Tasarıda, emeklilik yaşlarının 45 yaş altındaki sigortalılar için kademeli bir şekilde 60’a çıkarıldığını, 35 yaş altındaki sigortalılar için de Sosyal Güvenlik Yasasındaki emeklilik şartlarının getirildiğini (6o yaş 25 yıl ve 63 yaş 15 yıl) belirten Ünverdi, yeni uygulamaların ilk yıllarda KKTC’de de önemli bir tasarruf getirmeyeceğini ilk yılda 4-5 milyon civarında tasarruf beklendiğini kaydetti.
Tasarıda sigortalıların en az etkileyecek bir kademeli geçiş öngörüldüğünü belirten Ünverdi, “Planlanan değişiklik ile yumuşak kademeli geçiş öngörülmüş ve 35 yaş ve altının 60 yaşında emekli olması planlanmıştır.Yapılan bu değişikliğin uzun vadede mali sürdürülebilirliğe olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir” ifadelerini kullandı.