Ekonomik krizin neredeyse tüm Avrupa ekonomilerini etkilediği, ülkelerin mali disiplinle büyüme ikilemi arasına sıkıştığı bir ortamda Avrupa Birliği’nin uzun vadeli bütçesi konusundaki pazarlıklar da iyiden iyiye kızıştı. Avrupa Birliği Dönem Başkanı Kıbrıs’ın üye ülke başkentlerine gönderdiği taslak belge hem zorda olan ülkelerin hem de ekonomileri daha iyi durumda olan ülkelerin sert eleştirilerine hedef oldu. 2014-2020 bütçesiyle ilgili pazarlıkların temelini oluşturacak belgeye yönelik eleştirilerin odağında 50 milyar euro düzeyindeki ek kesinti talebi yer alıyor.

Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı özellikle yapısal harcamalarda ve tarım desteklerinde kesinti öneriyor. Zayıf ekonomiler ek kesinti talebinden şikayet ederken Birlik bütçesine net katkı yapar konumdaki ülkeler önerilen kesinti talebini yetersiz buluyor. Bu ülkelerden biri olan İsveç’in Avrupa İşleri Bakanı Birgitta Ohlsson, “Sadece 50 milyar euro düzeyinde bir kesinti temel alınarak anlaşma sağlamak mümkün olmaz” dedi. Önerilen kesinti düzeyinden memnun olmayan İsveç gibi Almanya ve İngiltere de öneriye son derece soğuk bakıyor. Berlin ve Londra, Komisyon tarafından önerilen yaklaşık 1 trilyon euro seviyesindeki bütçede yapılacak kesintinin 100-200 milyar euro diliminde olmasını istiyor.

İngiltere, çıkarlarına uymayan bir bütçenin gündeme gelmesi halinde veto yetkisini kullanacağını geçtiğimiz haftalarda net şekilde ve en üst düzeyden dile getirmişti. Polonya ise bütçe üzerinde anlaşılamaması durumunda bunun İngiltere’ye daha pahalıya patlayacağı uyarısında bulundu.

Komisyon’un bütçenin gelişme ayağıyla ilgili önerisinde 12.5 milyar euro daha kesme önerisi getiren Dönem Başkanlığı, tarım desteğindeki kesintiyi 5 milyar euro düzeyinde tutuyor. Tarım desteklerinden en fazla yararlanan ülkeler arasında Fransa, İtalya ve Almanya da yer alıyor. Taslak belgeye göre yedi yıllık dönem için tarım sektörüne yapılacak doğrudan ödemelerin 277 milyar euro seviyesini aşması öngörülüyor. Taslak belgede, ilk defa bütçe kalemi olarak önerilen enerji sektörü için ayrılacak miktarın Komisyon’un önerdiği gibi 9.1 milyar euro değil en fazla 7 milyar euro seviyesinde olması üzerinde duruluyor.

Üye ülkeler arasında ciddi güç gösterisine neden olacak asıl konuyu ise Avrupa Birliği bütçesine yapılan katkılara yönelik indirim talepleri oluşturuyor. Özellikle İngiltere bu konuda oldukça sert ve taviz vermeyen bir yaklaşım sergiliyor. “Zengin ülkeler için ödeme yapmak istemiyoruz” mesajı vererek 173 milyon euro indirim yapılmaması halinde veto yetkisini kullanacağını ilan eden Danimarka’nın yaklaşımı da pazarlıkları zorlama potansiyeline sahip. Fransa ve İtalya ise İngiltere’nin taleplerine yeşil ışık yakılması halinde kendilerinin de indirim talebinde bulunacaklarını duyurdular. Kıbrıs Dönem Başkanlığı, yaptığı önerinin 22-23 Kasım’da Brüksel’de bir araya gelip konuyu masaya yatıracak olan Avrupa Birliği liderlerinin yapacakları pazarlıklar için başlangıç noktası olacağını söylese de Pandora’nın Kutusu daha şimdiden açılmış gözüküyor.