BİRLEŞMİŞ Milletler’in (BM) açıklanan Mavi Marmara raporu ve Tel Aviv yönetiminin özür dilememekteki ısrarı nedeniyle Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin kopma noktasına gelmesi, dünya basınında üst düzeyde yer almaya devam ediyor. Raporu resmi açıklanma tarihinden önce yayınlayan Amerika’nın en etkin gazetesi New York Times’ın önceki gün başyazısından İsrail’e “Özür dile” çağrısı yapmasının ardından dün de gazetenin etkin kalemlerinden Roger Cohen benzer bir makale yazdı. Yahudi yazar, İsrail askerlerinin yaptıklarını “basitçe ahmaklık” olarak nitelendirdikten sonra giderek dünyadan izole olan İsrail’in şimdi yapması gereken doğru şeyin özür dilemek olacağını vurguladı. Aşırı sağcı Dışişleri Bakanı Lieberman’ı da sert bir üslupla eleştiren yazar, “İsrail halkı daha iyisini hak ediyor” ifadesini kullandı.

Gurur meselesi yaptılar

Saygın finans ve siyaset gazetesi Financial Times da dün İsrail’in attığı adımların yanlışlığını vurgulayan yayın organlarından biriydi. FT, İsrail ile Türkiye arasındaki soğukluktan İran’ın kazançlı çıkacağını belirtti. Başyazıda şu ifadeler yer aldı: 1979’da İran’da meydana gelen İslam devriminden bu yana Amerika’nın Orta Doğu siyasetinin dayandığı iki temel taş İsrail ve Türkiye’ydi. Washington’ın iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden düzelmesi dileğinin kısa sürede gerçekleşmesi pek olası görünmüyor. Çünkü bir kere konuyu hem ulusal hem de şahsi gurur meselesi etmiş iki lider var. Bunlar Türkiye’nin ‘’buyurgan’’ lideri Başbakan Tayyip Erdoğan ve İsrailli ‘’inatçı’’ muhatabı Benyamin Netanyahu... Gerginliği kontrol altında tutmak için İsrail’e vereceğimiz öğüt, Mavi Marmara’daki ölümlerden dolayı özür dilememe kararını yeniden gözden geçirmesidir. Gazze’ye uygulanan ablukanın bölgede uzun vadeli bir politika olarak tamamen yetersiz kaldığının farkına varılmalıdır.

“Uyanın artık” mesajı

İki güçlü gazeteden gelen yorumlara ek olarak Arap basını da desteğini Türkiye’den esirgemedi. Körfez’in en etkili yayın organı Gulf Times, 22 Arap ülkesine Türkiye’nin arkasında olma çağrısı yaparak, “Tüm Arap ülkeleri ortak bir açıklama ile Türkiye’nin yanında durup Gazze’ye ambargonun kaldırılmasını isterse bu İsrail ve ABD için bir ‘uyanın artık’ mesajı olur” diye yazdı. ABD eski Savunma Bakanı Robert Gates de katıldığı bir konferansta, “Netanyahu’nun politikaları yüzünden İsrail dünyada yalnızlaşıyor, izole oluyor. İsrail onlara verdiğimiz bunca güvenlik desteğine karşılık sadık bir müttefik gibi davranmıyor” ifadesini kullandı.

Özür gerekliyse dilemek gerek

İsrailli eski Altyapı Bakanı Benjamin ben Eliezher, “Özür dilemek gerekiyorsa bundan korkmayıp özür dilenmeli” dedi. İşçi Partili Eliezher şöyle devam etti, “Türkiye büyük bir güç ve bizimle onlar arasında derin ve çok eskiye dayanan stratejik mülahazalar var. Durumu kurtarmak ve uzlaşma formülü bulmak için her türlü çabayı göstermek mümkün. Eğer özür dilemek gerekiyorsa bundan korkmayıp özür dilemek lazım. Bu bir milli gurur konusu değil. İsrail, Ortadoğu’daki en büyük dostunu kaybedecek. Bu durumdan topallayarak bile çıksak büyük başarıdır.

“Türkler bize bedelini ödetti”

Bayram tatilinde İsrail’e giden Türk yolcuların iç çamaşırlarına kadar soyularak 4 saat süren sorguya maruz bırakılması ve sonrasında da Türkiye’ye gelen 40 İsrailli’ye aynı şekilde karşılık verilmesinin yankıları dün İsrail basınında geniş yer buldu. Haaretz gazetesine ismini vermeden konuşan bir İsrail Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, “Evet yıllardan beri Türkler’e yönelik böyle utandırıcı bir uygulama var ve biz de bundan rahatsızlık duyduğumuzu defalarca dile getirdik ancak çözemedik. Şimdi bizim vatandaşlarımızın başına da aynısı gelince durum değişti. Bu kez bu uygulamanın değişmesini sağlamayı amaçlıyoruz” dedi. Yedioth Ahronot gazetesine konuşan bir İsrailli Arap işadamı da, “Şimdi benim her uçağa binişte neler yaşadığımı anladınız. İsrail pasaportum olmasına rağmen her seferinde sırf Arap olduğum için küçük düşürücü aramalara maruz kalıyordum” diye konuştu. İsrailli NCA Group’un Başkanı Yair Geller de Globes gazetesine yaptığı açıklamada, “Türk ortaklarımı İsrail‘e davet ettiğimde havaalanında gördükleri muamele nedeniyle utanç duyuyordum. Şimdi Türkler bize bunun bedelini ödetti” ifadesini kullandı.