|
|
Kıbrıs Türk Sanayi Odası’ndan yapılan açıklamaya göre, seminerde Türkiye Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Türk Patent Enstitüsü ve Türk Eximbank gibi TC’nin önde gelen kurumlarından 16 uzman bürokrat bilgi birikimlerini seminere katılanlarla paylaştı.
DAÜ GİMER Başkanı Mustafa Tümer “İhracat Pazarlamasına Yönelik Uygulama Örnekleri” ve KTSO Genel Sekreteri Doğa Dönmezer ise “Kuzey Kıbrıs’ta İhracat İstatistikleri ve Değerlendirmeler” konusunda katılımcılara sunum yaptı.
GÜMRÜK İDARELERİNDE YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİRLERİ
Mersin Gümrük Müdürü Yılmaz Dokumacı ve Mersin Yolcu Salonu Müdürü Taner İnan’ın “Gümrük İdarelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri” konusunda seminer verdiği etkinlikte, katılımcılar Mersin Gümrüğü’nün ve TC Gümrük Mevzuatı uygulamaları konusunda pratik uygulamaları birinci elden dinleme fırsatı yakaladı.
GAZALİ: “SABIR VE ISRARLA HER ŞEYİN ÜSTESİNDEN GELİNEBİLİR”
KTSO açıklamasına göre, TC Lefkoşa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Harun Gazali, etkinliğin KKTC’de ihracatın geliştirilmesi konusunda fayda sağlayacağını umduğunu ifade ederken, ihracatın geliştirilmesi konusunda KKTC’li ihracatçılara ellerinden geldiğince yardımcı olmaya devam edeceklerini söyledi. Gazali, sabır ve ısrarlı olmakla her şeyin üstesinden gelinebileceğini sözlerine ekledi.
TÜMER: “İHRACAT İÇİN SANAYİ-ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİ ÖNEMLİ”
Doğu Akdeniz Üniversitesi Girişimcilik ve İnovasyon Merkezi Başkanı Doç. Dr. Mustafa Tümer, seminer sonucunda sanayi ile üniversiteler arasında işbirliğinin ne kadar önemli olduğunun ortaya çıktığını belirterek, “Seminere katılan öğrenciler mezuniyet sonrası iş hayatlarına daha doğru yön verebileceklerdir. Bu seminerin sonucunda üniversite ve sanayi işbirliğinin artırılması ve veri eksikliğinin giderilmesi konularında farkındalık yaratıldığına inanıyorum” şeklinde konuştu.
ÇIRALI: “BİLGİ EKSİLİĞİ GİDERİLDİ”
Türkiye’nin ihracatta önemli başarılar elde ettiğini belirten Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, bu başarının yakalanmasında özel sektör ve kamu sektörünün birlikte belirledikleri politikaların büyük önemi olduğunu belirtti. Çıralı şöyle devam etti:
“En büyük ihracat pazarımız olan Türkiye’nin ithalat mevzuatı konusunda detaylı sunumlar yapılmıştır. Kurum ve işletmelerimizin bu konudaki bilgi eksikliğinin bu seminerle giderilmesine fırsat yaratıldığını söyleyebiliriz. İhracatçılara yol göstermekte olan TC Ekonomi Bakanlığı’nın ihracatın artırılması konusundaki çalışmaları takdir edilmeli ve ülkemizde de mümkün olduğunca uygulanmalıdır.”
EĞİTİMLER
Seminerde 4 gün boyunca verilen eğitimler şöyle açıklandı:
“Kuzey Kıbrıs’ta İhracat İstatistikleri ve Değerlendirmeler, İhracat Pazarlamasına Yönelik Uygulama Örnekleri, Analiz Teknikleri, Beklenti Anketi, İş Dünyası İçin Ticari Bilgiye Erişim, Dış Pazar Araştırması, Yerinde Pazar Araştırması, İhracat Kredileri, İthalat Mevzuatı ve Uygulamaları, Menşe Kuralları ve Menşe İspat Bilgileri, Dış Ticarette Kullanılan Belgeler, İthalata İlişkin Gümrük Mevzuatı, Eşya Sınıflandırılması ve Türk Gümrük Tarife Cetveli, Eşyanın Gümrük Kıymeti, Gümrük İdarelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ulusal ve Uluslararası Patent Mevzuatı, Ulusal ve Uluslararası Marka Mevzuatı.”
Seminer, 33 maddeden oluşan sonuç bildirgesinin yayınlanmasıyla sona erdi.
SONUÇ BİLDİRGESİ
Sonuç bildirgesindeki maddeler şöyle:
1. Diğer turizm adalarıyla kıyaslandığında, KKTC’nin ihracat performansının turizm adalarının ortalamasının 9, Güney Kıbrıs’ın da 3 katı altında olduğu görülmektedir. Bu kapsamda ülkemiz ihracat konusunda potansiyelinin çok altındadır.
2. Turizm adalarında üretim olmaz anlayışının KKTC’de uzun yıllardır temelsiz olarak savunulması, ekonomiye zarar vermiştir.
3. Diğer turizm adalarının ihracatında ileri teknoloji ürünlerinin daha fazla yer aldığı gözlemlenmektedir. Kuzey Kıbrıs’ta da ileri teknoloji ürün üretimini teşvik edecek AR-GE, Teknoloji bölgesi ve benzeri düzenlemelerin hazırlanması gerekmektedir.
4. KKTC’de veri eksikliklerin olması ve kamu kurumları arasındaki koordinasyonun etkin çalışmaması ekonomik ve akademik açıdan sektörlerin incelenmesini zorlaştırmaktadır.
5. Firmalarımızın uluslararası pazarlarda rekabet edebilirliklerinin artırılması için Kümelenme konusunda çalışma başlatılmalıdır.
6. Sanayi ile ilgili yapılan tüm çalışmaların bir yerde toplanılması ve erişimin kolaylaştırılması sağlanmalıdır.
7. TC Ekonomi Bakanlığı tarafından uygulanmakta olan etki analizi, etki değerlendirme analizi, nicel ve nitel analiz teknikleri, politika değişikliklerinin, ekonomik, teknolojik gelişmelerin ekonomide yaratacağı değişikliklerin etkilerini analiz etmek için kullanılmaktadır. Bu tekniklerin ülkemizde de uygulanması konusunda çalışmalar yapılması ilerleyen dönemler açısından fayda taşımaktadır.
8. TC Ekonomi Bakanlığı’nın her çeyrekte yaptığı Dış Ticaret Beklenti anketiyle birlikte uygulanan politikaların etkilerinin ölçülmesi, alınması gereken tedbirlerin yönlendirilmesi, piyasaların değişen şartlarına proaktif bir şekilde müdahale edilmesi ve orta vadeli dış ticaret politikalarının oluşturulmasına katkı sağlanması mümkün olabilmektedir. Bu anketin ülkemizde dış ticarete yön veren firmalarla yapılması konusu araştırılmalıdır.
9. İşletmelerimiz için ticari bilgiye ulaşım konusunda Türkiye ve dünyada yaygın olarak kullanılan ücretsiz websiteleri bulunmaktadır. Bu kaynakları iş insanlarımıza aktarma konusunda KTSO başta olmak üzere diğer ilgili kurumlarımıza görevler düşmektedir.
10. Masa başı ve yerinde pazar araştırmasının ihracat yapan ve yapmayı düşünen tüm işletmeler tarafından seminerde belirtilen iyi uygulama yöntemleri çerçevesinde yapılmasında büyük fayda bulunmaktadır. Dış pazar araştırma teknikleri konusunda ülkemizde de bilgi birikimin artırılması konusunda çalışmalar yapılmalıdır.
11. Birleşik Arap Emirlikleri’nde(BAE) gıda konusunda TC Ekonomi Bakanlığı’nın yapmış olduğu yerinde pazar araştırması raporu ülkemiz gıda sektörü açısından da önemli bilgiler içermektedir. BAE ayrıca inşaat ve tekstil sektörlerine yaşanacak gelişmelerin de önemle takip edilmesi gereken bir pazardır.
12. KKTC ekonomisinin iki lokomotif sektörü kabul edilen turizm ve yükseköğrenim sektörlerinin ihtiyaçlarına yönelik, katma değeri yüksek, ihracatta mukayeseli avantajlı olunan ürünlerin tespit edilmesi konusunda bilimsel verilere dayalı bir strateji raporuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmalarda Türkiye’nin ilgili kurumlarından destek alınması önerilmiştir.
13. İhracatın geliştirilmesi ve ihracata yönelik sektörel stratejileri, eylem planları ve diğer unsurları da kapsayacak “İhracat Geliştirme Stratejisi’nin” oluşturulması gerekmektedir.
14. Türk Eximbank’ın TC şirketlerine Yurtiçi Kredileri, İhracat Sigortası ve Ülke-Alıcı Kredileri olmak üzere farklı alanlarda ihracatın geliştirilmesine yönelik destekleri bulunmaktadır. Bu destekler içerisinde KKTC’ye yönelik ihracat kredileri bulunmaktadır. Ancak bu desteğe KKTC içerisinde yapılan başvuruların sınırlı olduğu ve yeterince talep olmadığı ifade edilmiştir.
15. KKTC’deki ihracatçıların bu ilgili ihracat kredisine başvurmalarının teşvik edilmesi konusunda Türk Eximbank KKTC yetkilileri ve KTSO’nun çalışma başlatmasına gerektiği önerilmiştir.
16. Türk Eximbank kredisine başvuracak işletmelerin banka teminat mektupları işlemlerinde, eğer tapu ipoteği alınacaksa bu işlemlerde muafiyet sağlanması konusunda girişimler yapılması önerilmiştir.
17. Türk Eximbank kredilerinin KKTC’de tüm bankalar tarafından verilmesinin sağlanması için çalışma yapılmasına karar verilmiştir.
18. KKTC’nin en büyük ticaret partneri olan TC’nin ithalat mevzuatı ve uygulamalarının, ilgili kurum ve işletmeler tarafından ülkemizde detaylı olarak bilinmesi gerekmektedir.
19. TC’nin İthalat rejimi, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat, İthalatta Korunma Önlemleri Mevzuatı, İthalatta Gözetim Uygulanması Hakkında Mevzuat, İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı Mevzuatı gibi uygulamaları KKTC’de de değerlendirilmesinde büyük yararlar bulunmaktadır.
20. Ürünlerin bir ülkeden başka bir ülkeye ihracatında en önemli belgelerden biri olarak kabul edilen menşe belgeleri hakkında uluslararası kuralların ülkemizde de aktarılması faydalı olmuştur. Bu bilgi birikiminin KKTC’de geliştirilmesi gerekmektedir.
21. Dış ticarette kullanılan ticari, resmi, taşıma, sigorta ve finansman belgelerini ihracatçılar detaylı olarak özümsemelidir.
22. Tüm dünya gümrüklerinde geçerli olan Armonize Sistem Nomanklatürü, ilgili kurumlar ve özellikle ihracat yapmak isteyen tüm işletmeler tarafından en başta detaylı olarak bilinmesi gereken bir sistemdir.
23. Armonize Sisteminin eşyanın tanımının yapıldığı gümrük dışındaki diğer alanlarda da kullanılması konusunda çalışmalar yapılmalıdır.
24. TC Gümrük idarelerin eşyanın kıymet bedelinin nasıl hesaplandığı konusunda önemli bilgiler edinilmiştir. Söz konusu iyi uygulamalar KKTC’de yaygınlaştırılmalıdır.
25. Gümrük İdarelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri sunumunda, KKTC’nin hemen hemen tüm ihracatının yapıldığı Mersin Gümrüğü’nden Mersin Yolcu Salonu Müdürü ve Mersin Gümrüğü Müdürü sunum yaparak, uygulamaları birinci elden katılımcılara aktarmışlarıdır.
26. Son dönemlerde KKTC’den TC’ye yapılan ihracatta sorunlar büyük oranda azalmıştır.
27. KKTC’den TC’ye yapılan ihracatta yaşanan sorunlar, TC gümrük mevzuatının doğru bilinmesiyle birlikte en asgariye indirilebilecektir. Bu kapsamda TC gümrük mevzuatı ilgili birimler tarafından öğrenilmeli, takip edilmeli, yapılan değişiklikler TC’li yetkililer tarafından KKTC’deki yetkililere aktarılması koordine edilmelidir.
28. Patent başvuruları gün geçtikçe büyük önem kazanmaktadır. KKTC’den Türk Patent Enstitüsüne 2010-2013 yılları arasında sadece 3 patent ve 3 faydalı model başvurusu yapıldığı görülmektedir. Ülkemizde de işletmelerin, bireylerin ve üniversitelerin daha fazla buluş yapabilmesi ve patent alabilmesi konusunda çalışmalar yapılmalıdır.
29. Patent ve markalar konusunda KKTC’de mevzuatı günün ihtiyaçlarını karşılamaktan çok uzaktır. Bu mevzuatın AB müktesebatı uyum çerçevesinde güncelleştirilmesi vakit kaybedilmeden tamamlanmalıdır.
30. KKTC’deki işletmelerin markalaşma konusundaki eksikliklerini gidermesi ve markanın önemi konusunda daha fazla farkında olması gerekmektedir. İşletmeler markalarını sadece KKTC’de tescil ettirmekle yetinmemeli aynı zamanda Türkiye ve/veya AB ve hedef pazarındaki ülkede muhakkak tescil ettirmelidir.
31. Türk Patent Enstitüsü ile KKTC’deki markalardan sorumlu kurum arasında işbirliği yapılarak, Türkiye’de marka tescili yapılmak istendiğinde KKTC’de o markanın tescilli olup, olmadığının koordine edilmesi önerilmiştir.
32. KKTC’de stratejik yöresel ürünlerin tespit edilmesi, Coğrafi işaret tescilinin alınması ve markalaştırılması suretiyle ülke ekonomisine katkı sağlanmalıdır.
33. Uluslararası ticaretin finansmanında firmalar arasındaki ve finans kuruluşları arasındaki finansman enstrümanları kullanıldığı gözlemlenmektedir. Devlet destekli ihracat kredilerinin özellikle finansmana erişimin zor olduğu dönemlerde önemli bir rol üstlendiği belirtilmektedir. Bu kapsamda KKTC’deki firmalarının Türk Eximbank kredilerine ulaşmasının etkinleştirilmesi yanında, KKTC’de de bir ihracat destek kredisi ve sigortası programının geliştirilmesi değerlendirilmelidir.”