Bayram günlerinde de tıpkı normal zamanlarda olduğu gibi öğünlerde porsiyon kontrolü ve dengeye dikkat etmek gerektiğini hatırlatan Beslenme ve Diyet Uzmanı Emel Unutmaz Duman, sağlıklı bir bayram sofrasının sırlarını şöyle anlatıyor:
Kurban Bayramı’nda artan et ve tatlı tüketimi birçok sağlık sorununa da davetiye çıkarıyor. Gün içinde birden fazla kez et tüketmek hem sindirim sistemini hem de kalp-damar sağlığını olumsuz etkileyebiliyor.
Hayvansal kaynaklı proteinlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriklerinin fazla olması sebebiyle bu besinlerin kontrollü tüketilmesi gerekiyor. Bayram ziyaretlerinde tatlı, şeker ve çikolatanın fazla tüketilmesi de kan şekerinde ani artışlara yol açarak özellikle kronik hastalıkları olan kişilerde sorunlara neden oluyor.
Bu nedenle sadece bayram günlerinde değil her zaman dengeli ve doğru beslenmek şart.
ETLER KENDİ YAĞINDA PİŞİRİLMELİ
Bayram sofralarının vazgeçilmezi kurban etlerini tek başına değil sebzelerle birlikte tüketilmesi besin öğelerinin dengeli olarak kullanılmasına yardımcı olur.
Kurban etleri öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise posa içeriği yüksek sebze ve kurubaklagiller tercih edilmelidir.
Etler besin öğelerini kaybetmemeleri için kızartma ve yağda kavurma gibi yöntemler yerine haşlanarak, ızgarada ya da fırında pişirilmelidir. Ayrıca fazla yağ alımını önlemek için dışardan yağ eklenmemeli, etler kendi yağıyla pişirilmeli ve vitamin mineral kayıplarını önlemek için pişirme suyu da dökülmemelidir.
Fazla tatlı ve çikolata tüketiminden kaçınılmalıdır. Hamur ve şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlılar, meyve veya meyve tatlılar tercih edilmelidir.
Çay, kahve ve gazlı içeceklerin miktarı da mutlaka sınırlandırılmalıdır. Gün içinde su ihtiyacı çay, kahve, meyve suları ve diğer içeceklerle karşılanmamalı, sıvı tüketiminin 2-2,5 litresini yalnızca su oluşturmalıdır.
YEMEDEN ÖNCE 1 GÜN BEKLETİLMELİ
Kurban etleri kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir çünkü taze etin pişmesi ve sindirimi zordur. Etin olgunlaşması ve kalitesinin istenilen düzeye ulaşması için sığırlarda 12-24 saat, koyunlarda 8-12 saat geçmesi gerekir.
Yeni kesilmiş hayvanlardaki sertlik, pişirme ve sindirimde zorluğa neden olur. Özelllikle mide ve bağırsak hastalıkları olan kişilerin bu konuda daha dikkatli olmalıdır. Kesilen etin buzdolabında 1 gün bekletilmesi pişirmeye ve sindirime hazır hale gelmesini sağlar.
ET KÜÇÜK PARÇALAR HALİNDE SAKLANMALI
Kurban etlerinin mutlaka uygun koşullarda saklanması şart. Etlerin daha sonrası için hem tüketim hem mikrobiyal açıdan büyük parçalar şeklinde saklanması sakıncalıdır. Kurban etleri yağları alındıktan sonra küçük parçalara ayrılmalı ve saklama kapları içinde buzdolabının dondurucu bölümünde saklanmalıdır.
Etler buzlukta -2 santigrat derece 1-2 hafta ve derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede 3-6 ay muhafaza edilebilir. Etler tüketileceği zaman çözdürülmeli ve hemen tüketilmeli, çözdürülen et bir daha dondurulmamalıdır.
Etlerin uygun koşullarda çözdürülmesi de çok önemli. Etler, derin dondurucu ve buzluktan çıkarıldıktan sonra oda sıcaklığında ya da sıcak su içinde değil, buzdolabının alt kısmında diğer besinlerle temastan kaçınarak çözdürülmelidir.
MİDE VE HAZIM PROBLEMLERİNİ ÖNLEMEK İÇİN
• Bir öğünde fazla miktarda yemek yerine tüketimi gün içine dağıtarak 3 ana öğün şeklinde yapılmalı.
• Tüketilecek etler düşük ısıda ve yavaş pişirilmeli.
• Etlerin yanında mutlaka çiğ sebze içeren salatalar tüketilmeli, gün içinde de bol miktarda taze sebze yenmeli.
• Yemeklerle birlikte asitli ve gazlı içecekler yerine yoğurt ya da ayran tüketilmeli.
• Meyveler kabuklarıyla birlikte yenmeli
• Besinler iyi çiğnenerek yutulmalı. Böylece doygunluk hissinin daha etkin oluşması sağlanarak fazla yemenin önüne geçilebilir.
• Günlük 2- 2,5 litre su içilmeli.
• Fiziksel aktivitenin önemi göz ardı edilmemeli. Bayramda da kişiler gün içinde kendileri için uygun olan aktivitelere yer vermeli.