Enver Paşa komutasında 100 yıl önce düzenlenen Sarıkamış Harekatı sırasında donarak şehit düşen 60 bin Mehmetçik'i anmak için 7'den 70'e her yaştan binlerce kişi şehitlerine yürüdü. Hava sıcaklığının sıfırın altında 10 derece olmasına karşın yürüyüşe TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç ile birlikte Türkiye'nin dört tarafından Sarıkamış'a akın eden yaklaşık 30 bin kişi katıldı.
Enver Paşa komutasındaki birlikler, 22 Aralık 1914- 15 Ocak 1915 tarihleri arasında Sarıkamış'taki Allahuekber Dağları'nda Rus kuvvetlerini püskürtmek isterken ağır kış koşulları ile karşılaştı. Genelkurmay Başkanlığı kayıtlarına göre 60 bin asker şiddetli soğuk, açlık ve yetersiz kıyafete yenilerek şehit düştü. Erzurum'daki 9'uncu Kolordu Komutanlığı ile Sarıkamış'taki askeri birliklerde görevli subayların Allahuekber Dağları'ndaki sessiz anma törenleri, Alaattin Karaca başkanlığındaki Dağcılık Federasyonu ile 2003 yılında Erzurum Kalkınma Vakfı Başkanı olan Necati Bölükbaşı ve Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez'in çabaları ile kamuoyuna mal edildi.
Türkiye'nin dört bir tarafından gelen ve her yaştan yaklaşık 30 bin kişi, şehit düşen Mehmetçikleri anmak için Sarıkamış'ın Kızılçubuk Köyü'nde buluştu. 'Asımın Nesli Asrın Yürüyüşünde, Gök Allahuekber, Yer Allahuekber' sloganıyla düzenlenen yürüyüşe TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç, Kars Valisi Günay Özdemir, Kars Belediye Başkanı MHP'li Murtaza Karaçanta, milletvekilleri, kamu kurum müdürleri ile Türkiye'nin farklı illerinden çok sayıda kişi ve öğrenciler katıldı.
Anma programına katılan İçişleri Bakanı Efkan Ala, yürüyüşte bulunmadı. 12 yıldan bu yana yaz-kış düzenlediği etkinliklerin sonuncusunda silahlı saldırıya uğrayan ünlü kalp cerrahı Prof. Dr. Bingür Sönmez 'Can güvenliği' nedeni ile yürüyüşe katılmadı.
Yürüyüşe katılanlara kamyonlarla erzak, Türk bayrağı dağıtıldı ve şehitler için Kuran-ı Kerim okundu.
Eski futbolcu Tanju Çolak'ın da katıldığı yürüyüş öncesi TBMM Başkanı Çiçek'in isminin anons edilmesi ardından bazı kişiler programın geç başladığını iddia ederek tepki gösterdi. 'Yuh' sesleri ve tepkisi üzerine açıklama yapan Çiçek, şunları söyledi:
"Burada, programın 10.30'da başlayacağı bir ay evvelden yazılan davetiyelerde var. Biz de saat 10.30'da geldik. Saatlerinize bir bakın. Bir kısım yalan yanlış haberlerle vatandaş tahrik ediliyor olabilir. Basın mensupları burada, sadece buradakiler değil, tüm Türkiye'den gelenler var. 10.30'a alınmasının sebebi de başka yerlerden gelenler olması. Ben şimdi gördüm, Çorum'dan, İstanbul'dan, Iğdır'dan, Erciş'ten var. Yanlış bir bilgiyle 'Efendim biz geç kalıyoruz da ondan dolayı 10.30 başlıyor' gibi bugünün anlamına yakışmayan bir kısım değerlendirmeler olabiliyor. Saatlerinize bakarsanız biz vaktinde geldik. Hayatım boyunca da hiçbir randevuma geç kalmadım."
Cemil Çiçek'in açıklaması sonrası başlayan yürüyüşte katılımcılar dev bayraklarla 'Şehitler ölmez vatan bölünmez' sloganlarıyla sıfırın altında 10 derece olan soğukta yürüyüşe başladı. Zorlu yürüyüşe katılanlar 8 kilometrelik Şehit Kurmay Albay Faruk Sungur yolunu izleyerek Yukarı Sarıkamış Mahallesi'ndeki tören alanına geldi.
BOLU'DA, SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ İÇİN YÜRÜDÜLER
Bolu'da biraraya gelen yaklaşık 100 kişi, Türk bayraklarıyla yürüyüp Sarıkamış şehitlerini andı.
Sarıkamış Harekatı'nın 100'üncü yıl dönümü nedeniyle Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü'nce yürüyüş düzenlendi. 17 Temmuz Spor Salonu önünde toplanan, aralarında Bolu Belediye Başkan Yardımcısı Hüseyin İka, Bolu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Yahya Şahan ve öğrencilerin bulunduğu yaklaşık 100 kişi, anma yürüyüşüne katıldı. 'Asrın yürüyüşünde gök Allahuekber, yer Allahuekber' yazılı pankart açarak Türk bayrağıyla yürüyen grup marşlar söyledi. Yaklaşık iki kilometrelik anma yürüyüşü, Belediye Meydanı'nda son buldu.
ANTALYA'DA ÖĞRENCİLER SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ İÇİN YÜRÜDÜ
Antalya'da biraraya gelen 17 okuldan yaklaşık 2 bin öğrenci, Sarıkamış harekatında donarak şehit düşen on binlerce Mehmetçik'i yürüyerek andı.
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Antalya Gençlik Merkezi ve Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen 'Sarıkamış şehitleri Asım'ın Nesli Asrın Yürüyüşü' adlı etkinlik kapsamında Antalya'daki 17 okuldan 2 bin civarında öğrenci, Cumhuriyet Meydanı'nda biraraya geldi. Meydanda yapılan törende saygı duruşunda bulunup İstiklal Marşı okuyan gençler, ellerindeki Türk bayrakları ile Işıklar Caddesi'ne yürüdü. Gençler yürüyüşte, 'Şehitler Ölmez Vatan Bölünmez', 'Mustafa Kemal'in Askerleriyiz' sloganı attı.
Yürüyüşün ardından etkinlik kapsamında Atatürk Spor Salonu'nda dua okundu ve tiyatro gösterisi yapıldı. Etkinlikte yağlı buğday çorbası ile üzüm hoşafı dağıtıldı.
Antalya Gençlik ve Spor Hizmetleri İl Müdürü Burhanettin Hacıcaferoğlu, "Çanakkale ne ise bizim için Sarıkamış da odur. Amacımız Sarıkamış'ta şehit olan gençlerimizi anmak. Bu organizasyonlar geleceğimizin teminatı gençlerimize milli bilinç vermek içindir. Geçmişini bilmeyen gençler geleceğini sağlam temellerle inşa edemez" dedi.
TOKAT'TA SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ İÇİN YÜRÜYÜŞ
Tokat'ta Sarıkamış Harekatı'nın 100'üncü yıl nedeniyle düzenlenen anma yürüyüşüne katılan yüzlerce kişi, Garnizon Şehitliğindeki şehit mezarlarına karanfil ve Türk bayrağı bıraktı.
Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından düzenlenen 'Sarıkamış Şehitlerini Anma Yürüyüşü' Tokat'ta saat 10.00'da Gaziosmanpaşa Stadyumu önüne başladı. Yürüyüşe yaklaşık 1500 kişi katıldı. Yürüyüşe katılanlar Gaziosmanpaşa Bulvarı üzerinden Erenler Mahallesi'nde bulunan Garnizon Şehitliğine kadar ellerinde Türk bayrağı ile birlikte yürüdü. Yaklaşık 5 kilometrelik yürüyüş sırasında, 'Şehitler ölmez vatan bölünmez' sloganı atıldı. Garnizon Şehitlik Anıtı'nda son bulan yürüyüş sonrası, İl Müftü Yardımcısı Selahattin Şanver tarafından tüm şehitler için dua edildi. Yürüyüşe katılanlar, şehit mezarlarına karanfil ve Türk bayrağı bıraktı. Gençlik ve Spor İl Müdürü Cemil Çağlar, Tokat'ta bu kapsamda ilk defa güzel bir yürüyüşün yapıldığını belirterek, şöyle dedi:
"Bu yürüyüş gerçekten çok anlamlıydı. Amacımız; tarih bilinci, vatan sevgisini oluşturmak ve bu şuurda genç nesillerin yetişmesine katkıda bulunmaktı. Sanırım bunu başardık. Yüzlerce genç ellerinde Türk bayrakları yaklaşık 5 kilometre yürüdüler."
ÇANAKKALE'DE SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ ANILDI
Çanakkale'de, Sarıkamış şehitlerini anmak için yürüyüş ve tören düzenlendi.
Çanakkale Gençlik Spor İl Müdürlüğü tarafından organize edilen "Asım'ın Nesli Asrın Yürüyüşünde" isimli Sarıkamış şehitlerini anma yürüyüşü Cumhuriyet Meydanı'ndan başladı. Oluşturulan kortejde Çanakkale Vali Yardımcısı Saim Eskioğlu, AK Parti Çanakkale Milletvekili İsmail Kaşdemir, Çanakkale Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Nuammer Uslu, Gençlik Merkezi üyeleri, öğrenciler ve vatandaşlar yer aldı. Korteje katılanlar Sarıkamış türküleri eşliğinde ellerinde Türk bayrakları ile Demircioğlu Caddesi, Atatürk Caddesi, Balıkesir Caddesi, Piri Reis Caddesi ve Kayserili Ahmet Paşa Caddesi güzergahından Morabbin Parkı'na kadar yürüdü.
Burada Sarıkamış Şehitleri'ni anmak için düzenlenen tören saygı duruşunda bulunulup, İstiklal Marşı'ın okunmasıyla ile başladı. Gençlik Lideri Esin Akar yaptığı konuşmasında, 22 Aralık 1914- 15 Ocak 1915 tarihleri arasında Enver Paşa komutasındaki birliklerin Sarıkamış'taki Allahuekber Dağları'nda Rus kuvvetlerini püskürtmek isterken, kara kışa yenik düştüğünü belirtip, "Bazı kaynaklara göre 90 bin, bazı kaynaklara göre de 60 bin asker düşmana değil, şiddetli soğuk, yetersiz kıyafet ve açlığa yenilmiştir" dedi.
Çanakkale Vali Yardımcısı Saim Eskioğlu ise tarih şuurunu, milli bilinci yükseltmenin ve geliştirmenin en önemli unsurlarından birisinin atalarımızı ve tarihimizi anmak olduğunu belirterek, "Atalarımız, bizlerin bu duygularından mutlaka haberdar oluyor. O bilinç ve şuurla Türkiye'nin her yerinde olduğu gibi Çanakkale'de de bu destan yaratmış kentin evlatları olarak bugün burada bulunuyoruz. Dileğimiz o dur ki binlerce insanın katıldığı büyük anma toplantılarıyla hatırlayalım şehitlerimizi. Bu bilincin gelişmesi her şeyden daha önemlidir. Şehitlerimizin ruhları şad olsun" diye konuştu.
AK Parti Çanakkale Milletvekili İsmail Kaşdemir ise "Bu Pazar sabahında içimizdeki vatan aşkıyla, ecdadımıza olan saygıyla, vatan ve millet sevgimizle bayraklarımızı aldık ve kahraman ecdadımızı anarak, onları içimizde hissederek yürüyüşümüzü tamamladık. Bu millet her zaman ecdadına sahip çıkmıştır. Çünkü bu milletin ve ülkenin geçmişi kahramanlıklarla doludur. Sarıkamış bir vatan toprağıydı tıpkı Çanakkale gibi. Çanakkale gibi kahramanlık destanının yazılmış olduğu bu topraklarda Sarıkamış şehitleri ve gazilerimiz de aynı heyecanla, aynı ulvi amaçla yollara düşmüşlerdi. Sarıkamış da vatan parçasıydı, Çanakkale'de vatan parçası. Bu millet vatanın her karışışını, her çakıl taşını, her bir santimetrekaresini savunmak için Çanakkale'de olduğu gibi Sarıkamış'ta da gözünü kırpmadan kara toprağa girmeyi başarmış ve becermiştir" dedi. Anma töreni katılımcılara bardakta çorba ikramıyla sona erdi.
ADIYAMAN’DA SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ ANILDI
Adıyaman’da, Sarıkamış Harekatın 100'üncü yılı nedeniyle yürüyüş düzenlendi ve dualar edildi.
Öğle saatlerinde Mimar Sinan Kültür Parkı önünde toplanan kalabalık ellerinde Türk bayrakları ile Valilik binası önüne yürüdü. Valilik önünde İstiklal Marşı okuyan kalabalığa konuşan Adıyaman Valisi Mahmut Demirtaş, "Bizim tarihimizde zaferler kadar acılar da büyük bir yer tutmaktadır. Bu vatan uğruna Sarıkamışa'a giden Diyarbakırlı Trabzonluya, Hakkarili Edirneliye ve Adıyamanlı Kırşehirli askerler birbirlerine sarılarak şahadet mertebesine ulaşmıştır. O isimsiz kahramanlar bizlere kardeşliğin nasıl olacağını gösterdiler. Bundan 100 yıl önce vatan için şahadet şerbeti için şehitlerimiz bu gün millet tasavvufunu şekillendiren kahramanlarımızdır. Bir ülke kendini vatan uğruna feda etmeye hazır insanlara sahip olduğu sürece asla yıkılamaz" dedi.
Kalabalık, konuşmanın ardından şehitler için hep birlikte dua etti.
ZONGULDAK’TA SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİNİ ANMA YÜRÜYÜŞÜ
Sarıkamış Harekatı'nın 100’üncü yıldönümünde, donarak şehit olan on binlerce asker için Zonguldak'ta 'anma yürüyüşü' düzenlendi.
Milli Egemenlik Caddesi’ndeki Öğretmenevi önünden başlayan yürüyüşe İl Milli Eğitim Müdürü Turgut Özbek, İl Afet ve Acil Durum Müdürü Ahmet Güngör, muharip gaziler, sağlık görevlileri, bazı sivil toplum örgütleri, öğrenciler ve sporcular katıldı. Yürüyüşe katılan 300 kişi ellerinde Türk bayrakları ve 'Dedeciğim ben geldim', 'Sarıkamış ayazdır', 'Sarıkamış yaramdır', 'Sarıkamış boramdır', 'Sarıkamış destanı kalmasın anılarda' ve 'Sarıkamış destandır' yazılı döviz taşıdı. Yaklaşık 2 kilometre yürüyen kalabalığa vatandaşlar alkışlarla sürücüler ise korna çalarak destek verdi. Şehitler Anıtı’nda sona eren yürüyüşün ardından saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu.
Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Uğur Akdeniz, amaçlarının, Sarıkamış harekatının 100’üncü yılında bir kez daha şehitleri anmak ve bunu genç gönüllerde ebediyete kadar yaşatmak olduğunu söyledi. Akdeniz, "Bugün birkaç kilometre yürüdünüz. Her adımında önemli şeyler kazandınız. Sarıkamış ruhunu da burada yaşamış oldunuz, görmüş oldunuz. Gençlerimizin de gözlerinde Türkiye Cumhuriyeti’nin ilelebet payidar kalacağını görmek bizi çok mutlu etti" dedi.
Daha sonra Şehitler Anıtı’na karanfil bırakıldı.
2 BİN 100 METRE RAKIMDA 150 METRELİK TÜRK BAYRAĞI
Sarıkamış'ta 100 yıl önce düzenlenen harekatta şehit düşen Mehmetçikler, Kahramanmaraş'ta 2 bin 100 metre rakımda 150 metre uzunluğunda Türk bayrağı açılarak dualarla anıldı.
Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü'n bağlı Gençlik Merkezi ile Kahramanmaraş Dağcılık Arama ve Kurtarma Derneği (KADAK) tarafından Sarıkamış Harekatı'nın 100'üncü yıldönümü nedeniyle Ahir Dağı'nda anma programı düzenlendi. Yüzlerce kişinin katıldığı etkinlikte 2 bin 100 metre rakımdaki Yedikuyular Mevkii'nde bir araya gelen grup, saygı duruşunda bulunduktan sonra İstiklal Marşı'nı okudu. Kalabalık, daha sonra karlı dağın yamacında 2 kilometre yürüyerek 150 metre uzunluğundaki Türk bayrağıyla 'hilal' oluşturdu. Gaziler ve öğrencilerin de katıldığı anma programında konuşan Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Ali İhsan Kabakçı, bakanlık tarafından yıllardır düzenlenen etkinliği Kahramanmaraş'ta 2 yıldır düzenlediklerini belirterek, şöyle dedi:
"100 yıl önce Kars’ı Rus işgalinden kurtarmak için Allah-u Ekber Dağı’nda tek kurşun atmadan şehit olan Mehmetçikleri anmak için burada toplandık. Sarıkamış’taki şehitlerimizin yaşadıklarını oradaki askerlerimizin yaşadığı uzun geceleri hissetmek için buradayız."
Etkinliğe katılanlar mutlulu olduklarını, şehitleri dualarla andıklarını söyledi. Program, Sarıkamış'ta donarak şehit olan Mehmetçiklere dua edilmesinin ardından sona erdi.
KIRIKKALE'DE SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ ANILDI
KIRIKKALE'de, Sarıkamış harekatının 100. yılı nedeniyle 'Türkiye Şehitleriyle Yürüyor' anma etkinliği düzenlendi. Kırıkkale Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü'nce düzenlenen etkinlikte şiirler okundu, dualar edildi.
Cumhuriyet Meydanı'nda toplanan Kırıkkaleliler, Sarıkamış harekatında donarak şehit düşen 60 bi mehmetçik için anma programı düzenledi. İstiklal Marşı ve Kuran okunmasıyla başlayan etkinlikte, Sarıkamış şehitleri için indirilen 1024 hatimin duası İl Müftüsü Bekir Gerek tarafından yapıldı. Fen Lisesi öğrencileri Bürşa Akpınar, Selin Küçük, Enes Musa Cilasun da 'Sarıkamış'ta Yüz Yıl' isimli şiirleri okudu.
Kırıkkale Vali Yardımcısı Rıfat Ata, tarihimizde önemli bir yere sahip olan Sarıkamış harekatını anlatırken, "Bu Anadolu coğrafyası kolay kazanılmamıştır. Tarihimizde çok önemli zaferler elde edilmiştir. Bunların yanında unutulmayacak üzücü gelişmeler de yaşanmıştır. Niçin yaşanmıştır, Vatanın birliği bütünlüğü, bayrağın daima göklerde yücelmesi, ezanımızın susmaması için yaşanmıştır. Sarıkamış şehitlerimize yüce Allah'tan rahmet diliyoruz. Bu anma törenleri şehitlerimiz için çok anlamlıdır. Şehitler şehit olurken hiçbir şekilde üzülmezler, şehitlerimiz unutuldukları zaman üzülürö diye konuştu.
Törende konuşan Kırıkkale Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Rıfat Ünlü ise konuşmasında, 22 Aralık 1914 ile 15 Ocak 1915 tarihleri arasındaki Osmanlı- Rus savaşı sırasında Sarıkamış'ta bulunan Allahuekber dağlarında 90 bin askerin milli mücadele adına, vatan uğruna canlarını seve seve feda ettiklerini söyledi. Ünlü, "Dondurucu soğuk ve tipi altında şehit olurken bile kol kola giren ve ebediyete bu şekilde yürüyen Mehmetçiğin bu acı destanı bir fedakarlık ve kahramanlık örneği olduğu kadar, birlik ve kardeşlik dersidir. Sarıkamış'ta şehit olanlar 'Allah Allah' nidalarıyla şehit oldu. Vatan ve millet sevgisiyle şehit oldu. Ülkemizin her yerinde bugün Sarıkamış şehitleri hatırlanıyor, onlar için dualar, mevlitler, hatimler okunuyor" diye konuştu.
SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ ERCİYES’TE ANILDI
Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın organize ettiği, Kayseri Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi’nin desteklediği 1914’te Sarıkamış Harekatı’nda yaşamını yitiren şehitleri anmak için düzenlenen '100’üncü yılda Sarıkamış Yürüyüşü' Erciyes Dağı’nda düzenlendi.
Erciyes Dağı Tekir Yaylası’nda planlanan anma yürüyüşü için çok sayıda kişi, kent merkezinden otobüslerle dağa çıkarıldı. Yaklaşık 7 bin kişinin katıldığı 3 kilometrelik yürüyüşe, Vali Orhan Düzgün, AK Parti Kayseri milletvekilleri Yaşar Karayel, İsmail Tamer, ilçe belediye başkanları da katıldı. Sarıkamış şehitlerini temsil etmesi amacıyla dönemin askeri kıyafetleri giydirilmiş öğrencilerin önde olduğu yürüyüşte tekbir getirildi, 'Sarıkamış Türküsü'nü söyledi.
Kayak merkezinde tamamlanan yürüyüş ardından şehitler için Kuran-ı Kerim okundu, dua edildi. Milletvekili İsmail Tamer, Türkiye’yi böldürmeyeceklerini belirterek şöyle konuştu:
"Onlar bizim için, bu vatan için öldü. Bir vatan için ölmek varsa hep birlikte buradayız. Kayseri burada, Türkiye burada. Şu anda Kayseri’den 150 gencimiz Allah-u Ekber Dağları’nda bizleri temsilen yürüyorlar. Onları orada yad edenlerle, hep birlikte Türkiye olduk. İnşallah, ne şehitlerimizi unutturacağız, ne de bu vatanı böldüreceğiz. Bu vatanın dirliği, birliği için, geleceğimiz için hep birlikte Türkiye olacağız. İşte al bayrak bunun için var."
Vali Orhan Düzgün ve Millekvekili İsmail Tamer de konuşmasında katılımcılara teşekkür etti. Konuşmaların ardından dönemin kıyafetlerini giyen Sümer Lisesi öğrencileri Sarıkamış Harekatı’nı canlandırdı.
SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ UŞAK'TA ANILDI
Uşak'ta, Sarıkamış harekatın 100'üncü yıl dönümü nediniyle Valilik ile Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'nün düzenlediği yürüyüşle şehit olan askerler anıldı.
Cumhuriyet Meydanı'ndaki Atatürk Anıtı önünden başlayan yürüyüşe Uşak Valisi Seddar Yavuz, AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, CHP Uşak Milletvekili Dilek Akagün Yılmaz, Uşak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sait Çelik, Uşak İl Jandarma Komutan Vekili Yarbay Osman Küçük, Uşak Belediye Başkan Yardımcısı Hakan Uludağ, çok sayıda asker ve vatandaş katıldı. Saygı duruşunda bulunulup, İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından başlayan yürüyüş Karaağaç Mahallesi'ndeki Anıt Tepe'de son buldu. Yürüyüş sırasında askerler büyük bir Türk bayrağı, gençler de 100 metre uzunluğunda Türk bayrağı açtı. 'Şehitler ölmez, vatan bölünmez' sloganı eşliğindeki yürüyüş sonunda, protokol üyeleri ile katılımcılara tarhana çorbası ikram edildi. Anıt Tepe'deki Türk bayrağı önünde devam eden program, Kuran okunmasının ardından şiir ve müzik dinletisi ile devam etti.