KTTO İzleme Komitesi, bu çerçevede Eylül ayının ilk haftası itibariyle yaptığı saptamanın; “programın uygulanmadığı, uygulanmasında gecikmeler yaşandığı ve ileriye dönük etkileri olacak yetersizlikler bulunduğu” şeklinde olduğunu bildirdi.
 
Odadan yapılan yazılı açıklamada, Kıbrıs Türk ekonomisine ve kamusal hizmetlere olumlu katkıları olması öngörülen 2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programı uygulamalarının izlenmesi çalışmalarının, bu programın gerçekte uygulanmadığını ortaya koyduğunu kaydetti.
 
“HAZİRAN PROGRAMI HENÜZ UYGULANMADI”
 
Oda, 2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programı uygulama takvimine göre Haziran ayında yapılması gerekenlerin aradan geçen süreye karşın hala gerçekleştirilmediğini belirterek, şöyle devam etti:
 
“Haziran ayında gerçekleşmesi gereken, Muhasebe Denetim ve Meslek Yasası tasarısı KKTC Cumhuriyet Meclisi’nde bekletilmektedir.
 
Eğitim sisteminin yeniden düzenlenmesi bakımından büyük önem taşıyan ve burs harcamalarını azaltacak şekilde yeni burs kriterleri belirlenmesini gerektiren Burs Tüzüğündeki değişiklikler, ders yılı başlamış olmasına karşın gerçekleştirilmemiştir. Bu tüzük ile birlikte yürürlüğe girmesi gereken Yüksek Öğrenim Kredi Tüzüğü için de çalışmalar devam etmektedir.
 
Çalışma hayatını etkileyen istihdam sorunlarının hafifletilmesi için af nitelikli düzenlemeler yapılabildiği halde, bu alandaki sıkıntıları uzun vadeli olarak azaltmayı hedefleyen ve programın bir parçası olarak 2016 yılının Haziran ayında uygulamaya konulması gereken İstihdam Strateji ve Eylem Planı uygulamaya konmamıştır. Dünya Bankası uzmanları, ilgili bakanlıklar ve ekonomik örgütler ile çalışmalar devam etmesine karşın sonuç alma konusunda yetersiz kalınmıştır.
 
Çeşitli meslek alanlarındaki uygulamaları etkilemesi ve etkinleştirmesi beklenen Mesleki Yeterlilik Yasası ile ilgili çalışmalar da olması gerekenden yavaş bir şekilde sürmekte ve büyük bir gecikmeye neden olunmaktadır.”
 
KTTO, 2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programı’nda Temmuz ayında gerçekleştirilmesi gereken uygulama bulunmazken, Ağustos ayında “eğitim sistemine ilişkin önemli uygulamalar yapılması, Eğitim Eylem Planı’nın yürürlüğe girmesi, Eğitim Bakanlığı’nda norm kadroya geçilmesi ve mevcut öğretmenlerin buna göre görevlendirilmeleri gerektiğini” kaydetti.
 
Kıbrıs Türk Ticaret Odası görevlilerinin saptamalarına göre, yeni ders yılı başlamadan yapılması gereken bu uygulamaların, Ağustos ayı geride bırakılmış olmasına ve yeni ders yılının Kurban Bayramı’ndan hemen sonra başlayacak olmasına karşın yapılmadığını savunan KTTO, bu gecikmenin bir aylık değil, bir yıllık gecikme olarak değerlendirilmesi gerektiğini öne sürdü.
 
KTTO, Tarım alanındaki tartışma ve olumsuzluklara karşın 2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programı’nda tarım sektörü için öngörülen uygulamalarda da takvime uyulamadığının saptandığını belirterek, şöyle devam etti:
 
“2016 yılının Ağustos ayında 2017-2020 yılları arasında uygulanacak Tarım Master Planı’nın yayınlanması öngörülmüş olmasına karşın böyle bir plan yayınlanmamıştır. Bu gecikmeye karşın, Tarım Strateji Belgesi başlığı ile bir belge yayınlanmış ve tarım alanında yapılması düşünülenler kamuoyu ile paylaşılmıştır.
 
Tarım Master Planı ile Tarım Strateji Belgesi ilişkisi tam olarak belirlenememiş olmakla birlikte, bu belgenin Tarım Master Planı yerine kullanılmak isteneceği dikkate alındığı zaman, tarım alanında Yapısal Dönüşüm Programı’nın özüne ve amaçlarına uygun eylemler öngörülmediği saptanmıştır. Toprak Ürünleri Kurumu, SÜTEK ve Cypfruvex gibi tarımsal ürün alım-satımında faaliyet gösteren kamu kurumlarının “müdahale kurumu” olarak organize edileceğinden söz edilirken bunun tarımsal ürün piyasalarını nasıl etkileyeceği ve bu piyasaların gelişimine katkısının ne olacağı konusunda bir açılıma rastlanmamıştır.”
 
EYLÜL AYI FAALİYETLERİ
 
KTTO, 2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programının, Eylül ayında şu faaliyetlerin yapılmasını öngördüğünü kaydetti:
 
“Kayıt dışı ekonomi ile mücadele eylem planının hazırlanması, Üniversitelerin yeterlilik şartlarının belirlenmesi ve her üniversitenin bu şartları karşılayıp karşılamadığının denetlenmesi, Toplu taşıma sisteminin hukuki altyapısının tamamlanması, Faktoring, finans kiralama ve Finansman Şirketleri Yasasının çıkarılması.”
 
KTTO, bütün bu çalışmaların halkın hayatını yakından ilgilendirdiğine dikkat çekerek, Yapısal Dönüşüm Programı uygulama takvimine göre, Eylül ayında gerçekleştirilmesi gereken bu faaliyetler ile ilgili yeterli bir hazırlık saptanamadığını kaydetti.
 
Eylül ayında tatil günlerinin fazlalığının bu gecikmeye bir bahane olarak ileri sürülebileceğini, ancak bunun kabul edilemez olduğunu ifade eden KTTO, gecikmelerin bedelinin Kıbrıs Türk halkı ve ekonomisinin, yıllardan beri hazırlanan ama uygulanmayan program ve takvimlerle yaşamaya adeta mahkum edildiğini savundu.
 
Bu programların uygulanmamasının, Kıbrıs Türk ekonomisinin gelişimine darbe vururken, Kıbrıs Türk siyasetinin itibar kaybetmesine ve sonuçta Kıbrıs Türk demokrasisinin de yara almasına neden olduğuna işaret eden KTTO, “2016-2018 Yapısal Dönüşüm Programı uygulamalarındaki gecikmelerin de bu olumsuz sonuçları pekiştireceğine inanarak program uygulamalarını izlemeye ve uygulamaların öngörülen süreler içinde gerçekleşmesi için katkı koymaya devam edeceğiz” dedi.