Kadir gecesi, Kadir Suresinde belirtildiği üzere Kur’anı Kerim’in Peygamber Efendimize vahyedilmeye başlandığı gecedir. Aynı surede Kadir Gecesi’nin bin aydan hayırlı olduğu da buyurulmuştur. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’in inmeye başladığı bu gecenin, biz Müslümanlar nazarındaki kıymeti sonsuzdur.
Kadir Gecesi'nde okunacak dualar ve yapılacak ibadetler...
Kadir Suresi
Kur'an-i Kerim'in doksan yedinci suresi olup bes ayet; otuz kelime ve yüz yirmi harften olusur. Fasilasi "râ" harfidir. Ismini ilk ayetinde geçen "kadr" kelimesinden alan bu surenin Mekke'de mi, yoksa Medine'de mi indigi konusunda ihtilaf vardir.
Sure, insanlara Kur'an'in degeri ve önemi hakkinda bilgi vermektedir. Allah Teala, Hicr Suresinde "Bunu biz indirdik" buyurur. Yani Hz. Peygamber (s.a.v)'in arzusu ile degil bizim dilememiz sonucu indirilen apaçik bir kitaptir 0.
Bir kere Resulüllah (s.a.v) Ashab-i Kirama Israilogullarindan birinin, silahini kusanarak Allah yolunda bin sene cihat ettigini bildirmisti. Ashabin buna hayret etmesi üzerine Cenabi Hak, Kadir suresini indirmistir (Tecrîd-Sarîh Tercemesi, VI, 313).
a) Kur'an-i Kerim bu gecede inmeye baslamistir.
b) Bu gecedeki ibadet, içerisinde Kadir gecesi bulunmayan bin ayda yapilan ibadetten daha faziletlidir.
c) Gelecek bir seneye kadar cereyan edecek olan her türlü hadiseler Allah Tesl'nin ezeli kaza ve takdiri ile ilgili meleklere bu gece bildirilir (Tecrîdi Sarih Tercemesi, VI, 312).
d) Bu gecede yeryüzüne Cebrail ve çok sayida melek iner.
e) Bu gece tanyerinin agarmasina kadar esenliktir, her türlü kötülükten uzaktir. Yeryüzüne inen melekler ugradiklari her mümine selam verirler.
"Siz Kadir gecesini Ramazan'in son on günü içerisindeki tek rakamli gecelerde arayiniz" buyurmustur (Buhari, Müslim).
Ibn Ömer (r.a) söyle nakletmistir:
Sahabelerden bazi kimselere, rüyalarinda, Kadir gecesinin, (Ramazan'in) son yedi günü içinde oldugu gösterildi. Resulüllah (s.a.v) onlara: "Görüyorum ki rüyalariniz Ramazanin son yedi günü hakkinda birbirine uygun düsmüstür. Artik kim Kadir gecesini aramaya kalkisirsa, onu Ramazan'in son yedisinde arasin, buyurmustur (Buhari, Müslim).
Ebu Hureyre (r.a)'in rivayet etmis oldugu hadisi serifte Peygamber Efendimiz (s.a.v) söyle buyurmustur:
"Kim Kadir gecesini, faziletine inanarak ve alacagi sevabi Allah'tan bekleyerek ibadet ve taatla geçirirse geçmis günahlari bagislanir" (Buhari).
Süfyan-i Sevri: "Kadir gecesi dua ve istigfar etmek namazdan sevimlidir. Kur'an okuyup sonra dua etmek daha güzeldir" demistir (Tecrid-i Sarih Tercemesi, VI, 313).
Hz. Aise (r.ah) söyle anlatiyor:
"Ey Allah'in Resulü! Kadir gecesine rastlarsam nasil dua edeyim? diye sordum.
Resulüllah (s.a.v):
"Allahümme inneke afüvvün tühibbü'l-afve fa'fu annî (Allah'im sen çok affedicisin, affi seversin, beni affet)" diye dua et, buyurdu (Tecrîd-i Sarih Tercemesi, VI, 314).
Kadir süresi "Biz onu Kadir gecesi indirdik. Kadir gecesi nedir, bilir misin sen? Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır. Meleklerle Ruh o gece Rabblerinin izniyle her iş için iner de iner. Tam bir esenliktir o gece, tâ tan yeri ağarıncaya kadar." (Kadîr sûresi, 1-5) "Biz Kur'an'ı kutlu bir gecede indirdik." (Duhân sûresi, 3)
Kadir Gecesi çekilmesi gereken tesbihler
Hz Aişe (r.a) buyurdu ki: Ya Resullulah (S.A.V) Kadir gecesine yetişirsem nasıl dua edeyim? dedim. Oda şöyle buyurdu; "Allahümme inneke afuvvün kerimün tuhibbül afve fağfü anni"
ANLAMI: Allahım sen affedicisin, affetmeyi seversin beni affet. (Tirmizi)
Laihahe illahül hakimül kerimü sübhane rabbis semavati sebği ve rabbi arşil azim.
Hz. Peygamber (S.A.V.) buyurdu: "Her kim bu duayı üç defa okursan sanki Kadir Gecesini idrak etmiş gibi sevaba nail olur."
Kadir Gecesi Duası
Aişe (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
"Ben:
−Ya Rasulallah, Kadir gecesini bilirsem, o gece ne söyleyeyim dedim. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
"Allahumme İnneke Afuvvun Tuhibbu'l-Afve Fağfu Anni."
'Ey Allah'ım! Sen çok affedicisin, affetmeyi seversin beni affet de' buyurdu." (Tirmizi 3742)
1) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
"Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
'Herkim imanla ve ecrini Allah'tan umarak Ramazan orucunu tutarsa onun geçmiş günahları mağfiret olunur. Herkim de imanla ve ecrini Allah'tan umarak Kadir gecesini ihya ederse onun geçmiş günahları mağfiret olunur' buyurdu."
Buhari 1868, Müslim 760/175, Ebu Davud 1372, Nesei 2201, Begavi 1707, Albânî Sahihu'l-Cami 6441
2) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
"Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
'Sizler Kadir gecesini Ramazanın son on günündeki tek gecelerde arayınız' buyurdu."
Buhari 1870, Müslim 1169/219, Tirmizi 797, Ahmed 24346, Albânî Sahihu'l-Cami 2922
3) Ubâde bin Samit (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
"Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kadir gecesini bize haber vermek için mescide çıkmıştı. Müslümanlardan iki adam kavga ettiler. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
'Kadir gecesini size haber vermek için çıkmıştım, falan ve falan birbiriyle kavga ettiler (onun malumatı benden) kaldırıldı. Böyle olması sizin için belki daha hayırlıdır. Sizler onu (yirmiden sonraki) dokuzuncu, yedinci, beşinci gecelerde arayınız' buyurdu."
Buhari 1874, Darimi 2/2728, İbni Ebi Şeybe 2/487/3, İbni Huzeyme 2198, Beyhaki 4/311, Begavi 1821, Tayalisi 576, Malik 1/320/13
4) Zerrubnu Hubeyş (Rahmetullahi Aleyh) dedi ki:
"Ubeyy bin Ka'b (Radiyallahu Anh)'a kardeşin Abdullah ibni Mesud (Radiyallahu Anhuma):
−Seneyi ihya eden kimse kadir gecesine isabet eder diyor dedim.
Ubeyy (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
−Allah ona rahmet etsin, insanların ona güvenip dayanmamasını istemiştir. Oysa o, kadir gecesinin Ramazanda, Ramazanın son on gününde ve yirmi yedinci gecede olduğunu elbette bilir. Sonra istisna etmeksizin yemin etti ve:
−Kadir gecesi yirmi yedinci gecedir dedi.
Ben:
−Ya Ebe'l-Münzir, hangi şeye dayanarak böyle söylüyorsun dedim.
Ubeyy (Radiyallahu Anh):
−Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in haber verdiği alamet veya ayetle, güneş o gecenin sabahında şuasız olarak doğar dedi."
Müslim 1169/220, Humeydi 375, Ebu Davud 1378, Tirmizi 793, İbni Hibban 3689, İbni Huzeyme 2191-2193, Beyhaki 4/312, Begavi 1828, Abdurrezzak 7700
Kadir Gecesinde nasıl ibadet edilmelidir?
Kadir gecesini, namaz kılarak, Kur'ân-ı Kerim okuyarak, tevbe, istiğfâr ederek ve dua yaparak değerlendirmeli.
Üzerinde namaz borcu olanların nafile namazı kılmadan önce hiç değilse beş vakit kaza namazı kılmaları daha faziletlidir. Kazası yoksa nafile kılar.
Süfyan-i Sevrî: "Kadir gecesi dua ve istiğfar etmek namazdan sevimlidir. Kur'ân okuyup sonra dua etmek daha güzeldir." (Tecrid-i Sarih Tercemesi, VI, 313) demistir.
Aişe demiştir ki; Hz. Muhammed (s.a.v) 'e:
"- Ey Allah'ın Rasûlü! Kadir gecesine rastlarsam nasıl dua edeyim?" diye sordum. Rasûlüllah (s.a.s):
"- Allahümme inneke afüvvün tühibbü'l-afve fa'fu annî: Allah'ım sen çok affedicisin, affı seversin, beni affet." diye dua et, buyurdu (Tecrîd-i Sarih Tercemesi, VI, 314).
Kandil Geceleri Peygamber'in ( a.s.m ) uygulamasında yoktur. Ancak 3. asırdan itibaren mistik çevrelerde kutlanmaya başlanmış ve bu geceler Osmanlılar döneminde Padişah II. Selim zamanından başlayarak, minarelerde kandiller yakılarak duyurulup kutlandığı için "Kandil" olarak anılmaya başlamıştır.
Kur'ân'da mübarek gecelerden şu şekilde bahsedilmektedir:
"Apaçık olan Kitab'a andolsun ki, biz onu mübârek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız." (Duhan 3)
"Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır." (Kadir 3)
Kandil geceleri namazların kılındığı, Kur'ân-ı Kerim'in okunduğu, duaların yapıldığı ve salavat-ı şerifelerin bolca getirildiği gecelerdir.