Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nda değişiklik yapan teklif, 12,5 saat süren görüşmelerin ardından 63 ret oyuna karşın, 266 oyla kabul edilerek yasalaştı.

Kanuna göre, MİT mensupları veya Başbakan tarafından belirli bir görevi yerine getirmek üzere kamu görevlileri arasından görevlendirilenler, görevin niteliğinden doğan veya görev sırasında işledikleri iddia olunan suçlardan dolayı haklarında soruşturma yapılması Başbakanın iznine bağlı olacak.

Bu kişilerin, özel yetkili mahkemelerin görev alanlarına giren suçları işledikleri iddiasıyla haklarında soruşturma yapılmasında da Başbakanın izni aranacak.

Kanun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle devam eden soruşturma ve kovuşturmalarda da Başbakanın iznine bağlı olma hükmü uygulanacak.

Anayasa Mahkemesi’nin 3 yıl önce telefon dinlemelerini denetlemek üzere oluşturulan komisyonlar için Başbakan’a “özel görevli belirleme yetkisi” veren düzenlemeyi iptal ettiğini göz önüne alan AK Parti hükümeti, MİT Müsteşarı’nı yargıdan kurtaracak düzenlemede son dakika değişikliği yaptı. İptali engellemek için MİT Müsteşarı ile birlikte Başbakan izniyle yargıdan korunacaklar arasına, “belirli bir görevi ifa etmek üzere kamu görevlileri arasından Başbakan’ın görev vereceği kişiler” ifadesi eklendi. Böylece görevin belli olması ve kişinin de kamu görevlisi olması koşulu getirilerek iptal gerekçesi doğrultusunda düzenleme yapıldı.

MAHKEME NE DEMİŞTİ?
2005’te telefon dinlemeleri denetimini yapacak komisyon üyeleri saptanırken Başbakan’a da “özel olarak kişi ya da komisyon” belirleme yetkisi tanındı. MİT, Emniyet ve Jandarma yasasında değişikliklerle Başbakan’a özel görevli belirleme yetkisi veren yasayı dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile CHP AYM’ye taşıdı. AYM 4 yıl sonra, yasanın 6 ayrı maddesinde bulunan “Başbakan’ın özel olarak yetkilendireceği kişi veya komisyon” ifadelerini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. İptal gerekçesinde şu ifadeler yer aldı:

Başbakan tarafından yetkilendirilecek kişi ya da komisyon üyelerinin nitelikleri açık bir şekilde belirlenmediğinden Anayasa’nın 128. maddesine aykırıdır.

İptali istenilen kural takdire bağlı ve belirsiz bir yetki içerdiğinden hukuk devleti ilkesine de aykırıdır. Anayasa Mahkemesi’nde 2009’da oybirliğiyle alınan iptal kararının altında imzası olan Başkan HaşimKılıç ile 7 üye halen görevini sürdürüyor.

‘OPERASYONEL’ GELDİ GİTTİ
Teklifin görüşmelerine geçildiğinde, “operasyonel olmayan belirli bir görevi ifa etmek üzere kamu görevlileri arasından Başbakan’ın görevlendireceği kişiler” şeklinde bir önerge verileceği bildirildi. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Adalet Bakanı Sadullah Ergin ve grup başkanvekillerinin yaptığı toplantıda, ‘operasyonel’ ifadesinin, hukukta karşılığı olmadığı, yeni tartışmalar yaratacağı gerekçesiyle önergeye alınmasından vazgeçildi.

İDİL BİRET KANUNU
Gergin görüşme gece geç saatlere kadar sürdü. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, “kişiye özel yasa’’ eleştirilerine karşılık, 1948 yılında çıkarılan “İdil Biret ve Suna Kan’ın yabancı ülkelere, müzik tahsili için gönderilmesi kanununu’’ örnek gösterdi. Bozdağ, “Türkiye’nin Başbakanı, konusu suç olan bir emri ne bugün ne yarın verir. Başbakan ülkenin âli menfaatlerini korur’’ dedi. Bozdağ örgüte giden MİT elemanının, “görev kâğıdı” göstermeyeceğine de vurgu yaptı.

GİZLİ OTURUM
MHP, 1. madde üzerinde görüşmeler sürerken engelleme girişimleri çerçevesinde gizli oturum istedi. Saat 23.20’de gizli oturum yapıldı. Bu sırada MİT temsilcisi dahil bürokratlar da basınla birlikte salondan çıkarıldı. Oturum sadece 15 dakika sürdü. Daha sonra görüşmelere açık devam edildi. Ardından yapılan oylamada teklifin 1. maddesi kabul edildi.