İşte İçişleri bakanlığınca 81 il valiliğine gönderilen genelge :

Çin'de ortaya çıkarak bütün dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs (Covid­19) salgınının
ülkemizde kamu düzeninin bir parçası olan kamu sağlığına olumsuz etkilerini asgari seviyeye
düşürmek amacıyla salgının ülkemizde görüldüğü ilk andan itibaren Sağlık Bakanlığı ve
Bilim Kurulunun önerileri, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda bugüne
kadar birçok tedbir kararı alınmış ve uygulamaya geçirilmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel bir salgın olarak ilan edilen Koronavirüsün
(Covid­ 19) ülkemizde yayılmasına engel olmak amacıyla Diyanet İşleri Başkanlığınca
alınan tedbirler kapsamında; 16 Mart 2020 tarihinden itibaren salgın/hastalık kontrol altına
alınıncaya kadar ülke genelindeki bütün cami ve mescitlerde cemaatle vakit namazlarının ve
Cuma namazlarının kılınmasına ara verilmişti.
Gelinen aşamada 18 Mayıs 2020 Pazartesi günü Sayın Cumhurbaşkanımız
Başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde cami ve mescitlerimizin cemaatle
ibadete açılmasına yönelik alınan/alınacak tedbirler değerlendirilmiş, Bilim Kurulunun
önerileri doğrultusunda ilgili Bakanlıklar ve Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenecek
kurallar çerçevesinde öğle, ikindi ve cuma namazlarının camilerimizde 29 Mayıs 2020 Cuma
gününden itibaren cemaatle kılınabileceğine ilişkin karar alınmıştır.
Bilim Kurulu tarafından belirlenen toplu olarak bulunulacak alanlarda uyulması
gereken hijyen, sosyal mesafe vb. kurallar göz önünde bulundurularak 29 Mayıs 2020 Cuma
günü itibariyle camilerimizde cemaatle namaz kılınabilmesi amacıyla ilgili Bakanlıklar ve
Diyanet İşleri Başkanlığınca aşağıdaki kurallar belirlenmiştir:
1) Cami ve mescitlerde cemaatle birlikte yalnızca öğle, ikindi ve cuma namazları
kılınacaktır. Diğer vakitlerde münferiden namaz kılmak isteyenler için camiler açık
tutulacaktır.
2) Sokağa çıkma yasağı kapsamında yer alan vatandaşlarımız ile hastalık belirtileri
taşıyanların evlerinde kalmaları konusunda gerekli uyarılar/bilgilendirmeler yapılacaktır.
3) Öncelik cami bahçesi/avlusu, açık alanlar olmak üzere meteorolojik/mevsimsel
şartlara göre öğle ve ikindi namazları cami içinde kılınabilecek, cuma namazları ise cami
içerisinde kılınamayacaktır.
4) Cemaatle ibadete başlanan cami ve mescitlerin bütün bölümlerinin uygun
yöntemlerle her gün temizlenmesine her zamankinden daha fazla özen gösterilecek ve
temizlik işlemlerinde kapı kolları gibi el temasının yoğun olduğu yerler özellikle
dezenfektan maddelerle silinecektir.
5) Cami ve mescit içerisinde bulunan klima ve havalandırmalar çalıştırılmayacak, kapı
ve camlar açık tutularak cami içerisinin sürekli havalandırılması sağlanacaktır.
6) Ortak kullanım alanlarını asgaride tutabilmek için abdesthane, şadırvan ve tuvaletler
kapalı tutulacak, abdest vb. ihtiyaçların evlerde veya iş yerlerinde giderilerek camiye
gelinmesi konusunda cemaate gerekli bilgilendirmeler/uyarılar yapılacaktır.
7) Cemaatle öğle, ikindi ve cuma namazı kılacak herkesin tıbbi/bez maske kullanması
zorunlu olacak, maskesi olmayan kişi/kişilerin cemaatle namaz kılmasına müsaade
edilmeyecektir. (Cami ve mescit içinde bireysel namaz kılacakların da maske takması
zorunlu olacaktır.)
8) Cami ve mescitlerde genellikle ortak olarak kullanılan ve salgın/bulaş riskini
artırabileceği değerlendirilen tesbih, rahle, ayakkabı çekeceği vb. malzemelerin
bulundurulmasına müsaade edilmeyecektir.
9) Koronavirüs ile ilgili mücadele kapsamında alınacak tedbirleri ve cami ve
mescitlerde cemaatle namaz kılmak için uyulması gereken kuralları içeren uyarıcı afişler
il/ilçe sağlık müdürlükleri ve müftülüklerden temin edilerek bütün cami ve mescitlere
asılacaktır.
10) Cami ve mescitlere gelecek kişilerin yanlarında şahsi seccadelerini getirmeleri
sağlanacak veya imkanlar nispetinde müftülükler tarafından tek kullanımlık seccade temin
edilerek cemaatinin kullanıma sunulacaktır. Cami avlusunda namaz kılındığında
vatandaşlarımıza seccadelerini yıkamaları tavsiye edilecektir.
11) Namaz kılınacak tüm alanlarda hastalığın bulaşması açısından risk teşkil eden ve
dezenfekte edilmesi mümkün olmayan koli, karton, çuval ve hasır vb. yaygılar
kullanılmayacaktır.
12) Cami ve mescit girişlerinde ve cami/ibadet alanı olarak belirlenecek yerlere girecek
herkesin ellerini mutlaka dezenfekte etmesi sağlanacaktır.
13) Cami ve mescitlerde topluca geçirilecek sürenin mümkün olduğunca kısa tutulması
amacıyla, namazların sünnetlerinin evde kılınabileceği ve tesbihatın evde yapılabileceği
hususunda cemaatin bilgilendirilmesi sağlanacaktır.
14) Cemaatin fiziksel temastan kaçınması (el sıkışma, musafaha, kucaklaşma vb.) ve
sosyal mesafe kuralına uyması yönünde gerekli uyarılar sıklıkla tekrarlanacaktır.
15) Cami yerleşkesi içerisinde bulunan türbelerin iç mekânları ziyarete açılmayacak,
türbelerin dış yüzeylerine teması önlemek için en az bir metre mesafe olacak şekilde şerit
çekilecektir.
16) Camilerde sosyal mesafenin korunmasını zorlaştıracak nitelikte mevlit, toplu yemek
vb. etkinlikler ile cami çıkışlarında ikram yapılmasına izin verilmeyecektir.
17) Cami önlerinde dilencilere karşı alınan tedbirler en üst seviyeye çıkarılacak ve
özellikle cuma namazı sonrasında sergi olarak tabir edilen sebze, meyve, giyim eşyası,
oyuncak vb. ürün satışına izin verilmeyecektir.
18) Cami ve mescitlerde sosyal mesafe kuralına uygun bir şekilde cemaatle namaz
kılınabilmesi için Vali/Kaymakamların koordinesinde;
a) Namaz kılacaklar arasında sosyal mesafenin sağlanmasını teminen camilerin kapalı
alanlarında/avlusunda/bahçesinde ve namaz kılmak için belirlenecek diğer alanlarda, bir
kişinin en az 60x110 cm'lik bir alanı (seccadenin kaplayacağı alan) kullanacağı göz önünde
bulundurularak, namaz kılınacak alanın en uç noktalarından her yönden birer metre mesafe
olacak şekilde ekte gönderilen şekle uygun zeminde işaretleme yapılacaktır.
b) (a) bendine göre belirlenecek cami içi, bahçesi/avlusu ile namaz kılınacak açık
alanların azami kapasiteleri, herkes tarafından görülebilecek bir şekilde anılan alanların
girişine asılacaktır. İçerideki kişi sayısı yeterli noktaya ulaştığında ise bu durum bu alanlara
giriş için bekleyen cemaate uygun şekilde duyurulacaktır.
19) Cuma Namazı
a) Valilik ve Kaymakamlıklarca belirlenecek (il/ilçe müftülüklerinin tespitleri
kapsamında) yeterli bahçesi/avlusu/açık alanı bulunan camilerde kılınabilecektir.
b) Cami bahçesi/avlularının yeterli olmadığı yerleşim yerlerinde il/ilçe müftülerinin
teklifi ilçelerde Kaymakamlar, illerde Valilerin onayı ile uygun görülen açık alanlarda,
alınacak tedbirler çerçevesinde cuma namazı kılınabilecektir.
c) Cuma namazı kılınacak alanların belirlenmesinde mevsimsel şartlar ile alanın genişlik
ve giriş­çıkış kolaylığı gibi faktörler göz önünde bulundurulacaktır.
d) Valilik ve Kaymakamlıklarca cuma namazı kılmak için belirlenecek camiler
(avlu/bahçeleri) ile açık alanlar en geç 26.05.2020 tarihine kadar çeşitli iletişim kanalları
kullanılarak kamuoyuna duyurulacaktır.
e) Camilerin kapalı alanları cuma vaktinde kapalı tutulacaktır.
f) Cuma namazı kılınacak alanda sesin rahat duyulması ve hutbe okunurken hatibin
cemaat tarafından görülebilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır.
g) Cuma namazı kılmak için belirlenen açık alanların namaz öncesi ve sonrası,
belediyelerle işbirliği içerisinde temizlenmesi/dezenfekte edilmesi sağlanacaktır.
h) Cuma namazlarında ilk saftan başlamak üzere oturmaya başlanacak ve son saf dolana
kadar bu sıra takip edilecektir. Namaz bitiminde ise en son saftan başlamak üzere sırasıyla
cemaatin namaz kılınan alandan ayrılması için gerekli tedbirler alınacaktır. Bu düzenin
sağlanması için Vali/Kaymakamlarca il/ilçe müftülerinin önerileri doğrultusunda namaz
kılınabilecek her cami ve açık alan için en az beş kişiden müteşekkil "Cuma Heyeti"
oluşturulacak ve kolluk personeli görevlendirilecektir.
i) Cuma Heyeti öncelikli olarak cuma namazı kılınmayan camilerin din görevlileri,
erkek Kur'an kursu öğreticileri, müftülük personelinden oluşturulacak; bu kapsamda yeterli
personel bulunmaması durumunda diğer kamu görevlilerinden görevlendirme
yapılabilecektir. Ayrıca ihtiyaç bulunması halinde cami derneklerinin üyeleri de bu amaçla
görevlendirilebilecektir.
Cuma Heyetinin Görevleri
j) Cuma Heyeti; görevlendirilecek kolluk personeli ile koordineli şekilde cemaatin bu
genelgede belirtilen şartlar dahilinde namaz kılınacak alanlara girmesi (ellerin dezenfekte
edilmesi, maske kullanımının kontrolü, seccade getirilmesi vb.), saf tutması, içeriye girecek
kişi sayısı belirlenen sayıya ulaştığında bu durumun giriş için bekleyen cemaate uygun bir
şekilde anlatılması ve cemaatin namaz sonrası sosyal mesafeyi koruyarak çıkmalarının
sağlanması konusunda görev yapacaktır.
k) Valilik ve Kaymakamlıklarca bu Genelgede belirtilen kuralların uygulanması,
özellikle de cemaatin namaz kılınacak yerlere sosyal mesafeyi sağlayacak bir düzen
dahilinde alınması, namaz kılınacak alanlara belirlenen kapasite üzerinde cemaatin
girmemesi, içerideki kapasite dolduğu zaman dışardaki cemaatin bilgilendirilmesi, sosyal
mesafeyi ihlal edecek şekilde kalabalık oluşmaması konularında doğrudan sorumlu olacak
kolluk personeli görevlendirilecektir. Kolluk birimleri görevlerini Cuma Heyetleri ile
koordineli olarak yerine getirecektir.
l)Kolluk birimlerince cuma namazı kılınacak alanlarda cemaatin giriş/çıkışlarının
kontrollü bir şekilde sağlanması için gerektiğinde akordiyon bariyer, bariyer, renkli
kordon/şerit, plastik duba vb. fiziki engellerden yararlanılacaktır.
m)Cuma namazlarında vaaz yapılmayacak, Diyanet İşleri Başkanlığınca gönderilecek
hutbeler hiçbir ilave ve çıkartma yapılmaksızın okunacak, namazların mümkün olduğunca
kısa sürede kılınmasına çalışılacaktır.
Bu kapsamda; Valilik/Kaymakamlıklarımızca, uygulamanın yukarıda belirtilen
çerçevede eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi için başta yerel yönetimler ve ilgili
kurumlarla koordinasyon sağlanarak gerekli kararların alınması, planlamaların ve
görevlendirmelerin yapılması, vatandaşlara gerekli duyuruların yapılması ve uygulamada
herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi, tüm kolluk birimlerinin sıralı/sorumlu
amirlerince uygulamaların yakinen takip edilmesi hususlarında;
Bilgi ve gereğini önemle arz ve rica ederim.

Süleyman SOYLU
Bakan