Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, TCDD'nin manevra ve kısa mesafe yük taşıma ihtiyaçlarını karşılamak için 1 megavat gücünde elektrikli lokomotif geliştirildiğini ve prototip üretildiğini söyledi. 

Hızlı tren ve yüksek hızlı trenlere hareket kabiliyeti veren cer sisteminin yerli imkanlarla tamamlandığını belirten Işık, "Bunu lokomotif olarak tanımlıyoruz ama şu anda biz hızlı trenin cer sistemini yaptık. Şu ana kadar tamamı ithal ediliyordu. Test sürüşleri sonuçlanma aşamasında işler yolunda gidiyor, bir sonraki aşamaya geçtik" diye konuştu.

Bakan Işık, yüksek hızlı trenlerin cer sistemi için de çalışmaların yürütüldüğüne dikkati çekerek, "1 megavatlık cer sisteminden, 5 megavatlık cer sistemine geçiş yapacağız. Proje, cari açığın azaltılması ve ihracatın artması noktasında çok önemli bir adım. Türkiye belli süre sonra raylı sistemlerde dünya otoritelerinden birisi olacak" ifadelerini kullandı. 

TÜBİTAK'ın desteklediği, 18 bilim insanının çalıştığı ve yaklaşık 10 milyon lira bütçeli projenin, Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AŞ (TÜLOMSAŞ) ile birlikte yürütüldüğünü ve tedarikçi endüstriyel firmalardan gerekli malzemelerin sağlandığını anlatan Işık, şu bilgileri verdi:

"TCDD envanterinde bulunan ve yurt dışından yedek parça temininde sorun yaşanan DE11000 lokomotifler 90'lı yılların ortasından itibaren modernize edilmek istenmiştir. 2008 yılında TÜLOMSAŞ'ın TÜBİTAK MAM ile yaptığı iş geliştirme çalışmalarında DE11000 tip lokomotiflerin TCDD ihtiyaçları doğrultusunda elektrikliye dönüştürülerek modernize edilmesi gündeme gelmiştir. Ülkemiz raylı araç sektörünün ihtiyaç duyduğu ve katma değeri çok yüksek olan bu teknolojilerin geliştirilmesi için proje teklifi hazırlanmış ve 1 megavat gücünde 'E1000 Tip Lokomotif Geliştirilmesi' projesi TARAL 1007 programı çerçevesinde TÜBİTAK KAMAG'a sunulmuştur. 2011 yılında başlanan projenin, kasım ayında tamamlanması planlanıyor. Proje sayesinde demiryolu taşımacılığının en kritik bileşeni olan ve tamamıyla yurt dışına bağımlı olduğumuz çekiş ve tren kontrol sistemi ilk defa Türkiye'de tasarlanıp, lokomotif üzeri entegrasyonları yapılarak, TCDD'ye teslim edilecek. Elektrikli lokomotifi ürettik, test sürüşleri tamamlandı. Özgün milli trene doğru önemli bir adım attık sırada elektrikli otomobil var."

"Raylı taşıtlarda yerlilik oranı artacak"

Işık, 2023 yılına kadar yurt içinde 70 manevra lokomotifi ve 110 hızlı treni hizmete almayı planladıklarını bildirdi. TÜLOMSAŞ'ın yurt dışı pazarlarla bağlantıları bulunduğuna değinen Işık, kuruluşun özellikle raylı taşıma sektörünün gelişmeye başladığı Güney Doğu Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkelerine ihracat yaptığını ifade etti. 

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının 2023 hedeflerine göre, raylı taşıma sektörüne yapılması planlanan yatırım miktarının 45 milyar dolar olduğunu kaydeden Işık, proje sonucunda elde edilecek bilgi birikimi ve tecrübeyle, raylı taşıtlardaki yerlilik oranının artırılmasını hedeflediklerini ifade etti. Projede gerçekleştirilen çalışmaların diğer raylı taşıtlarda da kullanılabileceğine işaret eden Işık, şöyle konuştu:

"Modern raylı taşıtlarda cer sistemleri aynı teknolojiyi kullanmaktadır. TÜBİTAK MAM, proje kapsamında geliştirilen katma değeri yüksek olan sistemleri, Türkiye'deki ana hat ve şehir içi ulaşım raylı sistem araçlarına uygun hale getirmeye hazır durumdadır. Elde edilen tecrübe ve bilgi birikimiyle; manevra ve kısa mesafe lokomotifi, şehir içi taşımacılık için tramvay-metro, hibrit lokomotif, yolcu taşıma için elektrikli-dizel elektrikli çoklu dizi geliştirilmesi, ana hat lokomotifi ve hızlı tren projeleri de gerçekleştirilebilir."