Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Gürültünün Yönetimi ve Değerlendirilmesi Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, yönetmelik değişikliğine 'gürültü kirliliği artarak devam edecek' sözleriyle tepki gösterdi.

"DÜZENLEME İLE GERİYE GİDİLDİ"

Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu, son açıklanan AB İlerleme Raporunda en olumlu görünen başlığın, 'gürültü kirliliği ile mücadele' olduğunu belirterek, yeni düzenlemenin bir geriye gidiş olduğunu vurguladı.

Bozoğlu, yeni düzenleme ile mahalle aralarında düğün, asker uğurlamaları yasağının kalktığını; kent içindeki havaalanlarına inen uçaklardan gürültü tazminatı alınmasına da son verildiğine dikkat çekti.

MAHALLE VE EVDEKİ EĞLENCELER GÜRÜLTÜ KAPSAMINDAN ÇIKTI

Bozoğlu, mahalle aralarında ve meskenlerde yapılan düğün, asker uğurlamaları ve benzeri kutlamaların yasak kapsamı dışına çıkarılarak, bunların insan sağlığına, doğaya, canlılara zarar vermeyen uygulamalar olarak değerlendirildiğini anlattı.

Bozoğlu, "Açık havada müzik yayını yönetmelik kapsamında bırakılıyor. Burada önemli bir çelişki var. Mahalle aralarında düğün veya asker uğurlamaları kültürümüzün önemli bir parçası. Ancak bu konuları yönetmelik dışında bırakmak; bu faaliyetlerin gürültü kirliliği yaratmadığı anlamını taşır ki, bu durum bilim ve teknikle bağdaşmaz. Yapılması gereken; bu kirlilik kaynaklarının yönetmelikte tutulması ancak belirli kısıtlamalar getirilerek yönetilmesiydi" dedi.

SEÇİM GÜRÜLTÜSÜ DE HAVAİ FİŞEK DE GERİ GELDİ

Bir başka değişiklik ise özellikle seçim dönemlerinde kullanılan ses sistemleri, propaganda otobüsleri yasağının kaldırılması oldu. Oysa 7 Kasım seçimleri öncesindeBaşbakan Davutoğlu, tüm partilere seslenerek, 'gürültü kirliliğine karşı ortak tavır sergileyelim' çağrısı yapmıştı. Baran Bozoğlu, Başbakanın çok olumlu o çağrısının aksine yapılan bu değişikliğin de 'geriye gidiş' anlamı taşıyan diğer değişikliklerin de düzeltilmesi gerektiğini söyledi.

Bayram, tören gibi durumlarda yapılan 'havai fişek' gösterileri de yasak kapsamından çıkarılarak, serbest bırakıldı. Bozoğlu, "Buradan bir kez daha anlıyoruz ki, yazanı uygulatan değil, uygulananı yazılı hale getiren bir düzenleme ile karşı karşıyayız" dedi.

GÜRÜLTÜLÜ UÇAK, TAZMİNAT ÖDEMEYECEK

Bozoğlu, kent içindeki havaalanlarına inen gürültü sertifikasız uçaklardan, tazminat alındığını; ancak bugünkü değişiklikle bu uygulamaya son verildiğini belirtti. "Artık havaalanlarına inen ve gürültü kirliliğine neden olan uçaklar, herhangi bir tazminat ödemeyecek. Oysa bu tazminat ile uçaklar, gürültü kirliliğine karşı önlem almaya zorlanıyordu. Aynı zamanda havalimanlarının gürültü kirliliğini önlemek için yapacağı faaliyetler için bir fon olarak değerlendiriliyordu. AB üyesi ülkelerdeki bu uygulama, bizde son bulmuş oldu" diye konuştu.

KONUT VE ÖĞRENCİ YURDU 'ÇOK HASSAS' OLDU

Baran Bozoğlu, konut ve öğrenci yurtlarının 'hassas kullanım alanı' tanımından çıkarılarak 'çok hassas kullanım alanına'; dini tesislerin de 'hassas kullanım alanına' alınmasının olumlu bir değişiklik olduğunu söyledi. Bozoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Uygulamada, özellikle eğlence alanları açısından herhangi bir fark göremiyoruz. Çünkü önceki yönetmeliğe göre 'çok hassas' kullanım alanında, açık ve yarı açık alanlarda canlı müzik yapılamazken; yeni değişiklikle bu konu 'hassas' kullanım alanlarıyla aynı değerlendiriliyor ve izin verilebiliyor.

İŞTE O DEĞİŞİKLİK

Ev Faaliyetleri ve Komşuların Oluşturduğu gürültü tanımları 'konutlarda kişilerin kendi davranış ve alışkanlıklarından kaynaklanan; kapı, pencere kapatma, yürüme, konuşma, temizlik yapma, mobilya çekme, televizyon seyretme, radyo dinleme, her türlü müzik aleti, çamaşır makinesi, buzdolabı, elektrik süpürgesi, mekanik veya motorlu dikiş makinesi, matkap, testere, öğütücü, çim biçme makinesi, koşu bandı gibi ekipmanları kullanma, hava kanalları, temiz ve pis su tesisatı, jeneratör, hidrofor, kompresör, yakma kazanı, asansör, çöp bacaları, mahalle aralarında ve meskenlerde yapılan düğün, asker uğurlamaları ve benzeri kutlamalar, evcil hayvan besleme ile bina içinde yapılacak tadilat nedeniyle oluşan gürültü' şeklinde oldu.

HASSAS KULLANIM

Hassas Kullanımlar ise 'yataklı hizmet veren konaklama tesisleri, eğitim kurumları ile dini tesisleri' şeklinde, Açık Eğlence Yeri ise 'oluşan sesin, bütün cephelerden atmosfere direk geçişine izin verecek şekilde olan eğlence mekânları' olarak değiştirildi.

Yönetmeliğe; Kapalı Eğlence Yeri olarak 'bütün cepheleri ve üstü yapı elemanları (beton, tuğla, cam ve benzeri) ile kapalı olan ve içeride oluşan sesin; kapı, pencere ve benzeri açıklıklardan atmosfere direkt geçişine imkân vermeyecek şekilde önlem alınmış eğlence mekânları' ve Yarı Açık Eğlence Yeri için 'en az bir cephesi veya üstü açık olan veya kullanılan yapı elemanı portatif veya açılıp kapanabilir özellikte olan, içeride oluşan sesin atmosfere direkt geçişine imkân verecek şekilde açıklık (kapı, pencere, havalandırma ve benzeri) bulunan eğlence mekânları' tanımları getirildi.

CANLI MÜZİK İZNİ

İlgili yönetmeliğin 24. maddesine "Canlı müzik izni alınmadan hiçbir suretle müzik faaliyeti gerçekleştirilemez." bendi eklendi.

Aynı maddenin (ç), (d) ve (e) bentleri şu şekilde değiştirildi: "ç) Birden fazla eğlence yerinden gürültüye hassas kullanımlara iletilen toplam çevresel gürültü seviyesi, Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 7-10 dBA ve 9-12 dBC aralığından fazla aşamaz. Bu aralık esas alınmak kaydıyla, toplam çevresel gürültü seviyesi, gürültüye maruz kalınan alandaki etkilenen kişi sayısı, gürültü kaynağı ile gürültüye hassas kullanımlar arasındaki mesafe gibi faktörler göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurulu kararı ile belirlenir. Bu bentte verilen sınır değerin aşılması halinde, arka plan gürültü seviyesine katkısı olan her bir işletme sınır değer aşımından eşit olarak sorumludur. Gürültüye katkı oranlarına göre her bir işletme ve tesis gerekli tedbirleri alır.

İLGİLİ MADDELER

d) Çok hassas ve hassas kullanımların bulunduğu alanlarda faaliyet gösteren açık ve yarı açık eğlence yerlerinde, 24.00-07.00 saatleri arasında canlı müzik yayını yapılması yasaktır. Yörenin özelliğine bağlı olarak gerekli görülmesi halinde, canlı müzik yayınının yapılacağı zaman dilimleri İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile yeniden düzenlenebilir. Diğer saatlerde ise (b) ve/veya (c) ve/veya (ç) bentlerinde belirtilen sınır değerleri sağlayacak şekilde faaliyetlerini sürdürür.

e) Çok hassas ve hassas kullanımların bulunduğu yerlerde faaliyet gösteren açık ve yarı açık eğlence yerlerinin, yapılan denetimlerde (b) ve/veya (c) ve/veya (ç) bentlerinde belirtilen sınır değerleri bir yıl içinde üç defa sağlamadığının tespiti halinde, fiziki olarak tamamen kapalı hale getirilir."

PATLAYICI, MAYTAP, HAVAYİ FİŞİK VE BENZERLERİNİN KULLANIMI

Yönetmeliğin 26. maddesinin birinci fıkrasının (a), (e), (ğ) ve (ı) bentlerinde; "a) Mevcut yapılarda, yapı içinde veya dışında herhangi bir yerde bulunan soğutma fanı, klima gibi kaynaklardan; ortak bölme elemanları, ara döşemeler, tavan ve bitişik duvarlar veya hava aracılığıyla gürültüye hassas kullanımlara iletilen gürültü seviyesi Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 5 dBA'dan fazla aşamaz.

e) Gürültüye hassas kullanımların bulunduğu alanlarda; yüksek sesle konuşarak, bağırarak, anons sistemleri gibi ses yükseltici araçlar kullanılarak ve darbeli düzenli veya düzensiz sesler çıkararak reklam, duyuru, tanıtım ve satış yapmak yasaktır.

ğ) Dini ve milli bayramlar ile yerel milli günler ve il genelinde yapılan festival gibi büyük kutlamalar dışında; eğlence maksadıyla patlayıcı, maytap, havai fişek ve benzeri şeyleri kullanmak, ateşlemek gibi benzeri faaliyetlerin, çok hassas ve hassas kullanımların bulunduğu yerlerde yapılması yasaktır. Bu faaliyetler az hassas kullanımların bulunduğu yerlerde ancak 14/8/1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzüğün 117'nci maddesine istinaden yerel mülki amirinden izin alınarak yapılabilir.

ı) Çok hassas kullanımların bulunduğu alanlarda konser, gösteri, miting, festival gibi açık hava faaliyetlerinin 24:00-07:00 saatleri arasında yapılması yasaktır. Yörenin özelliğine bağlı olarak gerekli görülmesi halinde, bu maddede belirtilen açık hava faaliyetlerinin yapılacağı zaman dilimi çevre ve şehircilik il müdürlüğü veya yetki devri yapılmış ilgili belediye başkanlığı tarafından yeniden düzenlenebilir." düzenlemesine gidildi.

STRATEJİK GÜRÜLTÜ HARİTALARI HAZIRLANACAK

29. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi "En geç 31.12.2016 tarihine kadar; İki yüz elli binden fazla yerleşik nüfusu olan yerleşim alanları, yılda altı milyondan fazla aracın geçtiği ana kara yolları, yılda altmış binden fazla trenin geçtiği ana demir yolları, yılda elli binden fazla hareketin gerçekleştiği ana hava alanları, için bir önceki takvim yılındaki durumu gösteren stratejik gürültü haritaları hazırlanır." diye değiştirildi.

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği 30. maddesi birinci fıkrasının (a) bendi de "Gerektiğinde en geç 31.12.2017 tarihine kadar; yılda altı milyondan fazla aracın geçtiği ana kara yolları, yılda altmış binden fazla trenin geçtiği ana demir yolları, ana hava limanları ve yakınındaki yerler, iki yüz elli binden fazla yerleşik nüfusu olan yerleşim alanları, için gürültü seviyesinin azaltılması da dâhil olmak üzere gürültü ile ilgili hususlar ve gürültünün etkileri ile baş etmeye yönelik eylem planlarının hazırlanmış olması gerekir. Eylem planları dâhilindeki tedbirler yetkili idarenin insiyatifi altındadır. Ancak bu yönetmelikte verilen sınır değerlerin aşıldığı durumlar ya da yetkili idarelerce seçilen diğer kriterler olarak tanımlanan öncelikler eylem planında özellikle belirtilir ve stratejik gürültü haritalamaları ile tespit edilen en önemli bölgelerde uygulanır." şeklinde yeniden düzenlendi. Geçici 2. ve geçici 3. maddeler de yürürlükten kaldırıldı.