TBMM Anayasa Komisyonunda, Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu Tasarısı kabul edildi.
Tasarıya, AK Parti milletvekillerinin verdiği bir önergeyle, Alt Komisyonda konulan geçici maddede değişiklik yapıldı.
Maddede, ''11. Cumhurbaşkanı'nın görev süresi 7 yıldır. 31 Mayıs 2007 tarihli Anayasanın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten önce seçilen cumhurbaşkanları, iki defa seçilememeleri kuralı dahil, Anayasanın değişiklik öncesi hükümlerine tabidir'' denildi.
Böylece, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile birlikte Ahmet Necdet Sezer, Süleyman Demirel ve Kenan Evren, yeniden cumhurbaşkanı adayı olamayacak.
TASARIDAN
— Tasarıya göre, Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilecek ve seçimler 5 yılda bir yapılacak.
— Bir kişi, en fazla iki kez cumhurbaşkanı olabilecek.
— Tek aday olması halinde, oylama referandum şeklinde yapılacak.
— Cumhurbaşkanı adayları, yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, tüzel kişilerden ve Türk uyruğunda olmayan gerçek kişilerden maddi yardım alamayacak.
— Her bir kişinin adaylara yapabileceği nakdi yardım miktarı, en yüksek devlet memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını geçemeyecek.
— Cumhurbaşkanı adayı olan başbakan ve bakanlar, propaganda döneminde makam aracı ve uçaklar da dahil kamu kaynaklarını kullanamayacak.
— 11. Cumhurbaşkanı'nın (Abdullah Gül) görev süresi 7 yıl olarak uygulanacak.
— Son Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten önce seçilen cumhurbaşkanları, iki defa seçilememeleri kuralı dahil, Anayasanın değişiklik öncesi hükümlerine tabi olacak.
— Böylece Abdullah Gül, Ahmet Necdet Sezer, Süleyman Demirel ve Kenan Evren, ikinci kez cumhurbaşkanı olamayacak.
3 KONUDA TARTIŞMA
Bu arada Anayasa Komisyonunda adaylara yapılacak yardım, propaganda ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün görev süresi tartışma konusu oldu.
'Adayların görevden ayrılması ve göreve geri dönmesi'ni düzenleyen madde
CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen, düzenlemenin Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirterek, ''Bir devlet memuru ile Başbakan seçime giriyor. Bilin bakalım kim kazanacak? Tabii ki Başbakan... Bütün kamu gücünü elinde bulunduran Başbakan ile gariban devlet memur arasında eşitlik olur mu?'' dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum da düzenlemenin Anayasaya aykırı olduğunu savunarak, bunun Anayasada düzenlenmesi gerektiğini ifade etti. Batum, ''Partilerin il, ilçe başkanı bile istifa edecek ama Başbakan, bakanlar, cumhurbaşkanları bütün yetkilerine haiz olarak kalacak. Başbakan bütün yetkileriyle gidecek açılış yapacak, diğeri 5 dakika konuşma için sırasını bekleyecek. Başbakan ile bir devlet memuru aynı olabilir mi?'' diye konuştu.
Komisyon Başkanı Burhan Kuzu'nun ''gönlüm istiyor diyorsan..'' demesine Batum, ''Gönlüm değil, hukuk böyle istiyor'' karşılığını verdi. Kuzu'nun, komisyonu yönetirken tarafsız olmadığı eleştirisini yapan Batum'a, ''Meclis Başkanı yap da gör tarafsızlığı'' karşılığını vermesi, gülüşmelere yol açtı.
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Başbakan, bakan ve milletvekillerinin seçimlerde aday olmaları halinde propaganda üstünlüklerinin olabileceğinin yasalarda değerlendirildiğini belirterek, ''ABD'de, Fransa'da seçim olacak. Obama seçime giderken istifa edecek mi? Bush ikinci kez aday olurken istifa etmedi. Dünyanın başka ülkelerindeki uygulamalarda da bu böyle. Bu konu yeni anayasa müzakerelerinde mutlaka değerlendirilecektir. Ancak tasarıdaki düzenlemenin Anayasaya aykırı bir durumu yok'' dedi.
Adaylara yapılacak yardım
MHP Konya Milletvekili Faruk Bal, adaylara hazineden seçim yardımı ilkesinin kabul edilmesini isteyerek, ''Parası çok olanların cumhurbaşkanına yardım yapması sakınca doğurur. Seçilecek Cumhurbaşkanı, kendisine finansal kaynak sağlayanlara borcunu bir şekilde ödeyecek. Devletin başı olarak kimse kimseye karşı boynu bükük olmamalı'' dedi.
Başbakan Yardımcısı Bozdağ, yardımların tartışmalı bir konu olduğunu ifade ederek, ''Ne yaparsak yapalım bağış sisteminin önünü kapatma imkanı yok. Yardım ve bağışı düzenlemezsek o zaman el altından muvazaalı olarak yapılacaktır. O zaman cumhurbaşkanı makamını koruyalım derken, başka sıkıntılar yaratılır. Bu haliyle yasalaşması uygun olur'' dedi.
Bozdağ, bir kişinin adaylara yapacağı yardım miktarının en fazla 8 bin 259 lira olacağını ifade etti.
Gül'ün görev süresi
Burhan Kuzu, 23. dönemde kadük kalan tasarı için CHP'li Komisyon üyelerinin muhalefet şerhi yazdıklarını ifade etti.
CHP İstanbul Milletvekili Ali Özgündüz, ''Sayın Gül'ün görev süresi 5 yıldır, bir kez daha aday olma hakkı vardır. Yoksa eşitlik ilkesine aykırı olur. Bu Tasarı, Gül'ü engellemek için yapıldı. Kazanılmış hakkı ihlal ediyorsunuz. Tutuklu vekilleri aday göstersek seçilse cumhurbaşkanı olacaklar ama mevcut cumhurbaşkanı aday olamayacak'' diye konuştu.
MHP Isparta Milletvekili Nevzat Korkmaz, ''Biz Sayın Gül'e oy vermedik, kendi adayımızı çıkardık. Ama bu tasarıda kağıt üzerinde Cumhurbaşkanını hedef alan ifadeler var. Evren, Demirel ve Sezer için ikinci kez seçilme yasağı yokken, Gül için böyle bir yasak getiriliyor. Cumhurbaşkanına bu düşmanlığı, husumeti anlayamıyorum. En iyisi tasarıya 'Gül seçilemez' yazın'' dedi.
Kuzu, Korkmaz'ın sözlerine, ''11. Cumhurbaşkanı seçilemezse, 10 ve 9. cumhurbaşkanları haydi haydi seçilemez'' karşılığını verdi.
Kuzu, ''Cumhurbaşkanı'nın iki yasayı veto etmesi hoşumuza gitti. Kendisi tecrübe de kazandı, devam etsin'' diyen CHP'li Özgündüz'e, ''Vetolardan biri benim hiç hoşuma gitmedi. Hangisi sen anlarsın. Aslında senin de hoşuna gitmedi, senin de için yanıyor ama söyleyemiyorsun'' demesi, Komisyonda gülüşmelere yol açtı.