Gelişen Türk havacılığında, sektöre yeni giren havayolları ve uçuş yapılan rotaların sayısındaki artış, modern havacılık kurallarına duyulan ihtiyacı da beraberinde getirmektedir. Türk havacılığında, 1983 yılında kabul edilen Türk Sivil Havacılık Kanunu yaklaşık 30 yıldır yürürlükte.

Ancak kanun her ihtiyaca cevap verememektedir. Özellikle yolcu hakları ve yükümlülükleri bakımından yetersiz olan kanun, ikincil düzenlemelerle desteklenmektedir. Bu bakımdan ''Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik'' 1 Ocak 2012'den beri yürürlüktedir ve büyük bir ihtiyacı karşılamıştır. Yönetmelik ile iptal, rötar ve uçağa alınmama durumlarında, yolcuların hakları güvenceye alınmıştır.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Sami Aksoy'un verdiği bilgiye göre, bu alanda yeni bir düzenleme olan, "Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Tarafından Verilecek İdari Para Cezaları Hakkında Yönetmelik", 29 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

YENİ YÖNETMELİK 1 OCAK 2014'TE YÜRÜRLÜKTE

Bu yönetmelikte ise haklar değil, özellikle yolcuların, uçuş esnasındaki bazı yükümlülüklere aykırı davranmaları halinde verilecek idari cezalar hükme bağlanmıştır. Ancak yönetmelik 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girecektir.

'KURAL TANIMAZ YOLCU'

Yönetmelikte, "Uçağa binişten, uçak indikten sonra kapı açılmasına kadar olan sürede yolcu veya personelin düzenini ya da güvenliğini tehlikeye atacak hareketlerde bulunan, uçaktaki malzemelere zarar veren, tehdit eden veya sivil havacılık alanında uygulanan mevzuat kurallarına ve mürettebatın uyarılarına uymayan kişi, ''kural tanımaz yolcu'' olarak tanımlanmıştır. Böyle bir yolcunun mevcudiyeti durumunda, yolcuya yönetmeliğin 5. maddesine göre, eyleminin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü talimatlarına aykırı olduğu, sonlandırmaması halinde yönetmeliğe göre idari para cezası uygulanması için tutanak tutulacağı hakkında sözlü ikazın yapılması gerekir.

Eğer yolcu eyleme devam ediyor ise, bu durum, uçağın kaptanı ile iki kabin memuru tarafından tutulacak bir tutanak ile tespit edilir. Ardından tutanak, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne gönderilir. İlgili yolcuya verilecek cezalar yönetmelik ekinde şu şekilde belirlenmiştir: ''Yine de yolcu, yönetmeliğin 11. maddesine göre, idari para cezalarına karşı, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurabilir.''

SİGARA İÇEN VE TELEFON KULLANAN YOLCUYA 1000 LİRA CEZA

Uyarılmasına rağmen, taşınabilir elektronik cihazları çalıştırmaya devam etmek (örneğin cep telefonu), yerine oturmamak, emniyet kemerini bağlamamak, baş üstü dolabını kapatmamak, başka yolcularla veya kabin ekibi ile tartışmaya devam etmek, kabin ekibinin görevini yapmasına güç kullanarak engel olmak, kabin ekibine ve diğer yolculara sözle tacizde bulunmaya devam etmek, kabin ekibinin verdiği talimatları yerine getirmemek gibi uçuş emniyet ve güvenliğini tehdit oluşturan davranışlarda bulunmak veya uçak içerisinde sigara içmek eylemleri için 1000 lira idari para cezası verilebilir.

LAZER TUTMANIN CEZASI 10 BİN LİRA

Ayrıca, uçuş emniyetini riske edecek şekilde hava araçlarına lazer tutmak, uçak haberleşmesine müdahale etmek veya benzer ihlallerde bulunan kişilere de 10.000 lira idari para cezası verilebileceği yine yönetmelikte açıkça hükme bağlanmıştır.