Merkez Bankası 2012 nin 2. Bültenini Yayımladı

Merkez Bankası Başkanı Bilal San, raporun önsözünde, 2012'nin 6 ayı geride kalırken gelişmiş ekonomilerde yaşanan sorunların, gelişmekte olan ekonomileri küresel büyümenin lokomotifi haline getirdiğinin görüldüğünü belirtti.

"IMF, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası'nın üyelerinden oluşan ve troika adı verilen oluşumun İspanya, Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ta kurtarma amaçlı gerçekleştirilecek finansal yardımlar karşılığında talep edilecek önlem ve tedbirleri belirlemek üzere yürüttüğü müzakerelerden çıkacak sonuçlar ve bunların uygulanma başarısı AB ekonomisini ve geleceğini yakından ilgilendirmektedir.

Yurt dışında bu gelişmeler olurken, yurt içinde finansal yapının sağlamlığının tesis edilmesi ve sürdürülmesi için gerekli çalışmalar devam etmektedir. 31 Temmuz 2012 tarihli yasal karşılık cetvellerinden itibaren uygulanmak üzere, Türk Lirası yükümlülüklerde yasal karşılık oranları, mevduatın vadesine göre kademeli olarak indirilmiş ve vadelerin uzaması teşvik edilmiştir. Ayrıca altın gibi kıymetli madenler, yasal karşılığa tabi yükümlülükler arasına dahil edilmiştir. Yasal karşılık oranlarının azaltılmasıyla piyasaya kalıcı likidite sağlamaya ilaveten, bankacılık sistemi kaynak maliyetinin ucuzlaması ve bilançolardaki vade uyumunun olumlu yönde etkilenmesi beklenmektedir."

Merkez Bankası Başkanı San, Maliye Bakanlığı ile KKTC Merkez Bankası arasında "Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Yasası" kapsamındaki mali ilişkileri düzenleyen protokol ve anlaşma ile devlet iç borçlanma senetlerinin ihracı ve mali servisine ilişkin esasların belirlendiğini bildirdi.

San, bu kapsamda oluşturulacak ikincil piyasayla bankaların fon açıklarını gidermeleri ve fon fazlalarını değerlendirmeleri için alternatif bir imkan sunulmasının ve finansal piyasaların derinleşmesi yönünde katkı yapmasının hedeflendiğini kaydetti.

Merkez Bankası Başkanı Bilal San, bankacılık sektörünün aktif büyüklüğünün Haziran 2012 sonu itibarıyla artarak ilk kez 10 milyar TL üzerine çıktığını açıkladı.

Sektörün temel olarak kredilerden kaynaklanan aktif büyümesini, mevduatlardaki artış ile fonlamaya devam ettiğinin gözlendiğini belirten San, kredilerdeki büyümeye en önemli katkının, işletme ve tüketici kredilerinden sağlandığını ifade etti.

Mevduat toplamında görülen yüzde iki oranının üzerindeki artışın, ilk çeyrekte yaşanan azalışı fazlasıyla telafi ettiğini kaydeden Merkez Bankası Başkanı San, "2011 yılının aynı dönemi ile kıyaslandığı zaman 2012 Haziran sonunda sektörün dönem kârında, gelir-gider dengesindeki yapının da etkisiyle, kısmi artış meydana gelmiştir" dedi.

Merkez Bankası raporuna göre, haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE'de) bir önceki aya göre yüzde 0,95 azalış, 2011 yılı sonuna göre yüzde 0,73 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,07 oranlarında artış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış, yüzde 15,7 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda oldu. 2011 yılı Temmuz sonunda yüzde 9,5 olan yıllık TÜFE, 2012 yılının aynı ayında yüzde 6,9 oranında gerçekleşti.

Ticaret Dairesi'nce oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre, 2012 yılı ikinci çeyreğinde 40,9 milyon dolar, 2012 yılı ilk altı aylık dönemi itibarıyla toplam 70,8 milyon dolar değerinde ihracat yapıldı.

Çalışma Dairesi Müdürlüğü tarafından hazırlanan verilere göre; kayıtlı işsiz sayısının 2012 yılı ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemi itibarıyla yüzde 12,7 oranında azalarak 940 kişiye gerilediği, böylece 2011 yılının son çeyreğinde başlayan kayıtlı işsiz sayısındaki azalmanın 2012 yılının ilk iki çeyreğinde de devam ettiği gözlendi.

KKTC'ye gelen yabancı yolcu sayısı 2012 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19 oranında artarak toplam 262 bin 859 kişiden 312 bin 712 kişiye yükseldi. Turistik konaklama tesislerinde 2011 yılı ikinci çeyreğinde ortalama yüzde 44,8 olan doluluk oranı, 2012 yılının aynı çeyreğinde 1,3 puan artış gösterdi ve yüzde 46,1'e ulaştı.

2012 mali yılı ikinci çeyreği itibarıyla bütçe giderleri toplamı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,8 oranında artarak 697,4 milyon TL'ye ulaştı; bütçe gelirleri toplamı ise yüzde 6,3 oranında artarak 720,2 milyon TL'ye yükseldi.

Rapora göre KKTC'de haziran ayı itibarıyla 22 banka faaliyet gösteriyor. Sektördeki 22 bankanın 2'si kamu bankası, 13'ü özel sermayeli banka ve 7'si ise şube bankası...

2012 yılı Mart ayı sonunda 9 milyar 815 milyon 400 bin TL seviyesinde olan bankacılık sektörünün aktif toplamı Haziran 2012 sonunda yüzde 2,5 oranında arttı ve 10 milyar 62 milyon 100 bin TL'ye yükseldi.

Brüt krediler, Haziran 2012 sonunda bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,5 oranında artarak toplam 5 milyar 990 milyon 700 bin TL seviyesine ulaştı.

Geçmiş dönemlerde olduğu gibi, Haziran 2012 itibarıyla da işletme kredileri 2 milyar 956 milyon TL ile kredi türleri arasında birinci sırada yer alıyor. Bunu 1 milyar 836 milyon 700 bin TL ile tüketici kredileri izliyor.

Mart 2012 itibarıyla 481 milyon 200 bin TL olan sektörün toplam tahsili gecikmiş alacakları (TGA), 2012 yılı ikinci çeyreği itibarıyla yüzde 2,83 oranında azalarak 467 milyon 600 bin TL seviyesine geriledi.

Aynı dönemde, özel sermayeli bankalar ile şube bankalarının toplam TGA içindeki paylarında artış, kamu bankalarının payında azalış oldu. TGA dönüşüm oranı Haziran 2012 sonunda Mart 2012 sonuna göre 0,4 puan azalarak yüzde 7,8 olarak gerçekleşti. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yüzde 8,7 olan TGA dönüşüm oranı 0,9 puan azaldı ve yüzde 7,8'e düştü.

TGA için ayrılan karşılıklar oranı, Mart 2012 itibarıyla yüzde 63,8 iken, Haziran 2012'de 0,9 puan arttı ve yüzde 64,7'ye yükseldi. Mart 2012 sonunda yüzde 5,3 olan karşılıklar toplamının brüt kredilere oranı, 2012 yılı ikinci çeyreği sonunda 0,2 puan azalarak yüzde 5,1 seviyesine geriledi.

Haziran 2012 dönemi itibarıyla mevduat bir önceki çeyreğe göre 176,1 milyon TL artarak, 8 milyar 450 milyon 500 bin TL'ye çıktı. Sektörün mevduat toplamı, bir yıllık dönemde yüzde 10,34 oranında arttı.

Bunu 871 milyon 400 bin TL ve yüzde 10,3'lük payla ticari mevduat izliyor. Vadeli mevduatlarda yüzde 60,3 ile bir ay vadeli mevduatlar ilk sırayı alıyor. Bunu yüzde 15,4'lük payla vadesiz, yüzde 13,1'lik payla üç ay, yüzde 7,8'lik oranla bir yıl ve yüzde 3,4'lük oranla 6 ay vadeli mevduatlar takip ediyor.

Bankacılık sektörünün derinliği ile aracılık fonksiyonunun göstergelerinden biri olan brüt kredilerin toplam mevduata oranı, 2012 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 0,3, geçen yılın aynı dönemine göre 4,1 puan arttı ve yüzde 70,9 oranında gerçekleşti.

Sektörün istikrarı ve gelişmesi açısından büyük önem taşıyan özkaynaklar ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,8 oranında artarak 2012 yılının ikinci çeyreği sonunda 1 milyar 123 milyon 400 bin TL düzeyine yükseldi; geçen bir yıllık dönemde 111 milyon 200 bin TL artış gösterdi.