Yunanistan’da ülkedeki siyasi karışıklığı fırsat bilerek 1973 sonunda yönetime el koyan albaylar cuntasından 38 yıl sonra yeni bir darbe girişiminin son anda engellendiği ileri sürüldü. AB liderleri tarafından uzun süren pazarlıklar sonucu kabul edilen ekonomik paketi ve beraberindeki acı reçeteyi Yunan halkına götürme kararı alan ve bu şok referandum nedeniyle tüm dünyadan tepki çeken Papandreu’nun ordunun da hedefinde olduğu iddia edildi. Bunu destekleyen en önemli gelişme ise Başbakan Papandreu’nun, önceki gece sabah saatlerine kadar süren kabine toplantısı sırasında Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları başta olmak üzere 16 generalin emekli edildiğini duyurması oldu. Kimsenin beklemediği bir anda gerçekleşen bu gelişme beraberinde birçok spekülasyonu da getirdi. Yunan Protothema gazetesi dünkü sayısında bombayı patlattı ve emekliye ayrılan generallerin darbe hazırlığı içinde olduğunu yazdı.

CIA’nın bilgi notu

2009 yılında dönemin başbakanı Kostas Karamanlis aynı Papandreu’nun yaptığı gibi Türkiye ile yaşanan gerilimi bahane ederek ordunun tüm komuta kademesini görevden alp yerlerine siyaseten kendisine sadık isimleri atamıştı. Böylece Yunan ordusu siyasi anlamda sağ çizgiye geri dönmüştü. Papandreu başbakanlığı Karamanlis’ten devraldıktan sonra PASOK’un solcu Savunma Bakanı sık sık generallerden gelen siyasi eleştirilere maruz kaldı. Bu nedenle Yunan hükümeti zaten önümüzdeki haftalarda düzenlenecek olan askeri şura toplantısında generalleri emekli ederek yerlerine sol görüşlü komutanlar getirmek istiyordu. Ancak CIA’den Yunan istihbaratına gelen bir bilgi notu her şeyi değiştirdi. Amerikan istihbaratı Yunan ordusu içinde bir hareketlilik olduğunu ve siyasi karışıklığı fırsat bilen bazı generallerin yönetime el koymak için güç birliği yaptığını Yunan gizli servisine iletti.

İngiltere: Zamanlama manidar

Papandreu hemen iddiaların soruşturulması için savunma bakanlığına talimat verdi. Yapılan araştırmalarda olayların Selanik’te her yıl düzenli olarak yapılan bir askeri törende patlak verebileceği ihtimali belirdi. Genç subayların hükümet aleyhinde sloganlar atacağı duyumunu alan Papandreu ülkenin içinde bulunduğu hassas siyasi durumu ve ekonomik krizi gerekçe göstererek Yunan tarihinde ilk kez bu töreni iptal etti. Ardından İngiliz Telegraph gazetesinin tabiriyle, “Türkiye’dekine benzer bir darbe komplosu” ortaya çıkarıldı ve bu komplonun üyeleri teker teker belirlendi.

Papandreu, referandum kararını tartışmak için topladığı bakanlar kurulunda bu komployu hükümetin diğer üyeleri ile de paylaştı ve hemen bir kararname hazırlandı. Ardından geceyarısı Savunma Bakanı, G.Kurmay Başkanı, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri komutanlarını bakanlığa çağırdı ve görevden alındıklarını kendilerine tebliğ etti. Toplamda 16 generalin emekliye ayrıldığı bizzat bakan tarafından duyruldu. Şaşkınlık yaratan kararın gerekçesi sorulduğunda ise, “Ağustos ayında karar vermiştik, Kıbrıs konusunda Türkiye ile yaşanan gerilim nedeniyle biraz bekledik, artık beklemenin anlamı kalmamıştı” diye yanıt verdi ve bunun rutin bir uygulama olduğunu savundu. Yunan medyasına göre cuntacı generaller, cuma günkü hükümet güvenoylaması öncesinde Papandreu’ya muhtıra vermeyi planlıyordu. İngiltere Dışişleri Bakanlığı tarafından Daily Mail gazetesine yapılan açıklamada, “Yunanistan’da bir darbe olasılığı konusunda bilgimiz yok, ancak generallerin görevden alınmasının zamanlaması manidar” ifadesini kullandı.

Muhalefet: Tanımıyoruz

Muhalefet ise görevden alma kararı sonrasında adeta çılgına döndü. Siyasi partiler, yaptıkları açıklamalarda, “antidemokratik” olarak nitelendirdikleri değişiklikleri tanımayacaklarını belirtirken, hükümetin, ülkenin siyasi bir kriz içinde bulunduğu bir dönemde neden böyle bir karar alma ihtiyacını duyduğunu açıkça ifade etmesini istedi. Sağ partiler, “Sadece sayılı saatleri kalan hükümetin böyle bir karar almaya ne hakkı ne de yetkisi vardır. Yeni komuta kademesini tanımıyoruz” diyerek hükümete rest çekti.

Yerlerine solcu komutanlar geldi

Yunan ordusunun komuta kademesindeki generaller genellikle hükümetlerin siyasi görüşlerine göre değişiyor. 2009 yılında sol görüşlü ordu komuta kademesini Türkiye ile yaşanan askeri krizi bahane göstererek görevden alan Kostas Karamnlis, tüm kuvvet komutanlıklarını sağ görüşlü generallerle doldurmuştu. G.Kurmay Başkanı Yannis Yango da aynı onlar gibi kendisine yakın bir isimdi. Ancak hükümetten düşmesinin ardından Papandreu ordu ile çekişme yaşamaya başladı. Başbakanın dün kovduğu gerenrallerin yerine gelen yeni isimlerin hemen hemen hepsinin sol görüşlü generaller olduğu biliniyor.