'BALIK İSTİFİ'

Geçtiğimiz Kasım ayında Arakanlı Müslüman Ahmet, eşine ve sekiz çocuğuna veda ederek Myanmar'ın batısından yola çıktı. Ahmet'in balıkçı teknesi, Arakanlı Müslümanlar ile Budistler arasındaki çatışmalarda hasar görmüştü. Diğer 60 kişiyle birlikte 13 gün boyunca derme çatma bir tekneyle Andaman Denizi'ni aşarak Tayland kıyılarına vardılar. Taylanlı yetkililer tarafından yakalandıklarında Ahmet sıkıntılarının sona erdiğini düşündü.

Oysa yeni başlıyordu. O gece Arakanlılar sınırdaki Ranong bölgesinden polis otobüsüne bindirildi. İki saat sonra apar topar indirilip ağların altına saklanarak altı aracın arkasına yerleştirildi. "Balık istifi gibi yan yana yatmaya zorlandık" diyor Ahmet. O bilmiyordu ama, 61 Arakanlı insan kaçakçılarına satılmış, Malezya'ya doğru yola çıkmıştı. Tayland-Malezya sınırında bir kasabada araçlardan indiklerinde artık birer esirdiler.

'ZİNCİRLE DÖVÜYORLARDI'

"Tuvalet olarak kullanmamız için bir çukur kazdılar. Aynı yerde karnımızı doyurduk, uyuduk, tuvalete gittik. Korkunç bir koku vardı. Bizi demir sopalarla dürtüp zincirlerle dövdüler" diyor Ahmet. İnsan kaçakçıları Arakanlıları para ödeyerek almıştı ve masraflarını çıkarmak istiyordu. Ahmet ve arkadaşlarına sürekli telefon verilerek ailelerini aramaları ve yardım istemeleri isteniyordu. "Bizi polisten aldıklarını ve onlara para vermezsek bizi bırakmayacaklarını söylüyorlardı" diyor Ahmet.

Onun hayatı için biçilen değer 40 bin Tayland bahtı, yani 1.300 dolardı. Ahmet eşini arayarak bir ineklerini satmasını söyledi. Ama istenen paranın ancak yarısını çıkarabildi. Esir olarak geçen bir aydan sonra Tayland'daki Arakanlı biri, Ahmet'in yardımına koşarak kalan parayı ona borç verdi. Serbest bırakılan Ahmet otobüse bindirilerek Tayland'ın kuzey kenti Phuket'e gönderildi. Bütün olanlara rağmen Ahmet kimseye kin beslemiyor; hayatta olduğu için minnettar.

'DOĞAL ÇÖZÜM'

Hemen hemen hergün Tayland kıyılarına Arakanlı tekneler geliyor. Ahmet, Taylandlı yetkililerin sattığı tek kişi değil. Yılbaşı günü Puket'e varan bir teknenin akıbetini inceledik. 2 Ocak'ta kadın, erkek, çocuk 73 kişi kıyıya çıkarılıp kamyonlara dolduruldu ve Myanmar ile sınırdaki Ranong bölgesine götürülüp sınır dışı edilecekleri ilan edilerek yola koyuldu.

Ama çok geçmeden Arakanlıları insan kaçakçılarına satmak için anlaşma yapıldı. Kuraburi bölgesine varıldığında Arakanlılar yeniden teknelere bindirilerek denize açıldı. BBC muhabiri satışı gerçekleştirenlerden biri ile konuştu. Taylandlı yetkililere Malezya'dan 50 bin dolar ödendiğini söyledi. Taylandlı yetkililer birkaç görevlinin bu tür yolsuzluklara karıştığını belirtti. Fakat Ranong'da Arakanlılar sorunuyla ilgili bir yetkili, kaçakçılarla çalışmanın "doğal" çözüm haline geldiğini belirtti. Arakanlılar Myanmar vatandaşı olamadığı için Myanmar'a gönderilmeleri sorun oluyor.

Tayland ayrıca ekonomik göçmen olarak değerlendirdiği kişilerin ülkeye akın etmesini istemiyor. "Arakanlılar Malezya'ya gitmek istiyor; Malezya da Müslüman oldukları için onları kabul ediyor. Oraya ulaşmak için ellerinden geleni yapacaklardır" diyor yetkili. Malezya, Arakanlıların iltica başvurularını değerlendirmesi için BM Mülteci Komiserliği'ne onay verdi. Tayland ise kimin ilticacı olarak kabul edileceğine kendisi karar verme hakkını saklı tuttuğu için bu onayı vermiyor.

KADIN VE ÇOCUKLAR

Topladığımız bilgileri Tayland Dışişleri Bakanlığı'na ilettik. Müsteşar Sihasak Puangketkaew bu konuda soruşturma yürütüldüğünü, sorununun kaynağına inileceğini, sağlam bir çözüme ulaşmak için uluslararası işbirliği temelinde çalıştıklarını belirtti. Daha önce de Arakan akını olmuş, 2009'da Tayland hükümeti gelen tekneleri geri gönderdiği için ağır eleştirilere maruz kalmıştı.

Bu teknelerdeki insanların çoğu erkekti ve Tayland bunların ekonomik mülteci olduğunu söylüyordu. Ama bu defa durum farklı. Myanmar'ın batısındaki Arakan bölgesinde etnik çatışmalar 100 binden fazla Arakanlı Müslümanı kamplara yerleşmeye zorladı ve artık Andaman Denizi'ni geçen teknelerde kadın ve çocuklar da bulunuyor.