KKTC Maliye Bakanı Özdemir Berova, BRT’de 14. Saat programına katılarak KKTC 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi'yle ilgili bilgiler verdi.
Bakan Berova  Bakanlar Kurulu’ndan bugün onaylanarak Meclis’e gönderilen KKTC’nin 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi’nde 78 milyar 712 milyon TL gider, 71 milyar 932 milyon TL gelir ve 6 milyar 780 milyon TL bütçe açığı öngörüldüğünü söyledi.
2024 bütçesinin 41/2019 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasasına göre yapıldığına işaret eden Bakan Özemir Berova, bütçenin Meclis’e 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi olarak sunulduğunu vurguladı.
-“Bütçe Meclis’e 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi olarak sunuldu”
Berova, şöyle konuştu:
“Bütçe Meclis’lerin esas ana görevlerinde bir tanesidir. Bütçe oluşturma adına 2019 yılında 41/2019 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasasını Meclis’ten geçirdik. Merkezi devlet yönetimini mali açıdan planlayan ve bu vesileyle de bütçe disiplinini sağlayan çok önemli bir yasa idi. İçerdiği maddelere uyum konusunda bir süreç geçmesi de mutlak süratle bir elzemdi. O gün bu yasayı geçirirken bu sürecin yaklaşık iki yıllık süreç alabileceğini düşünmüştük. Ancak araya pandeminin de girmesiyle birlikte 2021 yılında da yine bu yasanın öngördüğü şekilde bir bütçe ile Meclis’e gelemedik. Fakat 2023 yılında ilk kez bu yasaya uygun bir bütçe yapılabilmesi adına önemli bir adım atıldı. Bu yıl ise bütçe 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi olarak sunuluyor.”
-“DAÜ ve TÜK maalesef 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi içerisinde rakamsal olarak yer almadı, isim olarak kaldı”
2024 Merkezi Devlet Bütçesi'nin içeriği ile ilgili bilgi de veren Berova, DAÜ ve TÜK’ün 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi içerisinde rakamsal olarak yer alamadığını, isim olarak kaldığını belirtti.
Maliye Bakanı Berova, “Genel Bütçe olacak, özel bütçeli idarelerin bütçeleri de yine eş zamanlı olarak bugün Bakanlar Kurulu’ndan geçirdik. Düzenleyici ve denetleyici idarelerle ilgili bütçeleri de geçireceğiz. Ve fonlarla Genel Tarım Sigortası Fonunun 2024 bütçesini de Bakanlar Kurulu’ndan geçirerek 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi olarak Meclis’e sunuyoruz. Elbette ki yüzde yüze ulaşan bir şekilde bu yılda bir takım aksaklıklar yaşadık. Örneğin TÜK Bütçesi'nin geçmiş dönemde geçmeyen bütçeleri var. Onlar tamamlanamadığı için Toprak Ürünleri Kurumu Bütçesi rakamsal olarak gözükmeyecek. Önümüzdeki günlerde de bunu hallederek inşallah 2025 yılında bu bütçeleri de katacağız. Yine DAÜ ekonomik sıkıntılar yaşıyor. Mali açıdan yürütülebilmesi konusunda çok büyük sıkıntılar var. Hem Eğitim Bakanlığı hem de üniversite ve bunlara bağlı olarak biz de Maliye Teftiş Kurulu'muzu orada çalışmak için gönderdik. KKTC’nin incisi DAÜ’nün sürdürülebilir mali yapıya kavuşturulabilmesi için çalışmalar halen devam ediyor. İnşallah yakın bir zamanda da sonuca ulaşacağız. DAÜ ve TÜK maalesef 2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi içerisinde rakamsal olarak yer alamadı. İsim olarak kaldı. Rakamsal alanları dolduramadık” dedi.
-“2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Bütçesi’nin en büyük payı genel bütçeye ayrıldı”
Özdemir Berova, Merkezi Devlet Bütçesi'nin en büyük payının Genel Bütçeye ayrıldığını da belirterek, “Genel Bütçenin yapılan çalışmalar sonunda Bakanlar Kurulu’nda 78 milyar 712 milyon TL’ye bağlandı. Bu arada tabi ki esas olan gelir gider dengesini tutturmaktır. Gelirlerimiz ise 71 milyar 932 milyon TL’de kaldı. Bu demektir ki 6 milyar 780 milyon TL’lik açık görüyoruz 2024 yılı Genel Bütçesi açısından” dedi.
-Açığın kapatılması için atılacak adımlar
Genel Bütçe açığının kapatılmasına yönelik atılacak adımları da açıklayan Berova, şunları ifade etti:
“Öncelikle çok sıkı bütçe disiplini olması gerekiyor. Ve gelir artırıcı önlemler konusunda da hamle yapmamız gerekiyor. Vergi ödemelerinde doğru otomasyon ile doğru takip sistemi oluşturacağız. Yine Ticaret Dairesi ile Çalışma Bakanlığı’nın portallarının da Vergi Dairesi ile karşılıklı olarak görülebilmesi için sistemler hazırlanması sonrası daha sağlıklı bir çalışma ortamının sağlanmasını hedefliyoruz. Bu konu ile ilgili geçtiğimiz hafta Ankara’ya gerçekleştirdiğimiz ziyarette TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüşme imkanı bulduk. Otomasyonun geliştirilebilmesi için kendilerine bu konuda bize devlet aracılığı ile yardımda bulunmalarının önemine dikkat çektim. Her ikisi de konuya hassasiyetle ilgilendi. TC Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile konuyu geliştirme açısından konuştuk. Hatta şunu ifade edeyim, Sayın Şimşek ilgili bürokratlarına ve bakan yardımcısına bu konuyla ilgili bizimle sıkı bir temas halinde olmalarını ve otomasyon konusunda yapılacak olan çalışmaları her 3 ayda bir rapor etmelerini istedi. Bu bizim için çok sevindirici bir şey. Güçlü bir otomasyon sistemi ile birlikte daha çok ve adil vergi toplayabilmenin yolunu açacağız. Tüm bunlar bütçe açısından gelir artırıcı olacak.”
-“6 milyar 780 milyon TL’lik bütçe açığının önemli bir bölümünü gelir artırıcı adımlarla kapatacağız”Maliye Bakanı Özdemir Berova, daha kontrollü bir ekonomi için yakın bir süre içerisinde e-faturaya da geçileceğini ve bunun için de otomasyon sistemi üzerindeki alt yapının hazırlandığını kaydetti.
Ülkede kredi kartı kullanımını daha da teşvik etmek adına çalışmalar içerisinde olduklarına da değinen Berova, “Gelir artıcı adımlarla 6 milyar 780 milyon TL’lik bütçe açığının önemli bir bölümünü 2024 yılı sonunda kapatacağımızı düşünüyorum” dedi.
Maliye Bakanı Berova, birtakım yasal düzenlemelerle de gelir artırıcı hamleler yapacaklarını da söyledi.
-Şans Oyunları Yasası önemli bir gelir sağlayacak
Berova, “Şu anda Meclis’te bulunan Şans Oyunları Yasası'nı çok kısa sürede tamamlayacağız. Bu da önemli bir gelir artırıcı önlem olacak. Yine döviz bürolarının imtiyaz harçları ile ilgili olan düzenlemeler de Meclis’tedir. O da yakın zamanda geçecek. Sigorta şirketleri için de yasal düzenleme hazırladık. Sigortacılar Birliği ile bu çalışmayı paylaştık. Onlardan gelecek geri dönüşe göre onları da yasallaştıracağız. Bu ve bunun gibi yasalarla birlikte gelirlerimizi artırarak inşallah bu 6 Milyar 780 Milyon TL’lik açığı kapatacağız” ifadelerini kullandı.
Berova, hedeflenen çalışmalarla birlikte denk bütçeye yakın bir noktada 2024 yılını kapatma umudu taşıdığını dile getirdi.
-“TC’den KKTC’ye hibeler ve krediler başlığı altında aktarılacak rakam 14 milyar TL”
Bir soru üzerine Özdemir Berova, TC’den KKTC’ye Hibeler ve Krediler başlığı altında aktarılacak rakamın toplam 14 milyar TL olduğunu açıkladı.
Berova, “Anavatanımızın bize verdiği katkı da çok önemli. Yaklaşık 5 milyar TL kredi yardımı öngörüldü. Bütçemizde 9 milyar TL de hibe olarak gelecek. Bu da büyük yatırımlarımızı örneğin Çevre yolunun ve diğer ilgili hususların önümüzdeki yıl bitirilmesi konusunda oldukça önemli adımlar atılacağının göstergesi” dedi.
-“İnşallah 2024 yılı 2023 yılından daha refah olur”
2024 yılında hayat pahalılığının 4 ayda bir belirleneceğini ve bunun mali açıdan bütçeye ek bir külfet getireceğini de kaydeden Berova, “Bu külfeti de külfet olarak görmüyoruz. Halkı enflasyon altında ezdirmemek adına Başbakanın ve hükümetimizin çok ciddi hassasiyeti ve iradesi söz konusudur. İnşallah 2024 yılı 2023 yılından daha refah olur” dedi.
Bakan Berova, “Bir bütçenin tartışılmaması siyasetin doğasına aykırıdır. Biz şu an inanıyoruz ve şunu savunacağız rasyonel bir bütçe yarattık. Rasyonel bütçe ile bütçe disiplinini de sağlayabilirsek 2024 yılında belki yılın ilk bir kaç ayında biraz nakit açısından sıkıntı yaşayabiliriz. Ama günün sonunda bunu da aşabileceğimizi düşünüyorum” diye konuştu.
-“2024 bütçesinin en öncelik alanları sağlık ve eğitim”
2024 yılı bütçesinde iki öncelik belirlediklerini de söyleyen Maliye Bakanı Özdemir Berova, “Sağlık ve eğitim alanında gelecek talepleri Maliye Bakanlığı olarak maksimum hassasiyetle değerlendireceğiz” dedi.