Kıbrıs Rum kesiminde 2010 yılında kendini gösteren ve 2013 yılının Mart ayında büyük bir gürültü ile patlak veren “mali kriz” bugünlerde yine hissedilmeye başlandı.
Avrupa Birliği’nin Kıbrıs Rum Yönetimi’nin mali denetimini koşulsuz olarak ele almasından ve uzun vadeli borçlandırma yapmasından sonra 2013 yılında yaşanan krizin açtığı yaralar yavaş yavaş kapanmaya başlamışken, Kıbrıs Rum tarafının en eski ve Rum halkının bire bir hissedarı olduğu (Kıbrıs Rum) Kooperatif Bankası’nın Hellenic Bank’a satılması konusu, yıllardır pusuda bekleyen yeni bir mali krizin can suyunu oluşturmaya başladı.
 
Anastasiadis hükümetinin Temsilciler Meclisindeki destekçisi DİKO adlı siyasi partinin (Kıbrıs Rum) Kooperatif Bankası’nın ayakta kalabilmesi için bankanın Hellenic Bank’a satılması kararına şerh koyması ve Temsilciler Meclisinde, bankanın satışına onay vermek için aralarında Kooperatif Bankası Yönetim Kurulu Başkanı ve Maliye Bakanının da bulunduğu bazı yetkililerinin istifasını şart koşması, siyasi bir krizi başlattı.
 
DIKO’nun baskısı karşısında Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in talimatı ile (Kıbrıs Rum) Kooperatif Bankası Yönetim Kurulu ve Başkanı, istifalarını vermesinden sonra da siyasi kriz, mali krize dönüştü. Bunun da nedenlerinden bir tanesi batık kredileri yönetecek kurulun, birimin veya da kayyumun atanmasına kadar istifa eden kişilerin görevleri başında kalacak olması.

 Güney Kıbrıs Meclisinin konuyla ilgili oturumunda, beş yasa tasarısı, batık krediler tüzüğü ve Kooperatif Bankası’nın çalışmalarının Hellenic Bank tarafından üstlenilmesine yönelik anlaşma için gereken 2,6 milyar Euro tutarındaki devlet teminatına onay verilildi. 

Rum Basını bu gelişmeyle mevduatlara yeni bir tıraşlama yapılmasının önüne geçilmiş olduğunu kaydederken , kooperatif bankasının sahip olduğu 10 milyar Euro’luk mevduatın ve çalışanların çoğunun istihdamının güvence altına alınmış olduğunu belirtti. 

Oylamayla Güney Kıbrıs’ın finans sisteminin şimdilik sakinliğe kavuştuğunu belirtiliyor , Rum basınında yet alan haberlerde  bugün, Kıbrıs Bankası ve Hellenic Bank olmak üzere, iki büyük ve sağlıklı bankaya sahip olacakları değerlendirmesinde bulunuldu. 

Dünkü oylamada DİKO’nun, yasa tasarılarını ve devlet teminatlarını, ELAM ile EDEK’in ise sadece devlet teminatlarını desteklediğini kaydeden Rum Basını  DİSİ tümüne onay verirken, geriye kalan diğer partilerin ret oyu kullandığını belirtti.

Gazetelerde  DİSİ ve DİKO’nun diğer partilerin sunduğu ve yasa tasarılarının felsefesini değiştirdiği öne sürülen tüm değişiklik önerilerini reddettiğini de yazdılar 

Tüm bu yaşananların ardından, Kooperatif bankasından, güvensizlik ve belirsizlik nedeniyle son 10 gündür yaşanan mevduat kaçışlarının azalacağı yönünde değerlendirmelerin yapıldığını aktaran gazeteler, şimdiye kadar 500 milyon Euro’dan fazla mevduat kaçışının olduğunu belirtti.

Fileleftheros gazetesi “Batakçı Avı… DİSİ ve DİKO Dün Meclis’te Tek Bir Değişiklik Önerisinin Geçmesine İzin Vermedi… Kooperatifin Sonu Dün Meclis’ten Geçti” başlıklarıyla manşetten verdiği ve iç sayfalarında ayrıntılarını anlattığı haberinde, Meclis’in dün yasalarla, çalışmaları Hellenic Bank tarafından üstlenilene kadar kooperatif bankasını korumaya aldığını yazdı.

Bankanın tasfiye durumuna girmemesi için DİSİ’nin, bankanın faaliyet göstereceği geçiş dönemini düzenleyen yasalar sunduğunu aktaran gazete, yasayı öneren DİSİ Başkanı Averof Neofitu’nun, bu öneriyi “tasfiye kazası olmaması için” yaptığını söylediğini aktardı. 

Haravgi gazetesi “Toplumun Geleceğini İpotek Ettiler” başlığıyla manşetten verdiği haberinde, Rum Meclisi’nin dün Kooperatif Bankası’nın çalışmalarını Hellenic Bank’a teslim etmesi, açık artırmayla satış sürecinin hızlanması, “elektronik açık artırma ve seküritizasyon” gibi konularda bankaların eline yeni imtiyazlar verilmesine onay verdiğini yazdı. 

Haberinde AKEL’in diğer partilerle birlikte, hassas gruplar için koruma ağı yaratılmasını önerdiğini ancak DİSİ-DİKO ittifakının bunu reddettiğini kaydeden gazete, Kooperatif Bankası’nın mal varlığının, Hellenic Bank’a nakledilmesinin eylül ayı içinde tamamlanmasıyla, kooperatif için dönemin nihai olarak kapanacağını belirtti.

Politis gazetesi ise haberi manşetinden “İstikrarı Oyladılar, Hükümeti Suçladılar… Kooperatif’teki  Mevduatlarla İlgili Belirsizliğe Son… Hellenic Bank’a Teminat Verilmesi İçin Partiler Arası Çoğunluk… Bankalarla İlgili Yasa Tasarısı Değişiklik Olmadan Geçti” başlıklarıyla aktardı. 

RUM MECLİSİ ÖNÜNDE MİNİ PROTESTO

Fileleftheros gazetesi dün, Rum Meclisi önünde küçük bir kalabalığın ellerinde pankartlarla oylamayı protesto ettiklerini yazdı. 

Polisin Meclis önünde sıkı tedbirler aldığını kaydeden gazete, ancak protestocuları sayısının polislerden az olduğunu belirtti. 

Gazete oylamanın neticesinin ne olacağı bilindiği için birçok kişinin sahillere gitmeyi tercih ettiği yorumunda bulundu. 

5 BİN 373 TAŞINMAZ MAL SATILACAK

Fileleftheros gazetesi yasa tasarılarının onaylanmasının ardından, 2015 yılının üçüncü çeyreğinden bugüne kadar uyarı mektuplarının yollandığı 5 bin 373 taşınmaz malın hızlı bir şekilde elektronik açık artırmayla satışının yolunun açıldığını kaydetti.

Habere göre yeni yasayla bürokratik işlemlerin azaltıldığını kaydeden gazete, bankaların, yeni yasaya dayanarak, uyarı almış borçlulara ait olan 183 sürekli ikamet edilen ev, 939 ev/daire ya da inşa edilmekte olan bina, 524 ticari taşınmaz mal, 17 otel, 828 arsa, 2 bin 812 tarımsal arazi/tarla ve diğer kategorilere ait 70 taşınmaz malı açık artırmaya çıkarmaya hazırlandığını . 

Gazete açık artırmayla satış günleri belirlenmiş olan 54 sürekli ikamet edilen ev/daire, 414 ev/daire, 258 ticari taşınmaz mal, 34 otel, 408 arsa, bin 641 tarımsal arazi/tarla ve 30 adet diğer kategorilere giren taşınmaz malın bulunduğunu aktardı. 

ARAŞTIRMA KOMİTESİ BUGÜN İŞE BAŞLIYOR

Gazete Kooperatif Bankası’nın nasıl battığını araştırmak üzere oluşturulan komitenin başkan ve üyelerinin bugün yemin ederek görevlerine başlayacaklarını yazdı. 

Habere göre yemin töreni Rum Hukuk Dairesi’ne Başsavcı huzurunda yapılacak.
ötü yönetim nedeni ile 2017 yılının güz aylarında başlayan güvensizlik sonrasında banka 3 milyar Euro’ya yakın bir mevduat kaybettikten sonra bunu üstüne son 72 saatte 1 milyar Euro’ya yakın mevduatın çekilmesi de ilave olunca krizin boyutları büyüdü.
 
Mevduat çekimi kendilerine de bulaşabilir korkusu ile diğer bankalar da şimdi ateş üstünde. Anastasiadis hükümeti, konu ilgili tüm bürokratlarına ve banka yetkililerine “sakın tansiyonu tırmandırmayın, mevduatlardan tıraşlama olmayacak, herhangi mali bir sorun yaşanmayacak mesajını halka verin” talimatını vermiş olmasına rağmen kriz doludizgin devam ediyor. Krizi tırmandıran konulardan bir diğeri de “ESTIA” (aile ocağı) isimli borçlulara yönelik kurtarma planının meclise sunulmuş olması.
 
ESTIA Planı yaklaşık 15 bin borçluyu ve toplamda 3 milyar 400 milyon Euro tutarındaki geri ödenemeyen krediyi kapsıyor. Bu plan, bankadan alınan borca karşılık konutunu teminat gösteren ve krizden dolayı taksitlerini ödeyemeyen kişilerin birikmiş borçlarının üçte birinin silinmesini öngörüyor. Sorun söz konusu silinecek olan yaklaşık 1 milyar 100 bin Euro’yu kimin ödeyeceği…
 
Bu planın kardeşi ise, AB’nin mali yardım karşılığı şart koştuğu torba yasa içindeki “Açık arttırmalarla ilgili” olan yasa. Asıl çıbanbaşı bu. ESTIA kapsamı dışında kalan borçlular ile planın içinde yer alan ama ESTIA koşullarını tam olarak yerine getiremeyen veya da getirememiş olan borcular yeniden yapılanma kapsamına giremeyecek. Sonrası ise tam bir kaos. Özellikle evini ipotek ederek bankadan kredi alıp da ödeyemeyenlerin evleri, torba yasa ile kabul edilecek olan “Açık arttırmalarla ilgili” yasa içeriğince yerinde yapılacak açık arttırmada o anda en yüksek bedeli veren kişiye “Ala uno, ala dire” çağrısı ile sonlanacak açık artırmada satılacak olması. Borçlunun satış fiyatını kabul etmemek gibi bir yetkisi de olmayacak bu satışlarda ve borçluların evleri “üç kuruşa” satılacak.
Bu durum Rum kesimindeki vatandaşları oldukça rahatsız ederken ''mali kriz ''konusunda 
tırmanan huzursuzluğun önümüzdeki günlerde giderek artması bekleniyor